Cıva içeren amalgam (metal) diş dolguları, 150 yılı aşkın süredir birçok ülkede hastalara uygulanıyor. Uzman Diş Hekimi Dr. Gökhan Atakan, bu dolguların zararlı olabileceğini ABD Gıda ve İlaç Dairesi FDA'nın da kabul ettiğini dile getirerek, "Son çalışmalarda çarpıcı sonuçlar elde edildi. Özellikle hamilelerin dikkat etmesi gerekiyor" dedi.
150 yılı aşkın bir süredir dünyanın birçok ülkesinde hastalara içerisinde cıva bulunan amalgam diş dolguları yapılıyor. Son yıllarda yeni nesil beyaz kompozit dolguların popüler olmasıyla amalgam dolguların kullanım oranları azaldı. Türkiye dahil birçok ülkede sıklıkla kullanılan amalgam dolgular hakkında uyarıda bulunan Uzman Diş Hekimi Dr. Gökhan Atakan, yapılan son araştırmalarda amalgam dolgularla ilgili çarpıcı sonuçlar elde edildiğini ifade etti.
"Hastalar sağlığa zararlı olup olmadığını soruyor"
Dr. Gökhan Atakan akademisyenlik ve klinisyenlik döneminde hastalarının kendisine metal dolguların zararlı olup olmadığını sıklıkla sorduğunu belirterek şöyle konuştu: "Amalgam dolgunun; cıva içermesi sebebiyle özellikle uygulama sırasında ve dolgunun sertleşme süresi olan ilk 24 saatte hem uygulayan hekim ve personel hem de hasta için risk taşıyabileceğini biliyorduk. Ancak uzun dönemde hastalara ne gibi sorunlar çıkaracağı ispatlanmamıştı ve güvenilir kabul edilmişti. Kısa süre önce ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), amalgamların belirli hastalar için zararlı olabilecek Hg (cıva) buharı saldığını kabul etti. Yapılan bir çalışmada 150 milyondan fazla yetişkin üzerinde amalgamlardan Hg buharına maruz kalmanın erişkinlerdeki etkisi incelendi. Bu çalışmada hastaların günlük idrar Hg miktarlarıyla, ağızlarındaki amalgam dolgu yüzeyi arasında anlamlı bir ilişki olduğu gösterildi."
Hamilelerin özellikle dikkat etmesi gerekiyor
Hamilelerin özellikle dikkat etmesi gerektiğini belirten Dr. Atakan, "FDA, 2022 yılı sonunda resmi olarak, hamile bir kadına amalgam dolgu yapıldığında, bu dolgunun anne ve fetüste yüksek, geçici cıva maruziyetine neden olabileceğini ifade etti. Bazı çalışmalar da hamile bir kadının sahip olduğu amalgam dolgularının sayısı ile göbek kordon kanındaki cıva seviyeleri arasında ilişki olduğunu gösterdi" dedi.
Eski amalgam dolgular sökülmeli mi?
"Eski amalgam dolgular sökülmeli mi" sorusuna da cevap veren Uzman Diş Hekimi Dr. Gökhan Atakan, "Türk Diş Hekimleri Birliği'nin (TDB) daha önceden açıkladığı gibi; uzun yıllar dayanan amalgam dolgularda hasar yoksa acil değiştirilmesi gerekmemektedir. Sökülürken de açığa cıva buharı çıkmakta ve gereksiz yere dişlerde madde kaybı oluşturabilmektedir. Fakat yine de metal dolgu bir sebeple sökülecekse, özel şartlarda "rubber-dam" denilen lastik örtü ve artırılmış aspiratör sistemleri altında çıkarılmasında fayda vardır. Risk böylece en aza indirilir" diye konuştu.
