Kazalarda ve acil müdahale gerektiren durumlarda ihtiyaç duyulan ilk yardım bilgisi çoğu zaman yanlış uygulamalar ile geri dönülmeyecek sonuçlar doğurmaktadır.İlk yardım uygulamaları ile ilgili yanlış bilinenleri Acıbadem Ankara Hastanesi Acil Servis Sorumlu Hekimi Doç. Dr. Serkan Şener anlattı.
İlk yardım hayati önem taşıyan bilgiler içermektedir. Yanlış uygulamalar ölümcül sonuçlara sebep olmakla birlikte, sakat kalma oranlarını da artırmaktadır. Hasta veya yaralı kişiye, profesyonel sağlık yardımı uygulanmadan önce yapılan ilk bakımın önemli olduğunu belirten Acıbadem Ankara Hastanesi Acil Servis Sorumlu Hekimi Doç. Dr. Serkan Şener, “İlk yardımın amacı; hasta veya yaralı kişinin durumunun kötüleşmesini önlemek için aktif olarak müdahale etmek, yaşam desteği sağlamak, yaralının etkin tedavisini başlatmak, zararı en aza indirmek, uzuv ve yaşam kaybını önlemektir.” dedi. İlk yardımın profesyonel tıbbi bakımın bir alternatifi olmadığını kaydeden Dr. Şener, kanamalar ve yanıklardaki ilk yardım uygulamaları konusunda dikkat edilmesi gereken noktaları şöyle anlattı:
Dışa Kanamalarda yanlış ilk yardım uzuv kaybına yol açabilir!
Dışa doğru kanamalarda hastaların durumu değerlendirildikten sonra yaranın genişliği ve kanamanın şiddeti tespit edilmelidir. Acil servis arandığında bu tespitler ışığında bilgi verilirse kanamanın kontrol altına alınması daha hızlı ve kolay olacaktır. İlk yardım uygulaması yapılırken kanama gerçekleşen bölgeye temiz bir bez yardımı ile tampon görevi yapılmalıdır. Kanama durmaz ya da azalmaz ise başka bir bez yardımı ile basınç arttırılmalıdır. Kanayan bölge mümkün olduğunca kalp seviyesine ya da yukarısına kaldırılmalıdır. Çok sayıda yaralının olduğu durumlarda yararlı taşınamıyor ise uzuv kopması ya da kanamanın durdurulamaması gözlemleniyorsa yaralanmanın yukarısından ve kalbe daha yakın olan kısmından uzva turnike uygulanmalıdır.
Burun Kanamasında başınızı arkaya yaslamayın!
Şiddetli çarpmalar, aşırı sıcaklar gibi durumlar burun kanamalarını tetikleyecek özelliklere sahip olabilirler. Burun kanaması anlarında özellikle küçük çocukları olan ailelerin aşırı tepkiler gösterdikleri gözlemlenmektedir. Çocuklarda şiddetli burun kanaması ciddi komplikasyonlara neden olabileceği gibi küçük kazalar sonucu da ortaya çıkmaktadır. Böyle durumlarda öncelikle kanaması olan hasta sakinleştirilmeli daha sonra başın hafifçe öne eğilmesi sağlanmalıdır. Halk arasından en sık yanlış uygulanan yöntem ise burun kanaması gerçekleştikten sonra başın geriye doğru yaslanılmasıdır. Bir diğer bilinmeyen yöntem ise burun kanatlarının kemiğin hemen altında iyice bastırılarak sıkılması burun kanamasını durduran en önemli uygulamaların başında yer almaktadır.
Su toplamış yanıkların patlatılması deride hasara neden oluyor
Üç çeşit yanık türü hakkında bilgi veren Acıbadem Ankara Hastanesi Acil Servis Sorumlu Hekimi Doç. Dr Serkan Şener yanıklarda uygulanması ve dikkat edilmesi gereken ilk yardım çeşitlerini anlattı: “Isı, elektrik, ışın yolu, donma ve sürtünme sonucu oluşan yanıklar fiziksel yanık olarak tanımlanmaktadır. Asit ve bazik maddeler ile oluşan yanıklar ise kimyasal yanıklardır. Yanığın ciddiyetini; derinliği, vücuttaki yayılma oranı, enfeksiyon riski, yararlının yaşı, solunum yollarına etkisi var olan hastalıklar belirlemektedir. Bu semptomların her hangi biri gözlemlendiğinde yanıklara uygulanacak ilk yardım yöntemleri farklılık gösterecektir. Özellikle evlerde sık sık karşılaşılan ısı ile oluşan yanıklarda; enfeksiyona dikkat edilmelidir. Yanık bölge en az 20 dakika oda sıcaklığındaki su altında tutulur. Yanık üzerine ilaç ya da yanık merhemi sürülmemelidir. Merhemin aksine yanık üzerine temiz ve nemli bir bezle örtülmeli ve streç film ile kaplanmalıdır. Parmaklarda yanıklar varsa birlikte bandaj yapılmamalıdır. Yanık geniş ve hastanın kusması yoksa vücutta kaybedilen sıvı takviye edilerek sağlanabilir.”
Kimyasal yanıklar çok ciddi sonuçlara sebep olsa da doğru uygulanan yöntemler ile hasar en aza indirgenebilir. Kimyasal yanıklarda en çok dikkat edilmesi gereken ilk yardım yöntemi ise deriyle temas eden kimyasal maddenin teması en kısa sürede kesilmeli ve yaralının giysileri çıkarılarak bir örtü yardımı ile sarılmalıdır.
Yanıklar içerisinde en ölümcül olarak bilineni ise elektrik yanmalarıdır. Yaralıya dokunmadan önce elektrik akımının kesildiğinden emin olunması gerektiğinin altını çizen Şener, yaralıya kesinlikle su ile müdahale edilmemesi gerektiğini vurguluyor.
İlk yardım bilgisinin çocuk yaşlarda öğretilmesi gerektiğini ve bu bilgilerin hayat kurtaracak bilgiler olduğunu söyleyen Şener, ilk yardım bilgilerinin doğru öğrenilip uygulanması gerektiğinin hayati önem taşıdığını iletiyor.
Sağlık Aktüel - www.saglikaktuel.com
