Ceyda ERENOĞLU
Grip mevsiminin gelmesiyle çevremiz ayakta duramaz hale gelip yatağa düşen hastalarla doldu. Oysa griple mücadele için güçlü bir bağışıklık sistemi gerekiyor. Bu noktada bilimsel araştırmalarla destekli bitkisel formüllerin doğru kullanımı hem hastalığa yakalanmayı zorlaştırıyor hem de hastaların daha çabuk iyileşip ayağa kalkmalarını sağlıyor. İşte Türkiye Fitoterapi Derneği Başkanı Prof. Dr. Ekrem Sezik ve Uzman Doktor Elif Güveloğlu'ndan griple mücadeleye yardımcı bilimsel öneriler.
PROF. DR. EKREM SEZİK'TEN AYAĞA KALDIRAN TARİFLER
AFRİKA SARDUNYASI GRİBE KARŞI
Soğuk algınlığına iyi geldiği bilinen "Afrika sardunyası" isimli bitkinin köklerinden elde edilen bitkisel ilacın grip üzerinde de etkisi var mı? Araştırmacılar, 2012 yılında Afrika sardunyası bitkisinin özütünü değişik grip (influenza) virüslerine karşı deniyorlar. Bu çalışma sonucunda ürünün pandemik H1N1 ve sentetik bir antiviral madde olan oseltamivire karşı hassas ve dayanıklı, mevsimsel H1N1, H3N2 virüslerine (doza bağlı olarak toksik olmayan dozlarda) karşı etkili olduğu görülüyor. Çalışmada özütün doğrudan antiviral etkiye sahip olmamasına karşın virüslerin üremesini farklı bir mekanizma ile inhibe ettiği sonucu çıkıyor.
Daha ileri çalışmalar pozitif sonuçlar verirse, Afrika sardunyası kök özütünün domuz gribinde sentetik antivirallerle beraber kullanılmasının mümkün olabileceği belirtiliyor. Bu özütün kökünün bağışıklık sistemine pozitif etkileri olduğunu belirten çalışmalar da bulunuyor.
BAĞIŞIKLIK SİSTEMİNİZİ EKİNEZYAYLA GÜÇLENDİRİN
Bağışıklık sistemini kuvvetlendirici ve harekete geçirici en iyi bitkinin ekinezya olduğuna dikkat çekiliyor. Kış mevsimine girerken bu ürünün özellikle damla formunda olanlarının 1 - 1.5 aylık kür şeklinde kullanımı öneriliyor. Sürekli kullanımın bağışıklık sisteminde tembelleşme ve düşüşe neden olduğu belirtiliyor. Prof. Dr. Ekrem Sezik, "Son yıllarda yapılan araştırmalar ekinezyanın enfeksiyonun başlangıcında kullanılması halinde, belirtilerin hafiflediğini ve enfeksiyon süresinin kısaldığını gösteriyor" diyor.
IHLAMUR-ZENCEFİL KARIŞIMI RAHATLATIR
Ihlamur-zencefil karışımlarının çay olarak içilmesi hastanın rahatlamasını sağlayarak terleme ve öksürük gibi belirtilerin azalmasına yol açıyor.
GÖĞÜS YUMUŞATICI KIŞ ÇAYI
MALZEMELER :
-Ihlamur (1 poşet),
-Papatya ( 1 poşet),
-Adaçayı (1 poşet)
-Karanfil (4-5 adet)
-Tane karabiber (4 -5 adet)
-Zencefil ( 2-3 ince dilim)
-Bir tutam kekik
-Orta boy bir elmanın kalın soyulmuş kabuğu
HAZIRLANIŞI: Tüm malzemeleri yarım litre sıvı alabilecek bir porselen demliğe koyun. Üzerine 4 su bardağı kaynar su ilave edip 15 dakika kadar çay gibi demleyin ve süzerek için. 1 - 2 kaşık tatlandırıcı ekleyebilirsiniz. Göğüs yumuşatıcı, balgam söktürücü ve rahatlatıcı olarak kullanılabilir.
BOĞAZ AĞRISINDA ADAÇAYLI GARGARA HAZIRLAYIN
"Her boğaz ağrısında hemen sentetik maddelerden hazırlanan gargaralardan kullanmayın" diyen Prof. Dr. Ekrem Sezik, gargaranın adaçayı ile hazırlanması gerektiğini söylüyor. İşte kolaylıkla hazırlayabileceğiniz doğal bir gargara tarifi:
HAZIRLANIŞI: Porselen bir kupaya 1 poşet adaçayı koyun ve üzerine kaynar su ilave edip 10 dakika kadar bekletin. Hazırladığınız bu sıvı ile günde 5 - 6 defa gargara yapın. Her defasında taze hazırlamanız gerektiğini unutmayın. Hazırladığınız gargaranın boğazınızın ağrı ve yanmasına iyi geleceğini göreceksiniz.
