Türkiye ilaç pazarı ne kadardır? Yaklaşık 12 milyar dolarlık hacme sahip bir sektörden bahsediyoruz. Bu rakamın yüzde 70’i devlet tarafından finanse ediliyor.
Pazar liderleri şöyle sıralanıyor: Abdi İbrahim, Bayer, Ulagay, Eastpharma, Novartis, Sanofi-Aventis, Eczacıbaşı-Zentiva, Sandoz ve Glaxosmithkline
Bu sektörde kartlar tekrar dağıtılacak.
Geçtiğimiz yıllarda ilginç satın almalar yaşandı. Zentiva Eczacıbaşı’nı, Actavis Fako’yu, Pils, Biyofarma’yı yuttu.
Bugünlerde İngiliz ilaç devi Glaxos’nun Türkiye’de bir numara olmak için atağa geçtiğine yönelik bilgiler geliyor .
Mısır ve Pakistan’da satın almalarla büyüyen Glaxos, öncelikle Türkiye’de eşdeğer ilaç üreten firmalarla tek, tek görüştüğü konuşuluyor.
Sektörün lideri Abdi İbrahim, Adilna, Bilim ve Deva’nın kapısını çalan İngiliz devi son olarak Deva ile masaya oturmuş .
Deva halka açık bir şirket. Ve sahibi yabancı bir fon. Deva’yı borsadan hisse toplayarak satın alan fonun sektörde kalıcı olmayacağı biliniyor. O gün geldi mi yakında anlayacağız. (Bu noktada borsa yatırımcıları bu haber nedeniyle gaza gelmemelerini de tavsiye ederim. Bence konuyla ilgili şirketten yapılacak açıklamayı takip etmeleri gerekiyor.)
Abdi İbrahim’in üst düzey bir yetkilisinin verdiği bilgi, ilaç sektöründeki hareketlenmeyi doğruluyor: “Glaxos, aracı kanalıyla bizi yokladı. Birkaç firmaya da benzer teklif yaptıklarını biliyoruz. Bu aşamada şirketi satma planımız yok. Tekliflerini kabul etmedik. Ancak bölgesel pazarları aşabilecek ve yönetime karışmayacak stratejik ortaklıklara sıcak bakıyoruz. ”
***
Aslında tüm dünyada ilaç firmaları arasında birleşme rüzgarları esiyor. Roche, Genenteeh’i, Merek, Schering-Plough’u satın aldı. GlaxosWelcome ile Smithklien Beecham ile (Glaxos oldu) Aventis, Sanofi ile Bayer, Schering Ploug ile, Pfizer, Wyeth ile birleşti. Tüm bu operasyonlar 200 milyar dolara yakın bir rakamla gerçekleşti. Bir raporda okuduğuma göre, dev ilaç firmaları gelirlerinin yüzde 25’ini gelişmekte olan ülkelerden elde ediyormuş . Yeni bir ilaç üretmenin maliyetinin arttığı ve zorlaştığı bir dünyada keşifçi ilaç devleri ulusal pazarda eş değer ilaç üreten ( patent süresi sona ermiş orijinal ilacın yerine etken maddesi aynı, benzer ilaç üretimi) küçükleri yemeye başladı.
***
Firma birleşme veya satın almaları size çok teknik bir konu gelebilir. Ancak Türkiye’de en büyük alıcının devlet olması, bu alandaki gelişmeleri yakından takip etmek alışkanlığı yarattı bende. Deva’nın satışı doğrulanırsa, Glaxos’un pazar payını yüzde 5’lere çıkacak Sıralamada ilk beşin arasına girecek. Türkiye’de ilaç fiyatlarının ne olacağını devlet belirliyor. Daha doğrusu devlet büyük alıcı olduğundan “ben şu fiyata alırım” deme hakkını kullanabiliyor. Bundan 4 yıl önce ithal ilaçların fiyatlarının ne olacağını belirleyen sistem değiştiğinde, gördük ki, maliyet artı yüzde 10 ile satıldığını sandığımız ithal ilaçların fiyatı (5 ülkenin ortalaması alınınca) bir anda yüzde 30 oranında düştü.
Bu acıdan baktığımızda devletin karşındaki firma sayısının azalması, tartışılması ve yakından izlenmesi gereken bir konudur.
Yavuz Semerci
Gazeteport
