Özellikle mevsime bağlı görülen allerjik rinit, polenler gibi çeşitli uyaranların etkisiyle kişinin yaşam konforunu büyük ölçüde bozuyor. Bu nedenle, hafta sonunda gidilen piknikler ve doğada yapılan yürüyüşler kişiye sağlık kazandırmak yerine sağlığını yitirmesine yol açabiliyor. Allerjik rinit ile ilgili bilinmesi gerekenleri ve alınabilecek önlemleri Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Uzmanı Op. Dr. Tamer Haliloğlu anlattı:
“Allerjik rinit (saman nezlesi), toplumda sık görülen allerjik hastalıkların başında gelmektedir. Özellikle allerjik olan anne ve/veya babaların çocuklarında görülme sıklığı daha fazla olan bu hastalık; endüstriyel gelişmiş ülkelerde, çevre kirliliği gibi faktörlerin artması ile giderek artmaktadır. Hastalık genllikle allerjik konjonktivit (göz nezlesi), allerjik sinüzit veya astımla birliktelik gösterebilir. Allerjik rinit, hayatı tehdit etme özelliği olmayan, ancak hastanın konforunu belirgin şekilde bozan bir hastalıktır. Bu hastalıkta özellikle hastalar belirli bir allerjen ya da allerjenlerle karşılaştığı zaman şikayetler ortaya çıkar.”
Yılın her döneminde görülebilir
Allerjik rinit; Yıl boyu süren allerjik rinit, Mevsimsel allerjik rinit ve Yıl boyu süren ancak mevsimsel artışlar gösteren allerjik rinit olarak üç ayrı şekilde görülebilir. Bu hastalıklarda allerjiyi ortaya çıkaran allerjenler hastalığın görülme zamanını belirler. Yıl boyu allerjik rinit ev tozu akarlarına bağlıdır; mevsimsel allerjik rinit ise genel anlamda polenlere (ağaç, ot, yabani ot, hububat poleni) bağlıdır. Yıl boyu süren mevsimsel artışlı allerjik rinitlerde ise sorumlu allerjen hem ev tozu akarları hem de polenlerdir. Polen allerjisi olan hastalar, o bitkinin polenizasyon yaptığı mevsimde daha sık bulgu verirler.
Aksırık ve burun akıntısına dikkat!
Allerjik rinitli hastalarda allerjenle karşılaştıktan sonra dakikalar içerisinde hapşurma, burunda kaşınma, burun akması ve/veya burun tıkanıklığı olur. Bu hastalarda genelde allerjik konjonktivit de (göz nezlesi) eşlik ettiği için gözlerde yanma, batma, kaşınma, sulanma gibi bulgular da görülebilir. Yine bu hastalarda eğer allerjik sinüzit varsa, geniz akması, baş ağrısı, gece gelen öksürük nöbetleri olabilir. Astımın da birlikte görüldüğü hastalarda, nefes darlığı, hırıltlı solunum, göğüste sıkışma hissi, öksürük gibi bulgular olabilir. Allerjik rinitli hastalara uzun süre grip zannedilip yanlış tedaviler uygulanabilmektedir. Eğer kişinin ailesinde allerjik hastalık hikayesi varsa, allerjik rinit hasta ve hekimin aklına daha erkenden gelmelidir.
Allerjik rinitin tedavisinde öncelikle hastanın allerjenle kontağını bitirmesi veya bunu minimum düzeye indirmek gerekir. Allerjik riniti bulunan kişiler özellikle ilkbaharda polenlerden mutlaka korunmalıdır. Bunun dışında ilaç olarak öncelikle burun içine uygulanacak veya ağızdan uygulanacak antihistaminiklerden fayda sağlanmaya çalışılır. Hastaların önemli bir kısmında bu ilaçlardan fayda elde edilir. Hekimin uygun gördüğü durumlarda burun içine uygulanan kortizonlu spreylerden de belirgin yarar sağlanır. Bu tür kortizon preparatlarının yan etkisi yok denecek kadar azdır. İlaçlardan yeterince fayda sağlanamayan hastalarda ise aşı tedavisi (allerjen immünoterap) uygulanabilir. Tedavi süresince kişiye yılda bir kez cilt testleri de yapılmalıdır. Yapılan çalışmalarda allerjen immünoterapi programının allerjik astımdan korumada da etkin olduğu kanıtlanmıştır.