ZENCEFİLLİ BALLI LİMONATA
MALZEMELER:
-5 adet kalın kabuklu ve kabuğu işlem görmemiş doğal limon
-Yarım demet taze nane
-1 kibrit kutusu taze zencefil
-İyi kalite doğal bir süzme bal (arzu edilen miktarda)
HAZIRLANIŞI: İlk olarak bir cam kabın içine limonata için gerekli olacak kadar içme suyu koyun ve bu suyun içine, rendenin en ince tarafı ile hem limon kabuklarını hem de taze zencefili rendeleyin. Ardından mikserde iyice incelttiğiniz nane yapraklarını suya atarak yarım saat bekleyin. Son olarak karışımın suyunu sürahiye süzüp arzu edilen miktarda balla tatlandırın. Eğer bala alerjiniz varsa veya balın kalitesinden emin olamıyorsanız şeker ekleyin.
UZMAN DOKTOR ELİF GÜVELOĞLU'NDAN ŞİFA VEREN FORMÜLLER
BU ZORLU SAVAŞTA ZENCEFİLDEN YARDIM ALIN
Griple savaşta en etkili besinlerin başında zencefil geliyor. Zencefilin içerisinde onlarca doğal antibiyotik keşfedildiğini söyleyen Uzman Doktor Elif Güveloğlu, bitkinin bu yönüyle hem bakterilere hem de virüslere karşı etkili olduğuna dikkat çekiyor. 'Journal of Ethnopharmacology' Dergisi'nde yayınlanan bir çalışma taze zencefilin, dünyada en yaygın grip etkeni virüslerden olan (HRSV- insan solunum sinsityal) virüsünün, deneysel ortamda üremesini engellediğini gösteriyor. Solunum yolu hücrelerinin de kullanıldığı kapsamlı araştırmada, zencefilin yalnızca virüsün üremesini engellemekle kalmadığı, solunum yolu epitel hücrelerine tutunmasını da engellediği belirtiliyor.
TAZE ZENCEFİLİ NASIL TÜKETMELİ?
MALZEMELER:
-Yarım kibrit kutusu kadar çiğ zencefil
-Yarım nar (dış kabuğu soyulmuş, iç zarları ile birlikte)
-1 elma
-1 kivi
-1 mandalina veya portakal (kabuklu)
HAZIRLANIŞI: Tüm malzemeyi kabuklarıyla birlikte katı meyve sıkacağından geçirin. Çocuklara verilecekse yarısını ballı su ile karıştırın.
ZENCEFİL ÇAYI:
-1 kibrit kutusu taze zencefil (ince ince dilimlenmiş)
-1 avuç kurutulmuş ıhlamur çiçeği
-1-2 kabuk tarçın
-8 - 10 karanfil tanesi
Porselen bir demliğe tüm malzemeyi koyun ve üzerine kaynar su boşaltarak alttaki çaydanlığın buharı ile en az 20 - 25 dakika siyah çay demler gibi demleyin.
NAR KABUĞU ÇAYI
MALZEMELER:
-İnce doğranmış bir adet taze nar kabuğu
HAZIRLANIŞI: Doğranmış nar kabuklarını porselen demliğe koyun ve üzerine yarım litre kaynar su boca ettikten sonra 10 - 15 dakika demleyin. Günde 2 su bardağına kadar tüketilebilir. Tadı acı da olsa etkili bir mikrop öldürücüdür. 5 yaşından itibaren çocuklara vermek ve acı gelirse kaynar su eklemek mümkündür.
KUŞBURNU ÇAYI
MALZEMELER:
-1 avuç kuşburnu
-Yarım litre içme suyu
HAZIRLANIŞI: Kuşburnu meyvelerini kestane dilimleri gibi bıçakla tek tek ikiye ayırın. Ardından porselen bir kaba koyup üzerine soğuk içme suyu ilave ederek kaynayan bir çaydanlığın üzerine oturtun. Yarım saat kadar bu şekilde demlenmeye bırakın. Kaynar su kuşburnu meyveleri ile doğrudan temas etmediği için bu yöntemle kuşburnundaki C vitamininden ve diğer antioksidanlardan daha fazla yararlanırsınız.
