Domuz giribi nedir ve nasıl bulaşır? Türkiye'de domuz gribi var mı? Domuz gribi hakkında merak edilenleri bir araya getirdik...
Domuz gribi (H1N1 virüsü) nedir?
Domuz gribi, A(H1N1) tipi virüsten kaynaklanan, insanlarda hastalığa yol açan viral bir hastalıktır. Hastalık ilk kez Meksika ve ABD'de görülmüş ve daha sonra birçok ülkeye yayılmıştır. Bu virüse " domuz gribi" denmesinin sebebi, domuzlar arasında görülen grip virüslerine çok benzediğinin gösterilmiş olmasıdır. Bu yeni virüs insan, domuz ve kuş virüslerinin bir karışımıdır.
Domuz gribi (A/H1N1) virüsü bulaşıcı mıdır?
Domuz gribi A(H1N1) virüsü bulaşıcıdır ve insandan insana geçmektedir.
Domuz gribi (A/H1N1) nasıl bulaşmaktadır?
Domuz gribinin de yine mevsimsel griple aynı şekilde yayıldığı düşünülmektedir. Grip virüsleri insandan insana öksürük ve hapşırma yoluyla bulaşmaktadır. Grip virüsü bulaşan bir yere dokunulduktan sonra, eller ağız ya da buruna götürüldüğünde de hastalık bulaşabilir. İçme, kullanma ve havuz sularıyla bulaşma gösterilmemiştir.
Domuz gribinin (A/H1N1) belirtileri nelerdir?
Domuz gribine yakalanan bir kişi normal bir grip hastasıyla neredeyse aynı şikayetleri dile getiriyor. Bunlar:
*Ateş,
*Öksürük,
*Boğaz ağrısı,
*Yaygın vücut ağrısı,
*Baş ağrısı,
*Üşüme ve Yorgunluk
gibi belirtileri içermektedir. Bazı vakalarda kusma ve ishal de görülebilmektedir. Hastalığın domuz gribi mi yoksa daha yaygın olan herhangi bir grip virüsü mü olduğu ise ancak laboratuvar testleri ile anlaşılıyor
Hastalığa yakalanan kişiler ne kadar süreyle bulaştırıcıdır?
Kişiler, belirtilerin başlamasından bir gün öncesi ve 7 gün sonrasına kadar bulaştırıcıdırlar.
Daha çok hangi yüzeyler bulaşma kaynağıdır?
Öksürük ve hapşırma yoluyla, hasta kişinin tükürük zerrecikleri havaya yayılarak sandalye, masa gibi yüzeylere bulaşabilir. Kişi virüsün bulaştığı bir yere dokunduktan sonra ellerini ağzına, gözlerine veya burnuna sürerse virüs bulaşabilir. Bu yüzeylerde virüsün ne kadar süreyle canlı kalabileceğini etkileyen ısı, nem oranı, yüzey niteliği gibi pek çok faktör söz konusudur. Hasta kişinin temasının olduğu bu yüzeylere dokunulmamalı, herhangi bir sebeple dokunulduysa eller yıkanmalıdır.
Domuz gribi virüsü cansız yüzeylerde ne kadar yaşar?
Kapı kolu, masa, bardak vb yüzeylerde virüs 2-8 saat canlı kalmaktadır. Bu yüzeylerin sık sık temizlenmesi ve ellerin sık sık yıkanması, bulaşma riskini de en aza indirecektir.
Ev eşyalarının temizliğinde nelere dikkat etmek gerekir?
Grip virüsünün yayılmasını önlemek için, yüzeylerin (masalar, kapı kolları, banyo yüzeyleri, mutfak tezgahı, oyuncaklar vb) günlük temizlikte kullanılan deterjanlarla temizlenmesi yeterlidir. Günlük kullandığımız temizlik maddeleri dışında klor, hidrojen peroksit, iyotlu antiseptikler ve alkol gibi bazı kimyasal maddeler de etkilidir.
