Hekimlik Esnaflığa Dönüştürülmeye Çalışılıyor!

Bugün burada hekimler bir tercihte değil, iktidarın yürüttüğü politikların dayatması ile karşı karşıyalar. Yaratılan keşmekeşle “hekimlik mesleğinin” niteliği yok sayılarak, bir tür esnaflığa dönüştürülmeye çalışılıyor. Hekimler dayatılan yasalarla sıkıştırılıyor, çaresizliğe ve geleceksizliğe itiliyor.  2003 yılından beri, bilimsel çevrelerin ve meslek örgütlerinin itirazlarına rağmen inatla uygulanan Sağlıkta Dönüşüm Programı’nın birinci basamak ayağı olan Aile Hekimliği artık Ankara’da.  Aile Hekimliği 2004 yılından beri 43 ilde hala Pilot Yasa ile yönetiliyor. Bu sene sonuna kadar da tüm ülkede uygulanmaya başlanması planlanıyor. İlgili yönetmelik ise bu süre içinde 4 kere değişikliğe uğradı. 25 Mayıs’ta çıkan “Aile Hekimliği Uygulama Yönetmeliği” ise işin aslının ne olacağı hakkında bize biraz olsun bilgi veriyor.

Hekimler için sistemin tek cazip yanı bugüne kadar hekimlere ödenen paralardı. Bazı illerde, hekimlere toplam 8000 TL’ye varan ortalama 5500-6500 TL civarında olan ödemeler yapıldığını hepimiz duyduk. Bu niye yapıldı? Niçin zaten verilen, hem de daha doğru bir kurguyla verilen hizmetler için bu paralar hekimlere ödendi? Yanıt açıktır: Hekimlerin bu çarpık sistemde yer alması için.

Ancak artık işler değişiyor. Cari giderler için hekime ödenecek 2600 TL’nin hekimin cebine kalmayacağı artık hepimiz tarafından görülüyor. En son yönetmelik değişikliğiyle cari gider ödemelerine sınırlama getirildi. Buna göre ASM'ler dört sınıfa ayrılıyor ve verebildikleri hizmetlerin niteliğine göre her sınıfa farklı ödeme öngörülüyor. Eğer tıbbi donanımı ve personeli iyi, lüks sınıf bir ASM’deyseniz (bu sınıfta örneğin, gebenizi ultrasonografi ile izleyebilmeniz şart) ödenecek cari gider parası daha fazla olacak. Ama en düşük sınıfa yapılacak ödemenin ne kadar olacağı belirsiz. Hekimler tıbbi bilimsel alanının dışına, ticarete bizzat iktidar tarafından itiliyor.

Bir de vatandaş açısından bakın. 4. sınıf bir ASM ye kayıtlıyken kendinizi kaçıncı sınıf bir vatandaş hissedeceksiniz? İşte bu ülkede sağlık hizmetleri böylesine eşitsizliklere sürükleniyor.

Toplum sağlığı açısından koruyucu hekimlik hizmetlerinin topluma yönelik ve bireye yönelik olarak birbirinden ayrılması çok tehlikeli sonuçlar doğuracaktır. ASM ve TSM’ler arasında yeterli koordinasyon sağlanamazsa bu bir felaketle bile sonuçlanabilir.

Ankara Tabip Odası, Ankara’da başlatılan aile hekimliği uygulamasını ve özellikle yerleştirmeye esas son listenin belirlenmesinde yaşanan bu keyfi tutumları yargıya taşımıştır. Açılan iptal davasında, ilan edilen “yerleştirmeye esas son liste”nin iptali ve öncelikle yürütmenin durdurulması talep edilmiştir. Bilindiği üzere Ankara’da aile hekimliği görevlendirmelerine esas alınacak son liste, 26 Mayıs 2010 tarihinde Ankara İl Sağlık Müdürlüğü resmi web sitesinde internet ortamında ilan olunmuştu. Ancak çok sayıda hekimimiz, listedeki puanları ve sıraları konusunda kaygılarını dile getirdi, puanlara itiraz etti.

Müdürlük sayfasında son anda yayınlanan hizmet puanlarına 6 günlük aile hekimliği uyum sertifikası eğiticilerinin puanları eklendi. Hekimler 150 kadar eğiticiye eklenen çok yüksek hizmet puanlarından ciddi rahatsızlık duydu. “Efendim eğitim puanının yönetmelikte yeri var" diyorlar. Ama hekimlerin vicdanında yeri yok. Bu eğiticilerin nasıl seçildiğini hekimler bilmiyorlar. Mesailerini 4-5 yıldızlı otellerde yaptığı söylenen eğiticiler arasında, eğiticilikten dolayı 10 yıllık hizmete karşılık gelen hizmet puanı kazananlardan söz ediliyor. Bu hak mıdır?

Bir gün önce yönetmelik çıkartıp ertesi gün o yönetmeliğe göre hekimlerin puanlarını sıraladılar. Buradan soruyoruz: İl sağlık Müdürlüğü hangi sebeplerle son anda, bir gün boyunca listeleri web sayfasından kaldırmıştır.

Sadece; ilk yerleştirmeye müracaat edip, yerleştirme işlemine katıldığı halde, yerleştirme sırası kendisine gelmeden bütün pozisyonların dolması nedeniyle yerleştirilemeyenler yedek listeye kaydedilecek. Soruyoruz bu hekimler ne olacaklar?

Müdürlük tarafından 2000 hekimin başvurduğu bugünkü tercih ve yerleştirme toplantısında zaman ve mekân kısıtlılığı sebebiyle hekimlerimizin “sahnede” kalış sürelerinin yaklaşık 45 saniye olacağı bildirildi. İşte hekimlerin hayatı bu derece hafife alınıyor. Hekimleri hafife alan bir zihniyetin, halkın sağlığını ciddiye almasını bekleyebilir misiniz?

Sistem hekimleri zorluyor. Hekimler başka çıkar yol bulamıyorlar. Çünkü bu meslek hiç bir dönemde olmadığı kadar dayatmaya maruz kalmıştır. Bugün hekimler,  “Aile Hekimi olmazsam reçete yazma hakkı elimden alınabilir. Geçici görevlerden başımı kaldıramam. ” kaygısındalar.  Evet bugün burada hekimler bir tercihte bulunmuyorlar, uygulanan ithal piyasacı sağlık politikalarının içinde bir çıkış yolu arıyorlar.

Bugün burada Ankara Tabip Odası olarak meslektaşlarımızın yanında olduk, olmaya da devam edeceğiz.

Bu vesileyle Müdürlüğü ve Bakanlığı hekimlere karşı saygılı bir tutuma ve hekimlerin geleceklerini karatmaktan, halkın sağlık hakkına saldırmaktan vazgeçmeye davet ediyoruz.