Sağlık Bakanlığınca il sağlık müdürlüklerine gönderilen genelgeyle Cumhurbaşkanlığı ve 27. Dönem Milletvekilliği Genel Seçimi'nde yatağa bağımlı kişilerin seyyar sandıklarda oy kullanabilmeleri için gerekli raporun hazırlanması görevi aile hekimlerine verildi.
Buna göre, Aile Sosyal Destek Programı tarafından kayıt altına alınan vatandaşlarla sağlık kurumlarına erişemedikleri için evde sağlık hizmeti alan 294 bin kişinin listesi aile hekimlerine gönderildi.
Aile hekimleri, Sağlık Bakanı Ahmet Demircan'ın imzasıyla Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından "Yatağa Bağımlı Kişiler İçin Durum Bildirir Tek Hekim Sağlık Raporu" başlıklı genelge, Türkiye genelindeki tüm il sağlık müdürlüklerine gönderilmesi üzerine harekete geçti.
Buna göre, hastalığı veya engeli sebebiyle yatağa bağımlı olan seçmenlerin muhtarlık seçimleri hariç oy birleştirme işlemlerine ilişkin usul ve esasları belirlemek hükmü ile Yüksek Seçim Kuruluna (YSK) yatağa bağımlı seçmenlerin oy kullanmalarını sağlamak için seyyar sandık kurulması görevi verildi.
İlgili hüküm gereğince yatağa bağımlı seçmenlerin, anayasal haklarından faydalanmak için seyyar sandık talebinde bulunmalarını sağlamak amacıyla YSK tarafından düzenlenen ve Seyyar Sandık Kurulu Talep Formu ile birlikte "engeli nedeniyle yatağa bağımlı olduğu" veya "hastalığı sebebiyle yatağa bağımlı olduğu" ibaresinin yazılı oluğu sağlık raporunu ibraz etmeleri gerekecek.
Seçmen listelerinin kesinleşmesi sürecinde seyyar sandık hizmetinden yararlanacak vatandaşların da belirlenmesi gerekecek. Yatağa bağımlılık raporunu, vatandaşların bağlı oldukları aile hekimi düzenleyecek. Bu rapordan yararlanabilecek ağır engeli bulunan veya şu anda evde sağlık hizmetlerinden yararlanan vatandaşların listesi kayıtlı oldukları aile hekimlerine elektronik ortamda ulaştırılacak. Bu listelerde bulunmamakla birlikte aile hekimlerince yatağa bağımlı olduğu bilinen kişilere de bu çerçevede rapor düzenlenebilecek.
Aile hekimleri, kendilerine kayıtlı kişileri hızla gözden geçirecek ve bu haktan yararlanabilecek kişilerin mevcut durumuna veya geçerli sağlık kurulu raporuna göre değerlendirme yaparak ilgili "yatağa bağımlı kişiler için durum bildirir tek hekim sağlık raporu" formatına uygun şekilde "https://erapor.saglik.gov.tr" adresinde yayımlanan Sağlık Bakanlığı e-Rapor sistemi üzerinden elektronik rapor olarak düzenleyecek.
Düzenlenen rapordan bir örnek ıslak imzalı olarak vatandaşa teslim edilecek. Bu kapsamda sağlık raporu düzenlenen vatandaşların listesi yarın mesai bitimine kadar kesinleştirilecek.
- Listelerde 294 bin seçmen yer aldı
Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğünce da ayrıca tüm aile hekimlerine ilgili genelgenin nasıl uygulanacağına ilişkin de yazı gönderildi. Buna göre, seyyar sandık hizmetinden sadece seçim tarihinde geçici veya kalıcı olarak yatağa bağımlı vatandaşlar yararlanabilecek.
Seçmen listeleri 12 Mayıs tarihinde kesinleştirileceği için tüm iş ve işlemlerin bu tarihe kadar tamamlanması gerekecek.
Bu arada halen Bakanlığa kayıtlı, yaklaşık bir milyon ağır engelli ibaresi bulunan sağlık raporlu vatandaş bulunuyor.
Aile hekimlerinin işlerini kolaylaştırmak için ağır engelli olması nedeniyle Aile Sosyal Destek Programı tarafından kayıt altına alınan vatandaşlarla sağlık kurumlarına erişemedikleri için evde sağlık hizmeti alan 294 bin vatandaşın isim listesi çıkartıldı.
