Dünyada bir ilk gerçekleşti...uzmanlık alanları yasayla belirlendi

Sağlıkta dönüşüm programı çerçevesinde daha iyi ve kaliteli hizmet sunumunun sağlanması, iş ve işlemlerin hızlandırılması ve ihtiyaç olduğu halde kanuni tanzimi bulunmayan sağlık mesleklerinin düzenlenmesi amacıyla hazırlandığı belirtilen son Torba Yasa da 6 Nisan’da (dün) kabul edilerek yasalaştı.

Bu Yasa, genel olarak kamu sağlık tesislerinin yapılmasından, Kafeterya, büfe, otopark ve benzeri sosyal tesislerin kiralanıp gelirlerinin döner sermayeye aktarılmasına; klinik araştırmalara ilişkin kurallardan Sağlık Bakanlığının gereksinim duyduğunda avukatlık hizmeti alınması ve benzeri düzenlemelerin yanı sıra bir kısım yeni sağlık meslekleri de belirlenmiştir. Ayrıca, tabiplik ve diş tabipliğindeki uzmanlık ve yan dal uzmanlıkları ile bunların uzmanlık sürelerinin yanı sıra oluşturulan uzmanlık alanlarında doktora yapmış olanlara uzmanlık belgesi verilmesi de yine bu Yasa ile belirlenmiştir.

Dişhekimliği ile ilgili olarak söz konusu Yasa incelendiğinde en önemli değişiklik sekiz ayrı dalda uzmanlık belirlenmesi ve bu alanlarda doktora yapmış olanlara uzmanlık belgesi verilmesidir. Uzmanlık alanları ve eğitim süreleleri aşağıdaki çizelgede belirtildiği şekilde kabul edilmiştir:

Dişhekimliğinde Uzmanlık Ana Dalları ve Eğitim Süreleri

Uzmanlık eğitim süreleri Sağlık Bakanlığı tarafından, Tıpta Uzmanlık Kurulunun kararı üzerine üçte bir oranına kadar arttırılabilir. Uzmanlık dallarının eğitim müfredatları ve bu müfredatlara göre uzmanlık dallarının temel uygulama alanları ile görev ve yetkilerinin çerçevesi Tıpta Uzmanlık Kurulunca belirlenecektir.

Bu Yasanın Cumhurbaşkanı tarafından onaylanıp Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdiği tarihten önce bu Kanunla diş tabipliğinde uzmanlık dalı olarak belirlenen alanlardan birinde doktora eğitimi yapmış olanlar ile bu alanlarda doktora eğitimine başlamış olanlardan eğitimlerini başarı ile bitirenlere uzmanlık belgesi verilecektir.

Bu Yasa ile 24 yeni meslek de tanımlanmıştır. Bunlardan ağız ve diş sağlığı teknikeri ile diş protez teknikeri doğrudan diş hekimliği mesleği ile ilgilidir.

Ağız ve diş sağlığı teknikeri; sağlık hizmetleri meslek yüksekokullarının ağız ve diş sağlığı programından mezun; hasta muayenesinde diş tabibine yardımcı olan, tedavi malzemelerinin hazırlanması ve kullanıma hazır halde tutulmasını sağlayan sağlık teknikeridir.

Diş protez teknikeri; sağlık hizmetleri meslek yüksekokullarının diş protez programından mezun; diş tabibi tarafından alınan ölçü üzerine, çene ve yüz protezlerini, ortodontik cihazları yapan ve onaran sağlık teknikeridir.

Belirlenen bu yeni meslekleri, diploması ya da meslek belgesi olmaksızın yapanlar ya da bu bu unvanları kullananlar bir yıldan üç yıla kadar hapis ve para cezasıyla cezalandırılacaklardır.

Halen muayenehanelerdeki dişhekimi yardımcılarını tanımlayan ağız ve diş sağlığı teknikerliği, bu işi en az bir yıldan beri yürütmekte olup en az lise seviyesinde eğitimi bulunanlardan, usul ve esasları Sağlık Bakanlığınca belirlenen eğitimleri alan ve açılacak sınavlarda başarılı olanlar tarafından yapılmaya devam edilebilecektir. Bu alanda yapılacak eğitim ve sınavlar bir yıl içinde Bakanlık tarafından yapılacak olup ilgililer, söz konusu tarihe kadar çalışmalarını sürdürebileceklerdir.

