SİNAN ÖZMÜŞ - Türk Hematoloji Derneği Başkanı Prof. Dr. Teoman Soysal, hem hekim hem de yatak sayısı olarak ilik naklinde Türkiye'nin bir sorunu kalmadığını belirtti.
Soysal, AA muhabirine yaptığı açıklamada, ilik naklinin dünyada 1950'li, Türkiye'de ise 1980'li yıllardan beri uygulanan bir tedavi olduğunu söyledi.
Türkiye'de ilik naklinin 10 yıl öncesine göre 10 kat arttığını ifade eden Soysal, "Türkiye'de 60'ın üzerinde ilik nakli merkezi var. Hem hekim hem de yatak sayısı olarak ilik nakli yapma konusunda artık Türkiye'nin bir sorunu yok" dedi.
Soysal, ilik naklini genellikle doku uyumu bulunan kardeşten yapmaya çalıştıklarını ancak uyumun sağlanamaması durumunda Türkiye ve dünyadaki bilgi bankalarındaki kayıtlardan verici temin etme yoluna gidildiğini anlattı.
Dünyada yılda ortalama 60 bin nakil gerçekleştirildiğini bildiren Soysal, Türkiye'de ise 2000 yılında sadece 293 ilik nakli yapıldığını kaydetti.
2013'ün ilk 6 ayında yapılan ilik nakli sayısının bin 500 civarında olduğunu ifade eden Soysal, "2012 yılında ise 2 bin 500'ü aşkın nakil gerçekleştirilmişti. Bunların yüzde 54,6'sı kendinden, diğerleri başkasından kök hücre nakli olarak bildirildi. Tedavideki gelişmeler sonucu sağ kalım oranları ülkemizde belirgin şekilde artmış ve evrensel ölçütlere ulaşmıştır" diye konuştu.
- "Türkiye'de verici bulamıyoruz' sözleri kalmayacak"
SGK'nın ilik nakli giderini karşıladığını, vatandaşın maddi çıkmaz içerisinde olmadığını vurgulayan Soysal, şöyle devam etti:
"Akrabalarında doku uyumu olmayanlarda, akraba dışı verici bulmakta sorunlar çıkabiliyor. Akraba verici bulma oranı ülkemizde yüzde 30 kadardır. Bu nedenle Sağlık Bakanlığı, Türkiye Kök Hücre Koordinasyon Merkezi Projesini geliştirdi. Türk Kızılayı'nın da devrede olduğu proje kapsamında Bakanlık, Türkiye'deki gönüllü verici sayısını artırmaya yönelik kayıt sistemi oluşturacak. Proje, kan merkezine kan bağışlayan vericilerden, isteyenlerin kemik iliği vericisi de olabilmelerini sağlayacak. Bu, hayata geçtiği zaman 'Türkiye'de verici bulamıyoruz' sözleri kalmayacak."
Kök hücre verici sayısı ülke nüfusuna oranlandığında bunun ABD'de yüzde 2,1, Almanya'da yüzde 5,5 olduğuna dikkati çeken Soysal, Türkiye'de ise oranın binde 5 civarında bulunduğu bilgisini verdi.
- "İlik almak için ameliyat yapılmıyor"
Soysal, kemik iliğinde verici için bir riskin söz konusu olmadığına işaret ederek, günümüzde artık iliğin çoğunlukla kandan alındığını, nadiren kemikten elde edildiğini dile getirdi.
İlik naklinde zannedildiğinin aksine bir ameliyatın olmadığını, organ alınmadığını anlatan Soysal, "İnsanlar ertesi gün yine işlerine devam edebiliyor. Verici olmayı düşünenler bu tip korkuları kolaylıkla kafalarından atabilir" ifadesini kullandı.
