Ali Bey, geçen yazınızda emeklilikte son 7 yıla bakılır dediniz. Emekli aylığı hesaplanırken de mi son 7 yıla bakılıyor? Ali İhsan Kırlı
Sayın okurum, sosyal güvenlik sisteminde kimin nereden emekli olacağına bakılırken son yedi yıllık (2520 günlük) prim ödemelerinde en çok nereye prim ödendiğine bakılır ve çoğunluk hangisindeyse (SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı, Özel Banka-Borsa Sandığı) o kurumdan (statüden) emekli edilir.
Kişinin son yedi yılda SSK günleri çoksa ve SSK'dan emeklilik için gereken şartları da tamamlamışsa emeklilik (tahsis talep) dilekçesi vermesi gerekir.
SSK'DAN EMEKLİ OLACAKSA 1990 VE SONRASINA BAKILIR
Kişi SSK'dan emekli olacaksa, 1990 ve sonrası kazançları üç döneme ayrılır. İlk dönem 31.12.1999 gününden geriye doğru 10 yıllık kazançlara (1990-1999 arası) bakılarak yıllık ortalama kazanç bulunur. Kişinin 19901999 arasında hiç kazancı olmayan yılı, yani tamamen boş geçmiş yılı varsa bir önceki yıl listeye alınır. Mesela 1998 yılında bir günlük bile kazanç yoksa bu sefer 1989 yılı da değerlendirmede dikkate alınır. Yine kişinin 1999 öncesinde 10 yıllık çalışması yoksa bu defa kaç yıllık varsa o dikkate alınır ve yıllık ortalama kazancı bulunur. Bu döneme ben Ecevit-Demirel dönemi diyorum ve asgari ücretle prim ödeyenlerde en yüksek emekli aylığını bu dönem verir. Mesela kişinin 31.12.1999 gününden sonra hiç kazancı ve çalışması yoksa sadece birinci döneme göre emekli aylığı hesaplanır ve 2011 yılında emeklilik dilekçesi verse alacağı aylık 1000 lira kadar olur.
İKİNCİ DÖNEM 2000-2008 ARASI
Kişinin 01.01.2000 ile 30.09.2008 arasındaki kazançları ise ayrı bir değerlendirmeyle emekli aylığına dahil edilir. Ben bu döneme Yaşar Okuyan dönemi diyorum. Bu dönemde her yılın kazancı o yıla ait TÜFE ve gelişme oranının yüzde 100'ü ile çarpılarak 2008 yılına kadar güncellendiğinden ücretleri asgari ücretin 3 katından fazla olanlar için çok yüksek emekli aylığı verir. Mesela kişinin 30.09.2008 gününe kadar hep asgari ücretten çalışması varsa bugün emekli olsa alacağı aylık 850 lira kadar olur.
Bakınız kişi 1999 yılından sonra çalışmaya ve adına prim ödenmeye devam ettiği yani prim ödeme gün sayısı arttığı halde bir önceki dönemden gelen aylığından 200 lira kadar düşüş oldu.
ÜÇÜNCÜ DÖNEM 2008 SONRASI
Ben bu döneme Recep Tayyip Erdoğan dönemi diyorum. 01.10.2008 gününden sonraki çalışmalar ve kazançlar bu dönemin kurallarına göre hesaplanır. Asgari ücretliler için en düşük emekli aylığını verdiği gibi kazançları yüksek olanlar için Yaşar Okuyan döneminden daha az emekli aylığı alınır. Yani, 01.10.2008 sonrası çalışmalarda emekli aylığı daima en düşük emekli aylığıyla sonuçlanır. Mesela kişi hep asgari ücretle çalışıyorsa Erdoğan döneminde de tam çalışıp bugün emekli olsa SSK'dan alacağı emekli aylığı 720 lira olur.
ASGARİ ÜCRETTEN ÇALIŞTIKÇA EMEKLİ AYLIĞI DÜŞER
Emekli aylığı hesaplama sistemine göre 01.10.2000 gününden sonra asgari ücret I veya asgari ücrete yakın maaşla çalışıp SGK'ya prim ödeyenlerin ileride alacakları! maaş hem Yaşar Okuyan dönemi için hem de Erdoğan dönemi için her ay düşer.
Ali Tezel
[email protected]