GRİP SAVAŞÇISI BAHARATLAR
-Sumak
-Kırmızı pul biber
-Karabiber
-Zerdeçal
-Zencefil
-Kekik
VİRAL ENFEKSİYONLARIN GÜÇLÜ SAVAŞÇISI: NAR
Gripte etkili meyvelerin en önemlilerinden biri de nar. Nar; çekirdeği, iç zarları ve meyve taneleri ile grip virüsleriyle ayrı ayrı savaşıyor. İç beyaz zarlarının ve nar çekirdeklerinin içerdiği taneler, ellajik asit ve gallik asit bu meyvenin kuvvetli tarafları. İçerdiği antosiyaninlerin bilinen en güçlü antioksidanlar olması narı viral enfeksiyonlar sırasında en güçlü savaşçı yapıyor. Narın bağışıklık sistemini kuvvetlendirici özelliği de bulunuyor. Bu noktada kivi de çok etkili bir bağışıklık sistemi güçlendiricisi olarak tanınıyor ve özellikle çekirdeklerinin iki önemli bağışıklık güçlendiricisi olan E vitamini ve selenyum içerdikleri belirtiliyor.
PORTAKALIN KABUĞU DAHA ÇOK C VİTAMİNİ İÇERİYOR
Portakal ve narenciye kabukları, içlerinden çok daha yüksek miktarda ve ilaç düzeyinde C vitamini içeriyor. Mandalina ve portakal kabuğunun fazlası toksik etki yapabileceği için günde bir mandalina veya portakalı, kabuğuyla birlikte sıkıp içmek hem günlük C vitamini ihtiyacını karşılamaya hem de virüslere karşı koruyucu olmaya yetiyor. Portakal kabuğunda hem C vitamini hem de 'flavonoid' adı verilen güçlü antioksidanlar ve virüs öldürücü maddeler bulunuyor. Dr. Elif Güveloğlu, "Bir-iki mandalina - portakal kabuğunu limon kabuğu gibi rendeleyerek limonatanıza ekleyebilirsiniz " diyor.
MEYAN KÖKÜYLE DİRENİN
Meyankökünde grip tedavisine yardımcı birden çok madde bulunuyor. Bu bitki virüslerle savaşan ve onları birden fazla farklı mekanizmayla öldüren maddeler içeriyor. Bunun yanında bağışıklık sistemini de destekliyor. Meyankökünde, virüsleri yakalayıp öldürme kabiliyeti akyuvarlarımızı güçlendiren maddeler yer alıyor. Eğer bağışıklık sistemi güçlü ise en zorlu virüsler bile bu sayede ilaçsız alt edilebiliyor. Ancak bağışıklık sistemi zayıfsa, basit bir uçuk virüsü bile zatürree ve menenjite yol açabiliyor.
MEYAN KÖKÜ ÇAYI
HAZIRLANIŞI
Porselen bir demliğe 2 gr meyankökü tozu (1 çay kaşığı) koyup üzerine 2 bardak soğuk su ilave edin. Demliği kaynayan bir çaydanlık üzerine oturtun ve yarım saat kadar çaydanlığın buharı üzerinde bekletin. Günde 2 fincan içebilirsiniz. (Yüksek tansiyonu olanlar, şeker hastaları ve gebeler tüketmemeli.)
GRİP ÇORBASIYLA İYİ HİSSEDİN
MALZEMELER:
-1 su bardağı haşlanmış buğday
-3 su bardağı doğal yoğurt
-1 tatlı kaşığı acı biber salçası
-1 tatlı kaşığı kuru nane
-4 - 5 diş sarmısak
-1 tatlı kaşığı sumak
-5 çorba kaşığı sızma zeytinyağı
-1 limon suyu
HAZIRLANIŞI: Bir gece önceden ıslatılmış buğdayı iyice pişirin ve ılınınca yavaş yavaş çırpılmış yoğurt ekleyin. Bir tavada zeytinyağı ile salçayı karıştırın ve ısıtın. Son olarak diğer baharatlar ile sarmısak ve limon suyunu ekleyin. Bu çorbadaki her malzeme ayrı bir grip savaşçısı olarak biliniyor. Sumağın kuvvetli bir antioksidan, sarmısağın ise mikrop öldürücü etkisi bulunuyor. Nane solunum yollarının yangısını azaltıcı gücüyle dikkat çekiyor. İyi bir sızma zeytinyağı ise bağışıklık sistemini güçlendiren skualen, E vitamini ve flavonoidler içeriyor.