Aile hekimleri, listelerde yer almamakla birlikte yatağa bağımlı olduğunu bildikleri diğer kayıtlı vatandaşlar için de rapor düzenleyebilecek. Rapor mümkünse vatandaşları evlerinde ziyaret etmek suretiyle değilse bir yakınını davet ederek ıslak imzalı çıktı vermek suretiyle vatandaşa ulaştıracak. Kendisine raporu ulaştırılmış olan vatandaşlar seyyar sandık kurulu aracılığıyla oy kullanmak istemeleri halinde bir yakınları aracılığıyla Seyyar Sandık Kurulu Talep Formu'nu doldurarak İlçe Seçim Kurulu'na başvurabilecek.
- "Düzenleme hukuki sorunlara yol açacaktır"
Aile Hekimleri Dernekleri Federasyonu Yönetim Kurulu Başkanı Akif Emre Eker, AA muhabirine yaptığı açıklamada, uygulamada bazı hukuki eksiklikler olduğunu, sahada yaşanması muhtemel tereddütlerin önlenmesi amacıyla da Sağlık Bakanlığı ve kurul tarafından bazı noktaların açıklığa kavuşturulması gerektiğini ifade etti.
Evde sağlık hizmeti alan 294 bin kişinin listesinin aile hekimlerine elektronik sistem üzerinden bildirildiğini aktaran Eker, şöyle devam etti:
"Bu kadar çok kişinin kısa sürede değerlendirilmesi mümkün değil. Federasyonumuz, aile hekimlerinin kendilerine bildirilen bu 294 bin kişinin, en son sağlık durumunun değerlendirilmeden sistem üzerinden e-raporlarının düzenlenerek kendilerine ulaştırılması isteminin hukuka uygun olmadığını değerlendirmektedir. Aile hekiminin, kişilerin herhangi bir talebi olmaksızın işlem yapması ve rapor düzenlenmesi hukuki sorunlara yol açacaktır. Durum bildirir raporlar bilindiği üzere ancak talep üzerine yapılması gereken bir işlemdir. Ayrıca bu raporun düzenlenmesi ve iletilmesi konusunda bizlerin aklına takılan onlarca soru ve sorun vardır. Alelacele çıkarılan bu genelge ve eklerinde eksikliklerin varlığı bizleri endişeye sevk etmektedir."
İstanbul Aile Hekimliği Derneği (ISTAHED) Başkanı Dr. Kutbettin Demir de seçimlerde oy kullanmanın her vatandaşın anayasal bir hakkı olduğunu belirterek sağlık koşulları nedeniyle oy kullanamayan kişilerin önündeki engellerin kaldırılması için bu kişilerin evlerinde oy kullanabilmelerinin sağlayan seyyar sandık uygulamasını desteklediklerini dile getirdi.
Genelgeyi incelediklerini ve uygulama ile görev içeriğinde bazı sıkıntılar olabileceğini savunan Demir, şunları kaydetti:
"Öncelikle süre açısından verilen son tarih bu işlemin sağlıklı yapılmasına engeldir zaman kısıtlıdır. Zaten yatağa bağımlı olduğuna dair elinde bir hastane raporu olan kişilerin tekrar tek hekim durum bildir raporu alması hem zaman hem iş yükü anlamında gereksiz bürokratik bir işlemdir. Bu konuda elinde raporu olan kişilerin talepleri varsa beyan ettikleri raporlara güvenilmeli ayrıca bir rapor istenmemelidir. İstenen raporun içeriği belli değildir. Kimlere bu haktan faydalanabilmeleri için rapor verilmesi kimlere verilmemesi gerektiği tıbbi algoritma ile açıklanmamıştır.
Yapılan işlemle verilmesi gereken evrakın aslında bir sağlık raporu değil bir bildirim kağıdı olduğu anlaşılmaktadır. Bu kağıdı vatandaşın kendisinin doldurarak elindeki belgelerle birlikte seçim kurulu ya da muhtarlıklara tesliminin yeterli olabileceği ancak genelgeye sağlık raporu ibaresinin konması nedeniyle bu işin aile hekimlerine yüklendiği anlaşılmaktadır. Kısıtlı zaman içinde planlı ev ziyaret saatlerinde, olası yüksek sayıdaki talebin karşılanması sadece bir imza olarak görülen bu raporların ileride raporu düzenleyen hekime ne tür sorumluluklar yükleyebileceği bilinmemektedir."