Sağlık meslek mensuplarının iş ve görev ayrıntıları ile sağlık hizmetlerinde çalışan diğer meslek mensuplarının sağlık hizmetlerinde çalışma şartları, iş ve görev tanımları; sertifikalı eğitime ilişkin usûl ve esaslar bir yıl içinde Sağlık Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle düzenlenecektir. Ancak Yasada ayrıca ve açıkça vurgulandığı üzere tabipler ve diş tabipleri dışındaki sağlık meslek mensupları hastalıklarla ilgili doğrudan teşhiste bulunarak tedavi planlayamaz ve reçete yazamaz.

İncelenen Yasa ile ilgili olarak belirtmek gerekir ki, ülkemizde tabiplik ve diş tabipliğinin uzmanlık ve yan dal uzmanlıkları ile bunların sürelerinin yasal kurallarla belirlenmesi ilktir. Bilindiği üzere bu alan tüzük ve yönetmelik şeklinde düzenlenmiş; son dönemde keyfi olarak çıkartılan yönetmeliklere karşı açılan davalarda Sağlık Bakanlığı kimi uzmanlık dallarının getirilmesi ya da kaldırılmasına ilişkin bilimsel bir gerekçe öne süremediği için Danıştay tarafından iptal kararları verilmiştir. Şimdi, yine herhangi bir bilimsel gerekçe mevcut olmaksızın, seçim kararı almış Meclis’te çıkan belki de son yasanın içinde, dişhekimliği mesleği bakımından çok büyük önem taşıyan mesleki uzmanlık düzenlemesi tartışılmaksızın yasalaşmıştır.

Vurgulamak gerekir ki, Türk Dişhekimleri Birliği meslektaşlarının belirli alanlarda uzmanlaşmasına hiçbir zaman karşı olmamıştır, karşı değildir. Doktoralı meslektaşlarımızın eğitimleri sırasında ve eğitim sonrasındaki özlük haklarının iyileştirilmesi yönünde yaptığımız önerilere rağmen, günümüze kadar Bakanlık ve YÖK tarafından herhangi bir düzenleme yapılmamasının sorumlusu olmadığımız gibi bir gecede yüzlerce uzmanın sisteme dahil edilmesi ve sonrasındaki hizmet sunumunda yaratacağı sorunların da sorumlusu olamayacağımızı sağduyu sahibi meslektaşlarımız kabul edecektir.

Ancak, dişhekimliğinde uzmanlık alanlarının insangücü planlaması, hizmet sunumuna etkisi, toplumun gereksinimi ve fayda-maliyet gibi bilimsel ölçütler kullanılarak belirlenmesi gerektiği kuşkusuzdur. Ayrıca, mesleki uzmanlığın hak, yetki ve sınırları net biçimde tanımlanmadan sekiz ayrı alanda uzmanlık belirlenmesi kaotik ve çatışmacı bir ortamın oluşmasına sebep olabilecektir.

Türk Dişhekimleri Birliği, henüz yasa teklifinin Plan ve Bütçe Komisyonunda görüşülmesine başlanmamış iken Sayın Sağlık Bakanına, siyasi partilerin Grup Başkanlarına, ilgili İhtisas Komisyonu Başkan ve üyelerine ve Sayın Milletvekillerine bu gerekçe ve çekincelerini yazılı ve sözlü olarak açıklayarak teklif metninden ilgili hükümlerin çıkartılmasına talep etmiş ise de, Meclis kapanmadan yasanın çıkartılmasına yönelik çaba ve Hükümetin katı dayatmacı yaklaşımı karşısında teklifin yasalaşmasının önüne geçilememiştir.

TBMM tarafından kabul edilerek yasalaşan bu kuralların yürürlüğe girebilmesi için Sayın Cumhurbaşkanı tarafından da onaylanarak Resmi Gazete’de yayımlanması gereklidir. Bu aşamada, dişhekimliği mesleği bakımından ciddi önemde olduğunu düşündüğümüz bu düzenlemenin bir kez daha görüşülmesi için Türkiye Büyük Millet Meclisine iadesi hususunun Sayın Cumhurbaşanına arz edilmesinin uygun olacağı değerlendirilmektedir.

Türk Dişhekimleri Birliği (TDB)