'Sağlık sistemine aktarılan para büyüyünce kamu ekonomisinin yöneticileri 'global bütçe' teklifini getirdi. Buna göre 2010 yılında özel hastanelere önceden belli edilen bir rakam verilecek (mesela 6 milyar lira). Aynı şekilde ilaç şirketlerine de 13 milyar lira para ayrılacak.
Devletin sağlık harcamaları son yıllarda katlanarak büyüyor. Giderler, bütçe içinde büyük yer kaplamaya başlayınca, ekonomi yönetimi, sağlık harcamalarına sınır getirmek için 'global bütçe' uygulamasını ortaya attı. Global bütçe ile devlet 2010 yılı için özel hastanelere vereceği parayı baştan belli edecek. Özel hastanelerin vatandaştan daha fazla para istemesine izin verebilecek. İlaca da cebimizden daha fazla vereceğiz.
SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı, Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı (SGK) adı altında birleştirildi. Ama sadece SGK sağlık harcaması yapmıyor. Devlet, çalıştırdığı memurlar ile bakmakla yükümlü olduğu eş-çocuklarına, milletvekilleri ve etrafına, yeşil kart ile de fakirlere sağlık harcaması yapıyor. Bu harcamalar da her yıl büyüyor. Tablodan görüyorsunuz, 2003 yılında devletin tüm sağlık harcamaları 13,87 milyar lira iken, rakam 2009'da 40 milyar lirayı aşacak hale gelmiştir. Yani altı yılda sağlık harcamalarımız 3 kattan fazla artmıştır. Bunda özel hastanelerin artış oranı dikkat çekiyor. 2003 yılında özel hastanelere sadece yarım milyar lira ödenmişken, 2009 yılında bu rakam 11 kat artarak 5,5 milyara ulaşacaktır.
SGK'NIN DA SAĞLIK HARCAMALARI KATLANIYOR
Kamu sağlık harcamaları içinde en önemli pay SGK'ya ait. Zira nüfusumuzun büyük bir kısmı SGK'nın şemsiyesi altında. Tablodan da görüleceği üzere SGK'nın sağlık harcamaları büyük adımlarla ilerliyor. Yine tablodan görüleceği üzere SGK, 2008 yılında 25,5 milyar lira sağlık harcaması yapmış olup bu rakamın kabaca dağılımı da şöyledir: 11 milyar TL ilaç parası, 14 milyar lira da tedavi gideri.
2008 yılında SGK tarafından ödenen 14 milyarlık hastane ödemelerinin dağılımı ise şöyle: 7 milyar TL devlet hastanelerine, 2 milyar lira üniversite hastanelerine, 5 milyar lirası da özel hastanelere ödendi. Bu artışta en önemli etken, 19 Şubat 2005 günü tüm kamu hastanelerinin Sağlık Bakanlığı'na devredilmesi sonrasında, SSK'lıların devlet hastanesine gitmelerinin önünün açılması ve tüm özel eczanelerin de SSK'lılara hizmet vermeye başlamasıdır. İkinci önemli faktör de 2007 yılında Resmî Gazete'de yayımlanan kısa adı SUT olan Sağlık Uygulama Tebliği'dir. Bu tebliğ ile tüm SSK ve Bağ-Kurlulara özel hastanelerin kapıları sonuna kadar açılmıştır.
BÜTÇEDEN SGK'YA AKTARILAN PAY DA ARTIYOR
Son yıllarda SGK'nın ve kamunun sağlığa harcadığı para artarken, Hazine'nin SGK'ya aktardığı para da büyümektedir. Mesela, 2007 yılında 33 milyar olan aktarım, 2009 yılında 50 milyara doğru gitmektedir.
Bu kaynağı aşan miktarda muayene-tedavi ve ilaç gideri olursa, bunlara ödenen fiyatlar da orantılı olarak düşecek. Bu teklifi gören özel hastaneler ise karşılığında vatandaştan aldıkları yüzde 30 katılım payı oranının sınırsız hale getirilmesini istiyor. İlaç şirketleri de vatandaştan alınan yüzde 10-20'lik katkının emekliler için yüzde 15'e, çalışanlar için de yüzde 30'a çıkarılmasını talep ediyor.
Global bütçe uygulaması 2010 yılında yürürlüğe girerse, devletin sağlık harcamaları sabitlenecek. Ama özel hastaneler ile ilaç şirketlerinin devletten alamadığı tutarlar vatandaşlardan istenecek.
Yeni getirilecek uygulamayı şu şekilde özetlemek mümkün: 'Sağlıkta Dönüşüm Politikaları' sonrasında, sistematik olarak artırılan kamu sağlık harcamaları tavan yapmış durumda. Şimdi ise vatandaşın sağlık hizmeti alırken cebinden ödeyeceği paranın artacağı bir dönem başlıyor.
ACİLEN SAĞLIKTA POLİTİKA DEĞİŞTİRİLMELİ
Sağlık sistemimiz kökten değiştirilmeli, vatandaşın daha az hastalandığı ve dolayısıyla daha az tedavi masrafı gerektiren bir sisteme geçilmeli. Bunun için ise hasta ve hastalık bulan doktorlara değil, hastalık def eden doktorlara ihtiyaç var.
Mesela,
Var olan 105 bin hekimden isteyene 10 bin nüfusluk bölgeler ayrılmalı. Kişi başına da aylık 2 TL ödeme yapılmalı. Böylece hekim ayda 20 bin TL gelir elde edebilir.
Ancak nüfusa göre belli bir dönemde belirlenen sayıdan daha fazla hastalık çıkarsa da kendisine verilen rakamdan düşülmelidir. Mesela bir ayda 70'ten fazla kişi hastalanırsa her bir hasta için 10 lira kesinti yapılmalıdır.
Bu durumda doktor, hasta sayısı arttıkça hastalığın sebeplerini bulup, yok etmek için halk sağlığı, çevre sağlığı, gıda sağlığı ve sağlık eğitimi gibi bilinçlendirme uygulamaları yapacaktır.
Zaman
