Dünyada en sık görülen kanser türleri arasında yer alan karaciğer kanseri, %95 oranında başka organ ve doku kanserlerinin karaciğere sıçramasıyla meydana geliyor. Karaciğerdeki kötü huylu kitlelerin çok küçük bir bölümünün doğrudan karaciğerden kaynaklandığını belirten Genel Cerrahi Uzmanı Doç. Dr. Mahir Kırnap, "Karaciğer kaynaklı olan kanserler, genellikle siroz ile birlikte görülür. Genellikle 60 yaş sonrası ve ileri yaşlardaki kişileri etkiler. Ama tirozinemi gibi bazı kalıtsal hastalıklarda çocukluk çağında bile görülebilir. Kronik Hepatit B ve C enfeksiyonları, diyabet ve uzun yıllar yüksek miktarda alkol tüketmek, karaciğer kanserinin risk faktörleri arasındadır " dedi.
Günümüzde pek çok karaciğer kanseri vakası, hastanın karaciğerindeki kitleye bağlı bir şikayeti olmadan çeşitli nedenlerle yapılmış görüntüleme yöntemleriyle tanı alıyor. "Karaciğerde görülen malign (kötü huylu) kitlelerin neredeyse %95'i başka organ ve doku kanserlerinin karaciğere sıçramasına bağlıdır" diyen Medicana Ataşehir Hastanesi Genel Cerrahi Uzmanı Doç. Dr. Mahir Kırnap, "Karaciğerdeki malign kitlelerin sadece %5 kadarı doğrudan karaciğerden kaynaklanan tümörlerdir. Yani karaciğerdeki malign kitlelerin çoğu karaciğer dışı sebeplere bağlıdır. Doğrudan karaciğer kaynaklı olan en sık malign tümör, karaciğer hücrelerinden (hepatosit) köken alan hepatosellüler kanserdir" dedi.
Doç. Dr. Mahir Kırnap, "Dolaşıma geçebilen ve gittiği yerde tutunabilen her kanser, karaciğere de metastaz yapabilir. Metastatik karaciğer tümörleri (sekonder) en sık kolorektal, meme ve yumurtalık kanserlerine bağlıdır. Ama pankreas, mide, akciğer, tiroid gibi her organ veya kas, kemik, damar ve bağ dokusu gibi her dokunun kanseri de karaciğere metastaz yapabilir" diye konuştu.
Ciltte ve gözlerde sarılık oluşabilir
Karaciğer kanseri hastalarının şikayetlerinde kitlenin boyutu ve yerleşiminin temel belirleyici olduğunu vurgulayan Doç. Dr. Mahir Kırnap, şöyle devam etti: "Karaciğerin çevresinde mide, oniki parmak bağırsağı, kalın bağırsak, sağ böbrek ve böbrek üstü bezi, karındaki en büyük toplardamar ve diyafram bulunmaktadır. Karaciğerin ürettiği safra, safra yolları ile karaciğerden çıkıp oniki parmak bağırsağına açılır. Karaciğerdeki kitleler, bu doku ve organlara basarak veya temas ederek şikayetlere yol açabilir."
Kötü huylu kitlelerin, bulundukları yer ve büyüklükten bağımsız olarak çok enerji tükettiklerini, bunun da hastada kilo kaybı ve güçsüzlüğe neden olabildiğini ifade eden Doç. Dr. Kırnap, karaciğer kanserinin belirtilerini ise şöyle sıraladı: "İstemeden kilo kaybetmek, iştah kaybı, karında sağ üst kadranda ağrı, ele gelen bir kitle, bulantı-kusma, genel halsizlik, güçsüzlük, gözün beyaz kısmında ve ciltte sarılık, krem-beyaz renkte (akolik) dışkılama yaygın belirtilerdir."
Karaciğer hücreli / hepatosellüler karsinomun (HCC) karaciğerin en sık görülen primer kanseri olduğunu belirten Doç. Dr. Kırnap, "Ülkeler bazında değişiklikler olmakla birlikte, HCC %80-90 oranında kronik karaciğer hastalığı (siroz) ile birlikte görülür. Genellikle 60 yaş sonrası, en sık 85 yaşlarında görülür. Ama tirozinemi gibi bazı kalıtsal hastalıklarda daha çocukluk çağında bile görülebilir" bilgisini verdi.
Tıraş olmak ve dövme yaptırmak için hijyenik yerler tercih edilmeli
Kronik hepatit B ve hepatit C enfeksiyonu, siroz, hemakromatozis ve Wilson hastalığı gibi bazı kalıtsal hastalıklar, diyabet, alkole bağlı olmayan yağlı karaciğer hastalığı, aflatoksinler ve yıllarca yüksek miktarda alkol tüketiminin; hepatoselüler kanser gelişiminde en büyük risk faktörleri olduğunu vurgulayan Doç. Dr. Mahir Kırnap, karaciğer kanserinden korunmak için alınabilecek tedbirleri şöyle anlattı:
"Hepatosellüler kanser gelişimi için bilinen risk faktörlerini azaltmak, kanser gelişme riskini de düşürür. Alkol kullanımını kesmek veya azaltmak önemlidir. Kadınlarda günde bir, erkeklerde iki içkiden fazlası alınmamalıdır. Hepatit olmayı engelleyecek her türlü çaba işe yarayacaktır. Yani hepatit B aşısı olmak, cinsel partnerinizin bulaşıcı hastalık açısından sağlık durumunu bilmek, hijyen kurallarına uygun yerlerde tıraş olmak ve dövme yaptırmak önemlidir. Günümüzde Hepatit C ve kısmen Hepatit B için tedaviler uygulanmaktadır. Bu tedavileri almak da koruyucu etkiye sahip olacaktır."
Erken evrede tespit edilirse tamamen iyileşebilir
"HCC bir kanserdir, erken evrede yakalanan pek çok kanser gibi tamamen iyi olma şansına sahiptir" diyen Doç. Dr. Mahir Kırnap, "Erken evrelerde cerrahi (rezeksiyon veya transplantasyon) ve lokorejiyonel tedavilerle, geç evrelerde ise lokorejiyonel tedaviler ve kemoterapi ile hastalarda tam iyileşme sağlanabilir. Bunun mümkün olmadığı hastalarda da ömrü uzatıp şikayetler hafifletilmektedir" dedi.
