Doku ve hücre bağışı garanti altında

Sağlık Bakanlığı insan doku ve hücrelerinin bağışını güvece altına aldı. Bakanlık, insan doku ve hücreleri ile bunlarla ilgili merkezlerin güvenliğini, depolama koşullarını ve dağıtımını denetleyecek. Gönüllülük esasına dayalı ücretsiz ve karşılıksız olarak yapılacak doku ve hücre bağışında vericiler doku ve hücre bağışı hakkında bilgilendirilecek.

Sağlık Bakanlığı tarafından "İnsan Doku ve Hücreleri ile Bunlarla İlgili Merkezlerin Kalite ve Güvenliği Hakkında Yönetmelik" Resmi Gazete'de yayınlandı. Yönetmeliğin amacı, "İnsanlarda uygulanacak insan doku ve hücrelerinin ve bunlardan elde edilen ürünlerin bağışlama, tedarik etme, izleme ve bunlardan elde edilen ürünlerin depolama ve dağıtımının korunması, kalite ve güvenlik standartlarının denetlenmesi" olarak belirtildi.

-İNSAN DOKU VE HÜCRE MERKEZLERİNİN ÖZELLİKLERİ-

Yönetmeliğe göre, doku ve hücre faaliyetlerinin türüne göre bilimsel görüşlere başvurulmak üzere Sağlık Bakanlığı'nca bilimsel danışma komisyonları oluşturulacak. Ayrıca insan doku ve hücreleri merkezleri test laboratuarları ve tedarik merkezleri; üniversiteler, kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek kişiler ve özel hukuk tüzel kişileri tarafından açılabilecek. Ayrıca merkezlerde doku ve hücrelerin diğer bir doku veya hücreye bulaşma riskinin önlenebilmesi için hava kalitesi ve temizliğine ve ısı, nem, hava kalitesi gibi değişkenlerden dolayı depolama koşullarına dikkat edilmesi gerekiyor.

-DOKU VE HÜCRELERİN BAĞIŞLANMA VE TEDARİK EDİLME ESASLARI-

Doku ve hücrelerin bağışlanmasının gönüllülük esasına dayalı ücretsiz ve karşılıksız olarak yapılacağı belirtilen yönetmelikte, insan doku ve hücrelerinin bağış ve temini için hiçbir şekilde reklam yapılamayacağı da ifade edildi. Yönetmelikte doku ve hücre bağışlanmasına yönelik, "Doku ve hücrelerinin tedariki; doku ve hücre tedariki alanında uzmanlaşmış bir klinik ekip tarafından verilen ve Bakanlık tarafından onaylanmış bir eğitim programını başarılı bir şekilde tamamlamış olan kişiler tarafından gerçekleştirilir. Yaşayan vericilerden hücre ve doku elde etme işlemi; sağlık, güvenlik ve mahremiyetin sağlandığı bir ortamda gerçekleştirilir. Ölü vericilerin vücudunun orijinal anatomik görünüşüne mümkün olduğunca benzer bir şekilde yeniden yapılandırılması için personel ve gerekli donanım bulundurulur. Doku ve hücrelerin tedarik işlemine başlanmadan önce; tedarik işlemi için yazılı onamın alınmış olduğu ve vericinin nasıl ve kim tarafından güvenilir bir şekilde tanımlandığı yetki sahibi bir kişi tarafından doğrulanarak kayıt edilir" denildi.

-KARANTİNA ALTINA ALINAN DOKU VE HÜCRELER AYRI DEPOLANACAK-

Doku ve hücre vericisinin bilgilendirilmesi ve rızasının önemli olduğu kaydedilen yönetmelikte doku ve hücrelerin depolanma koşullarına da yer verildi. Yönetmeliğe göre doku ve hücreler depolama türüne göre azami depolama süreleri Sağlık Bakanlığı'nca belirlenecek ve muhtemel bozulma süresi göz önüne alınarak depolanacak. Karantina altına alınan, imha edilmesi ve serbest bırakılması planlanan ürünler de ayrı ayrı yerlerde depolanacak. Ayrıca, doku ve hücrelerin yurt dışından veya yurt dışı merkezlere gönderilme işlemlerine de Bakanlık izin verecek.

-DOKU VE HÜCRE VERİCİSİ BİLGİLENDİRİLECEK-

Yönetmeliğe göre, doku ve hücrelerin tedarik işlemlerinde doku ve hücre vericisinin güvenilir bir şekilde tanımlanması için vericilerle mülakat yapılacak. Gerekli bilginin alınabilmesi için vericiye sorular sorulacak ve vericiden yanıtlar alınacak. Eğer verici ölü ise verici hakkında bilgiler ise vericiyi iyi tanıyan kişilerden alınacak ve vericinin (ölü) otopsi raporu incelenecek.