Bir oturuşta 1 kilo muz yiyemezsiniz ama 1 kilo kiraz yenebilir. Meyve deyip geçmeyin; neyi, ne kadar yemeniz gerektiğini bilerek dengenizi koruyun.
Yaz mevsiminin ilk ayı haziran başladı ve yazın gelmesiyle meyve çeşitliliğinde bolluk yaşıyoruz. Kış meyveleri elma, turunçgiller ve muzla sınırlıyken, yazla birlikte çilek, kiraz, karpuz, kavun, şeftali, armut, erik, üzüm çeşit çeşit meyve tüketebiliyoruz. Gerçi günümüzde her mevsim tüm meyveler var, ancak biliyorsunuz ki her meyveyi mevsiminde tüketmek sağlık açısından çok önemli. Doğanın dengesini takip etmeliyiz.
Yaz meyvelerinin kış meyvelerinden en önemli farkı, çok miktarda tüketilebilir olmaları. Kimse oturup bir seferde 1 kilo elma yiyemez ama danışanlarımdan duyuyorum, 1 kilo kiraz yiyebiliyorlar. Sonra da 'Ne yedim ki? Dünyanın en sağlıklı besini meyve. Bir şey yapmaz' diye düşünüyorlar. Her şeyin azı yarar, çoğu zarar; bu meyve olsa bile. İşin püf noktası, her besinde olduğu gibi, meyvelerde de dengeyi kurabilmek ve ne yediğimizi bilerek yemek. Bu nedenle bu hafta yaz meyveleri ve besin değerlerini sizinle paylaşmak istiyorum. Afiyetle ama ne yediğinizi bilerek yiyin...
Yaz meyveleri çeşitlilik ve vitamin içeriği açısından çok iyidir, ancak miktarlara dikkat etmek gerekir. 15 üzüm veya 12 kiraz veya 1 dilim karpuz (200 gram) veya 1 incir veya 1 orta boy armut veya 3 adet kayısının 1 porsiyon meyve olduğu ve birbirlerine eşit oldukları bilinmelidir. Kadınlar günde 3-4, erkekler 4-5 porsiyon meyveden fazlasını tüketmemelidir.
HANGİ MEYVEDEN NE KADAR YEMELİ?
KARPUZ: Yaz mevsiminin en çok tüketilen meyvesi. Yaz meyveleri arasında su oranı en yüksek meyvedir. Ayrıca potasyum, A vitamini içeriği yüksektir. A vitamini yani beta-karoten nedeniyle cilt yenilemede önemlidir ancak karpuzun 1/8 orta boy diliminin bir meyve olduğunu bilmekte fayda var. Su oranı yüksek diye kalorisiz değil.
Tabii karpuz deyince sıcak yaz günlerinin ana öğünü karpuz-peynir ikilisini unutmamak gerekir. Bu ikiliyi beraber tüketirken ekmeği de eklemeyi ihmal etmeyin. Böylece denge sağlayabilirsiniz ana öğünlerde. Ayrıca 3'lü kombinasyon şeklinde tüketmek kan şekerinin hızlı yükselmesine engel olur. Bu da dengeli insülin salınımı için önemlidir. Ancak zayıflamak için bu besinlerden mucize beklemeyin. Seviyorsanız günlük beslenme ihtiyacınıza uygun miktarlarda tüketebilirsiniz.
KAVUN: Potasyum ve C vitamini açısından zengin bir meyve. 100 gram kavun, günlük C vitamini ihtiyacının yaklaşık yüzde 40'ını karşılıyor. Ayrıca tatlı ihtiyacını gidermek için çok iyi bir alternatif olabilir. Tabii ki her şeyde olduğu gibi ölçüsünü bilerek tüketilmeli. Bir orta boy kavunun 1/8'i bir meyveye eşit.
Karpuz ve kavunun böbrekleri ve kanı temizlediğini de bilmekte fayda var. Tabii ki suyun yerini tutamazlar.
KİRAZ: Yaz meyveleri içinde tüketim miktarının en fazla olduğu meyvedir. Çoğu kişi için 1 kilo kirazı televizyon karşısında tek başına yemek çok da zor değildir. Bu nedenle tüketirken dikkat edilmesi gereken bir meyvedir. 12 kirazın, bir küçük elmaya denk olduğunu bilmekte fayda var. Ancak kirazın güçlü bir antioksidan olduğunu, kabızlığı önlemeye yardımcı olduğu, idrar söktürücü özelliği olduğunu da hatırlatmak gerekir.
ŞEFTALİ: Şeftali de beta-karoten, potasyum ve posa açısından zengin bir meyve. 1 orta boy şeftali, bir meyveye eşit olması nedeniyle diğer yaz meyvelerine oranla daha düşük kalori içerir. Kış meyveleri gibi bir porsiyonu doyurucudur. Yaz aylarında ishal sorunu daha sık yaşanır. Bu nedenle ishalde tüketilmesi önerilir.
ERİK: Bir porsiyon tüketmek için 10 adet yeterlidir. Tadını güzelleştirmek için tuz kullanılmamalıdır. Havalar da sıcakken hipertansiyon riski artabilir. Meyvenin kendisi yeterli miktarda sodyum içerir.
KAYISI: Kabızlık sorunu çekenler için çok ideal bir besin. Ayrıca, demir içeriği yüksek olması nedeniyle özellikle adet dönemlerinde kadınların tüketmesi önemli. 3 adet kayısı bir meyveye eşit.
ÇİLEK: 100 gram çilek günlük C vitamini ihtiyacımızın tamamını karşılayabilir. Bu nedenle önemli. Ancak pudra şekeri ekleyerek tüketirsek kalori miktarını boşu boşuna artırmış oluruz. Çileğin yaklaşık 125 gramı bir meyveye eşittir.
Özetle, beslenmede besin çeşitliliği çok önemli. Doğadan bize sunulan tüm meyveleri uygun miktarlarda tüketmekte fayda var. Mevsiminde, uygun miktarda ve çeşitli olarak tüketmeliyiz. Hem de böyle güzel bir ülkede her meyve yetişebilirken çok da zor olmasa gerek.
Uzm. Dyt. Simge ÇITAK