Meclis'te kabul edilen yeni torba yasaya göre reçete toplayan, hekimlerden kendisine reçete yönlendirmesini isteyen eczacıya 20 bin liraya kadar para cezası geliyor. Ayrıca yazılan her 3 ilaçtan birinin antibiyotik olması nedeniyle, reçetesiz ilaç ve antibiyotik satışına da sıkı denetim geliyor.
Antibiyotiklerin bilinçsiz kullanımı sadece kullanan kişiyi değil tüm toplumu olumsuz etkiliyor. Gereksiz kullanılan antibiyotikler, bakterilerin direnç kazanmasına yol açarken, insanları hastalıklara karşı çaresiz bırakıyor. Toplum sağlığı açısından büyük tehlike arz eden bu durumu önlemek için harekete geçen sağlık bakanlığı, reçetesiz antibiyotik satışına sıkı denetim getirdi. Meclis'te kabul edilen Torba Kanun'a göre, eczanelerde tüm satış bildirimleri ilaç takip sistemine kaydedilecek. Reçetesiz elden satışı yapılan ürünler denetmenler tarafından tespit edilmesi halinde eczacıya idari yaptırım uygulanacak. 2010 yılında hayata geçirilen dünyaya örnek İlaç Takip Sistemi (İTS) daha etkin kullanılacak. Sağlık Bakanlığı İTS'ye destek çerçevesinde torba yasaya ilave madde koydu.
ECZANELER ARTIK İHALELERE GİREMEYECEK
Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulu'nda, temel kanun olarak ele alınan ve kamuoyunda ‘tam gün’ tasarısı olarak bilinen torba tasarının 39 maddesi kabul edildi. Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu'nun ihtiyacı halinde, denetim hizmetlerini yürütmek üzere merkeze bağlı gruplar oluşturulabilecek. Ayrıca kanunda eczacılarla ilgili de önemli bir düzenleme yapıldı. Daha önce eczacıları denetleyen Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu'nun hiçbir yaptırımı yokken düzenleme ile birlikte kuruma yeni yetkiler verildi. Kabul edilen tasarıya göre eczanelerde zehirli ve müessir maddeler ile ilaçların toptan satışının yapılamayacak ve eczaneler ihalelere giremeyecek. İlaçların satışı, alındığı ecza deposuna iadesi, eczaneler arasındaki takası, miadı geçmiş ya da bozulmuş olanlarının imhası işlemlerinde ilaç takip sistemine bildirim yapılması zorunlu hale geldi. İlaçların internet veya başkaca herhangi bir elektronik ortamda satışı yapılamayacak.
REÇETE TOPLAYAN ECZACIYA 20 BİN LİRA PARA CEZASI GELİYOR
Eczane eczacıları ve eczaneler adına internet sitesi açılamayacak. Eczacılar, kendilerine reçete gönderilmesine yönelik olarak her ne şekilde olursa olsun, kurumlar, hekimler, diğer sağlık kurum ve kuruluşları veya üçüncü şahıslar ile açık veya gizli iş birliği yapamaz, simsar, kurye elemanı ve benzeri yönlendirici personel bulunduramayacak, reçete toplama veya yönlendirme yapamayacak, bu yollarla gelen reçeteleri kabul edemeyecek. Bu fiillerin tespiti halinde eczacı ile aracı kişi veya kuruluşa bin Türk lirasından 20 bin Türk lirasına kadar idari para cezası verilecek. Fiillerin tekrarı halinde verilecek idari para cezası, daha önce verilen cezanın 2 katı olarak uygulanacak.
MEVZUATTA 11 BİN 300 İLAÇTAN SADECE 60'I REÇETESİZ SATILIR İBARESİ BULUNUYOR
Düzenleme ile birlikte eczacıyı denetime giden yetkililere yaptırım yetkisi verildi. Türkiye'de mevzuat gereği 11 bin 300 ilaç var sisteme kayıtlı. Bu ilaçların 60’ında reçetesiz satılır ibaresi bulunuyor. Bu 60 ilacın dışındaki 11 bin 240 ilaçların tümü antibiyotikler ve antidepresanlar dahil hepsi reçete ile satılmalı. Bu ilaç firmaları ruhsatlarını bu şekilde alarak piyasaya çıkıyor. İlaçlar reçeteli satılmasına rağmen denetim konusunda yaşanan kanuni boşluk nedeniyle reçetesiz ilaç satışı bir türlü denetlenemiyordu. Meclis'te görüşülen torba kanun kapsamında 25 bin eczaneye satışı yapılan tüm ilaçların ilaç takip sistemine kayıt zorunluluğu getirildi. İlaç takip sistemine kayıt zorunluluğu ile birlikte okutulan ilaç ile sistemde bildirimi yapılan ilaç sürekli takip edilecek. İl sağlık müdürlüğü eczacılık şubesinden gider denetimciler eczanelerdeki ilaç stokunu inceleyecek. Sisteme kayıtlı ilaç ve eczanedeki stok karşılaştırılacak. Arada fark bulunması halinde eczacıdan durumun izahı istenecek. Eczacı bunun izahını yapamazsa yani iade ettiği ise iade tutanağını, zayi oldu imha etti ise imha tutanağı gösteremez ve sistem ile raftaki ilaç sayısı tutmaz ise satış bildirimini yapmamışsa kanuni yaptırım uygulanacak. Kanuni düzenleme ile eczanelerdeki tüm satış bildiriminin sisteme kaydedilmesini isteniyor. Antibiyotiklerden, antidepresanlara, doping içerikli ilaçlara kadar tüm ilaçlar için olacak bu uygulama. Sistem ile tüm ilaçların reçete ile satılması istenecek. Özellikle antibiyotiklerin hekim tavsiyesi dışında satılması önlenecek. Düzenleme ile eczacı gelen hastaya kesinlikle reçetesiz ilaç satışı yapamayacak. Hasta ısrar etse bile bununla ilgili bir kanuni düzenleme olduğunu belirtilerek satış yapılmayacak. Bununla ilgili artık yasal bir düzenleme olacak ve cezai müeyyidesi olacak. Yaptırımlar olacak.
YAZILAN HER 3 REÇETEDEN BİRİ ANTİBİYOTİK
Sağlık Bakanlığı, tüm sağlık kuruluşlarında e-reçeteye yazılan ilaçları tek tek inceledi. Türkiye genelinde yılda 130 milyon reçete yazıldığını belirledi. Yazılan her üç reçetenin birinde ise antibiyotik bulunduğu bilgisine ulaşıldı. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ve Türkiye ortalamasının çok üzerinde antibiyotik yazılan ilk 10 ilin Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde bulunan iller olması dikkat çekti. Buna göre en çok antibiyotik yazılan iller; Gaziantep, Diyarbakır, Şanlıurfa, Şırnak, Hatay, Hakkâri, Mardin, Batman, Adana ve Kilis olarak gerçekleşti. En az antibiyotik yazılan il ise yüzde 27’lik oranla Edirne oldu. İstanbul’da yılda 23 milyon 189 bin reçete yazılırken, reçetelerin içinde antibiyotiklerin oranı yüzde 35; Ankara’da ise yıllık 9 milyon 805 bin reçete içinde antibiyotiklerin oranı yüzde 33 olarak gerçekleşti.
