Aynı hastalığa yakalanan hastaları yan yana getirdiğinizde, hepsi aynı ilaçlara aynı tepkiyi göstermiyor. Hastalıkları aynı olsa bile, ilaçlara, dolayısıyla tedavilere verdikleri tepkiler değişiyor. Hastanın Avrupalı, Asyalı, Afrikalı olması gibi ırk özellikleri bile ilacın insan vücudunda göstereceği tepkiyi değiştirebiliyor.
GENETİĞE GÖRE SEÇİLİYOR
Doktorlar bugüne kadar tedavilerini deneme yanılma yolu ile düzenleyip ilaç yazıyorlardı. Genel hasta gruplarına göre tahmini hesaplarla belli dozlar reçeteye yansıtılıyordu. Şimdi ise, ilacın vücutta izlediği yol izlenebiliyor! Hastanın genetiğine göre ilacın etkisi belirlenebiliyor. Geliştirilen ilaçların çoğu şu anda, testleriyle birlikte üretilme aşamasında. Bir damla kan, küçük bir doku parçası; o ilacın kişide etkili olup olmayacağı yönünde net yanıt veriyor. Önümüzdeki beş yıl içinde daha fazla ilaç, bu şekilde reçetelere yazılabilecek. Bir kanserin saldırgan olup olmadığı daha başında belirlenecek, böylece tekrar etme riskine karşı tedavi yöntemleri belirlenebilecek.
YARISI VERİM ALAMIYOR
Dünyanın dev ilaç şirketlerinin araştırmaları artık bu noktada yoğunlaştı. Merkezi İsviçre'de bulunan Roche, geçen hafta 'kişiye özel tedavi' olarak adlandırılan bu yeni ilaç çağını uzmanları ile tanıttı. Roche Grubu CEO'su Severin Schwan; "Şu anda hastalar ilaçların yarısından, gerektiği ölçüde verim alamıyor. Kişiye özel ilaç tedavisinde amaç, ilacın çok etkili olacağı hasta grubunu belirleyip bu kişilere o tedaviyi uygulamak" diyor.
10 ÜLKEDE ARAŞTIRILIYOR
İlaçlar herkeste aynı yanıtı vermiyor ve yanıtı veren hastalara o ilaçları verip diğerleri için başka arayışlara girmek gerekiyor. Bunun için de global işbirlikleri geliştiriliyor. İsviçre, Kanada, Singapur, Fransa ve Amerika'nın da içinde bulunduğu 10 ülkenin laboratuvar, üniversite ve hastanelerinde; kişiye özel ilaç tedavisi için bilimsel çalışmalar yürütülüyor. Hepsi dev bütçeli olan bu araştırmalar, derdine derman arayanlar için yeni umut anlamına geliyor.
AKILLI BOMBALARIN BİR ADIM ÖTESİNDEYİZ
D. Thomas Szucs; sizce kişiye özel tedavinin farkı nedir?
'Herkese aynı tedavi' yaklaşımıyla reçete edilen geleneksel ilaçlar ile yarı yarıya fayda sağlanıyordu. Bu yaklaşım; ilaçların yan etkileri ve yanlış tanı gibi sorunlarla sonuçlanıyordu. Dünyada hızla artan kanser gibi henüz çözümlenmemiş sağlık sorunlarına yönelik olarak geliştirilen 'hedefe yönelik tedavi' gibi yaklaşımlar ise, günümüzde tıp dünyasında yeni bir dönem başlattı.
hedef farklılıklar
Ne gibi yenilikler oldu?
İlaçlar, vücuttaki kanseri yok etmek için çalışmıyor; başka yere zarar vermeden doğrudan tümörü hedef alıyordu. Bu tedavilerde kullanılan ilaçlara 'akıllı bombalar' dendi. Kişiye özel tedavi ise hedefe yönelik tedavilerin, yani akıllı bombaların bir adım önüne geçiyor. Hastalar arasındaki genetik ve diğer bazı biyolojik farklılıkları dikkate alıyor.
