Hastalık Hastası mısınız? Fibromiyaljiniz mi var?
Sabahları hiç uyumamış ve dinlenmemiş gibi yorgun kalkıyorsanız, geceleri ise uykuya dalmanız saniyeler alıyor ama buna rağmen sürekli uyanarak derin uykuya dalamıyorsanız ve bu yaşam kalitenizi düşürmeye başladıysa dikkat edin! Fibromiyaljiniz olabilir.
Özellikle genç ve orta yaşlı kadınlarda görülen ve belirtileri nedeniyle pek çok hastalıkla karıştırılabilen Fibromiyaljiyi Hisar Intercontinental Hospital İç Hastalıkları ve Romatoloji Bölümü Başkanı Prof. Dr. Mehmet Soy’la konuştuk…
Fibromiyalji nasıl bir hastalıktır?
Genç/orta yaşlı kadınlarda daha sık görülen, kronik ve yaygın kas iskelet sistemi ağrıları ile karakterize olan tutukluk, yorgunluk, uykusuzluk, baş ağrısı şikâyetlerinin eşlik ettiği klinik bir tablodur. Tipik olarak hasta yaygın vücut ağrısıyla sabahları oldukça yorgun uyanır ve uyku problemleri yaşar. Fibromiyalji bir kez ortaya çıktıktan sonra genellikle yakınmalar sürekli bir şekilde devam eder; zaman zaman geçici iyileşme dönemleri olur. Uzun vadede eklemlerde kısıtlılık ve deformite gibi sekel (işlev veya doku bozukluğu) bırakıcı bir özelliği yoktur. Ancak ağrı ve halsizlik nedeniyle hastanın iş yapabilme yetisinde azalma görülebilir ve yaşam kalitesini düşürebilir. Fibromiyalji erişkin nüfusta sık görülen bir hastalıktır. Fibromiyalji, genel olarak romatizmal hastalıklar içerisinde osteoartrit ve romatoid artritden sonra en sık görülen 3. hastalıktır. En çok doğurganlık çağındaki veya çalışma hayatındaki kadınlarda görülmesine rağmen; çocuktan yaşlıya her yaşta ortaya çıkabilir. 10 kadına karşılık 1 erkek bu hastalığa yakalanır.
Kas Ağrısı mı Fibromiyalji mi?
- Uykudan sanki hiç uyanmamış, ağır bir iş yapmış ve dinlenmemiş olarak kalkıyorsanız,
- Uykuya dalmanız saniyeler alıyor; ancak bir türlü derin uykuya geçemiyorsanız,
- Geceleri sık sık uyanıyorsanız,
- Uyku sırasında dişlerinizi gıcırdatıyor, istemsiz kol-bacak hareketleri yapıyorsanız,
- Ağız ve göz kuruluğu problemi yaşıyorsanız,
- Son zamanlarda iç ve dış uyarılara karşı giderek hassaslaştıysanız,
- Şikayetlerinizi dile getiriyor ama anlaşılmadığınızı düşünüyorsanız,
- Çevrenizdeki insanlardan beklentileriniz giderek yükseliyorsa fibromiyaljiniz olabilir. Bir hekime başvurmanızda fayda var.
Fibromiyalji Riskinizi Merak Ediyorsanız?
- Genç/orta yaşlı bir kadınsanız,
- Ailede benzer hastalığı olan bireyler varsa,
- Romatoid Artrit, Lupus gibi hastalıklarınız varsa,
- Önemli bir enfeksiyon ya da travma geçirmişseniz,
- İş ve özel hayatınızda özellikle çözülmemiş sorunlar yaşıyorsanız risk altında olabilirsiniz. Fibromyaljiden şüphelenilen hastalar için bir dizi sorudan oluşan Fibromiyalji Risk Testi yapılır. Yakınmaların başlama süresi, cinsiyet, hassas noktaların varlığı, hastanın yaşı, laboratuvar bulgusunun yokluğu, hastalığı tetikleyen nedenler; klinik bulgular hakkında çeşitli sorulardan oluşan bir testtir. Bu testteki sorulara verilen cevaplarla oluşan çeşitli puanlara göre Fibromiyalji var, muhtemelen var ya da yok denir.
Eyvah! Fibromiyaljiyim….
Fibromyaljili hastalar genellikle tanı konmadan önce yıllarca oldukça değişik; hatta bazen invaziv tetkiklerden geçmiş; dahiliye, romatoloji, fizik tedavi, psikiyatri gibi farklı doktor ve branşlar tarafından değerlendirilmiştir. Hastaya sıklıkla anlayacağı bir hastalık adı söylenemediğinden, hastalar anlaşılmadığı, kendisinde ağır bir hastalık olduğu ve tanısının bir türlü konamadığı duygusuna kapılabilirler. “Hastalık hastası” olarak değerlendirilecekleri ve rahatsızlıklarının önemsenmeyeceği ile ilgili endişe hissedebilirler. Bu nedenle hekimin fibromyaljili hastalarla iyi bir iletişim içinde olması gerekir. Romatoloji, Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon polikliniklerinde sık rastlanan fibromyalji sendromunun tedavisinde ilaç tedavisi ve/veya ilaç dışı tedavi yöntemleri kullanılır. İlaç dışı tedavi yöntemleri arasında egzersiz ve fiziksel uyumun artırılması, EMG biofeedback, lokal fizik tedaviler (buz, sıcak, ultrason, transkütan elektriksel sinir stimulasyonu ve lazer), akupunktur, lokal enjeksiyonlar, masaj gibi tedavilerden faydalanılır. Pilates de son zamanlarda yararlı bulunmuştur. Çeşitli antidepresanlar ve Steroid olmayan yangı gidericiler dönem dönem kullanılabilir. Hastalığı alevlendiren faktörlerin ortadan kaldırılması ve yaşam tarzı değişiklikleri mutlaka gerekir. Bütün yapılanlara rağmen hastalık dönem dönem alevlenir. Bazen tedavilere dirençli de olabilir. Bu nedenle hekim ile hastanın yakın işbirliği içinde olması gerekir.
