Dünya Sağlık Örgütünün (DSÖ), "çalışanlarının, Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nde (KDC) kadınlara cinsel sömürü ve istismara karıştığı" iddiaları üzerine kurduğu bağımsız soruşturma komisyonu, ülkedeki Ebola salgınıyla mücadele döneminde 21 DSÖ çalışanının da dahil olduğu 83 cinsel istismar vakası tespit etti.
DSÖ, çalışanlarının Kongolu kadınlara cinsel istismarda bulunduğu iddialarını soruşturmak üzere 1 Ekim 2020'de komisyon kurdu.
Bağımsız komisyonun raporu, DSÖ Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus'un da katıldığı basın toplantısında örgütün Cenevre'deki merkezinde açıklandı.
Ghebreyesus, cinsel istismar mağduru kadınlara seslenerek, "Üzgünüm. DSÖ tarafından size hizmet etmek ve sizi korumak için görevlendirilen kişilerin size yaptıkları için üzgünüm. Bu olayların neden olduğu süregelen ızdırap için üzgünüm. Sizin başınıza gelenler asla kimsenin başına gelmemeli. Bu affedilemez." ifadesini kullandı.
Komisyonun, KDC'de 2018-2020'de Ebola virüsüyle mücadele esnasında onlarca cinsel istismar ve sömürü vakası tespit ettiğine dikkati çeken Ghebreyesus, o dönemde DSÖ bünyesinde çalışan 21 kişinin de bu iddiaların faili olduğunu aktardı.
- "Nihai sorumluluğu üstleniyorum"
Ghebreyesus, faillerden hesap sorulmasının en büyük önceliği olduğunu vurguladı.
Genel Direktör olarak istihdam ettikleri kişilerin davranışları ve bu davranışlara izin veren sistemdeki başarısızlığa dair "nihai sorumluluğu" üstlendiğini vurgulayan Ghebreyesus, "Gelecekte bu tür vakaların olmasını önlemek için yapmamız gereken her türlü değişikliği yapmak için kişisel sorumluluk alacağım." dedi.
Ghebreyesus, KDC'de cinsel sömürü ve istismarda bulunduğu tespit edilen, DSÖ'de çalışan 4 kişinin sözleşmesinin bugün raporun açıklanmasıyla birlikte feshedildiğini aktardı. Diğer çalışanlar için ise soruşturmanın devam ettiğini söyledi.
- İstifa etmeyeceği mesajını verdi
"Tüm sorumluluğu üstlendiniz, istifa edecek misiniz" şeklindeki bir soruya ise Ghebreyesus, KDC'deki Ebola salgını döneminde 14 kez bu ülkeyi ziyaret ettiğini hatırlattı.
Bu ziyaretler sırasında kendisine iddialara ilişkin bilgi verilmediğini savunan Ghebreyesus, KDC'de yaşanan skandala rağmen istifa etmeyeceği mesajını verdi.
Ghebreyesus, "Muhtemelen (bu ziyaretler esnasında) sorular sormalıydım. Şimdi bir sonraki adım için sorular sormak zorundayız." demekle yetindi.
Bağımsız soruşturma komisyonu, KDC'deki soruşturma kapsamında 75'i cinsel istismar mağduru olduğu iddia edilen kadınlar dahil 210 kişiyle bire bir görüştü.
Komisyon, cinsel istismar ve sömürünün faili olduğu iddia edilen 83 kişinin 21'inin DSÖ tarafından istihdam edildiğini ve tespit edilen 9 tecavüz vakasının hem ulusal hem de uluslararası personel tarafından işlendiğini tespit etti.
- 53 ülke iddialara ilişkin soruşturma çağrısı yapmıştı
Aralarında ABD, Avrupa Birliği, İngiltere ve Japonya'nın da bulunduğu 53 ülke, 28 Mayıs'ta yaptıkları ortak açıklamada KDC'deki cinsel istismar iddialarının soruşturulması çağrısında bulunmuştu.
KDC'deki 2018-2020'de görülen Ebola salgınında 2 bin 299 kişinin hayatını kaybetmişti. DSÖ, Salgının, 25 Haziran 2020'de sona erdiğini duyurmuştu.
Son yıllarda Afrika'da yardım faaliyetlerinde bulunan BM kuruluşları ve Batı ülkelerinden uluslararası kuruluşların isimleri sık sık cinsel istismar iddialarıyla gündeme geliyor.