Hastalara ait çarşaf, çamaşır, havlu ve kap kacağın ayrı olarak yıkanmasına gerek yoktur. Ancak, bu eşyalar yıkanmadan başkası tarafından kullanılmamalıdır. Bu çarşaflar mümkün olduğunca elle temas edilmeden taşınmalı ve yıkanmalıdır. Hastanın çarşafları, çamaşırları değiştirildikten sonra eller mutlaka sabunlu suyla yıkanmalıdır. Hastaya ait kap kacak ya bulaşık makinesinde ya da elde deterjan kullanılarak yıkanmalıdır.
Erişkinlerde acil müdahale gerektiren belirtiler nelerdir?
*Zor nefes almak veya nefes darlığı
*Bilinç bulanıklığı
*Sık ve uzun süreli kusma
Çocuklarda acil müdahale gerektiren belirtiler nelerdir?
*Hızlı veya zor nefes alma
*Vücutta solgunluk ya da morarma
*Beslenememe
*Uyarılara cevapta azalma ve uykuya meyil
*Huzursuzluk
*Ateşle beraber döküntü görülmesi
Domuz Gribi Tanısı
Tanı PCR yöntemi ile konulmaktadır. Test bu konuda özelleşmiş laboratuvarlarda yapılmaktadır.
Domuz gribini tedavi eden ilaçlar var mıdır?
Evet. Domuz gribinin tedavisi veya bu hastalıktan korunmak için doktor kontrolünde kullanılabilecek ilaçlar mevcuttur. Bu ilaçlar doktor tarafından önerilmedikçe, reçetesiz olarak kesinlikle kullanılmamalıdır.
Domuz gribinden kendimi nasıl koruyabilirim?
Aşağıdaki önlemleri alarak sadece gripten değil; grip gibi solunum yoluyla bulaşan tüm hastalıklardan kendinizi koruyabilirsiniz:
*Öksürme ve hapşırma sırasında ağzınızı ve burnunuzu bir mendil ile kapatınız. Mendilinizi kullandıktan sonra çöp sepetine atınız.
* Öksürdükten ve hapşırdıktan sonra ellerinizi bol sabun ve suyla yıkayınız. Alkol içeren el yıkama antiseptikleri de etkilidir.
* Kirli ellerinizle gözlerinize, burnunuza ve ağzınıza dokunmayınız.
*Domuz gribine yakalanırsanız, belirtilerin başlamasından 7 gün sonrasına ya da belirtilerinizin tamamen geçmesinden bir gün sonrasına kadar evde istirahat ediniz.
* Hastalığın bulaşmaması için çevrenizdeki kişilerden uzak durunuz.
*Bulunduğunuz mekanı sık sık havalandırınız.
ABD'deki Johns Hopkins Üniversitesi Tıp Fakültesi'nin sıraladığı bazı tavsiyeler şöyle:
- Yüzünüze olabildiğince az dokunun
- Ellerinizi sık sık yıkayın
- Kalabalık ortamlarda daha az vakit geçirmeye çalışın
- Dengeli beslenin, uykusuz kalmayın
Ne kadar öldürücü?
Dünya Sağlık Örgütü, 2009'da yaşanan küresel domuz gribi salgınında toplam 18 bin 500 kişinin hayatını kaybettiğini belirtiyor.
Ancak 2013'te yapılan bazı araştırmalar Dünya Sağlık Örgütü'nün sadece teyit edilmiş domuz gribi vakalarını dikkate aldığını vurguluyor ve gerçek ölüm sayısının resmi verilerin 11 katı olabileceğini ifade ediyor.
Mutasyona uğramış bir virüs olduğu için bazı kişilerin bağışıklık sisteminin virüsle başetmekte zorlandığı ve gribin ağırlaştığı düşünülüyor.
Özellikle hamile kadınlar ile iki yaş altındaki bebeklerin virüse karşı daha savunmasız olduğu biliniyor.
Ayrıca astım, kalp, böbrek ve şeker hastalarının da domuz gribinden daha olumsuz etkilendikleri belirtiliyor.
60 yaş üzeri kişilerin ise virüse yakalanmasının çok zor olduğu ifade ediliyor.
Dünya Sağlık Örgütü vaka sayılarının ölümlere oranının düşük seviyelerde kaldığını ifade ediyor.
TRT - BBC Türkçe
Sağlık Aktüel - www.saglikaktuel.com
