Diyaliz Merkezleri Yönetmeliği Çerçevesinde Yapılacak Uygulamalar

T.C.

SAĞLIK BAKANLIĞI

Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü

Sayı : B.10.0.THG.014.00.02- 20.09.2010 / 37226

Konu: Diyaliz Merkezleri Hakkında Yönetmelik

Hükümleri Çerçevesinde Yapılacak Uygulamalar

.............................................. VALİLİĞİNE

(İl Sağlık Müdürlüğü)

Bilindiği üzere Diyaliz Merkezleri Hakkında Yönetmelik, 18.06.2010 tarih ve 27615 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe konulmuş ve 08.05.2005 tarih ve 25809 sayılı Diyaliz Merkezleri Hakkında Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır. Yeni yayımlanan Yönetmelik hükümlerinin uygulanmasına yönelik Sağlık Müdürlüklerinde teredddüte düşülen hususuların olduğu anlaşıldığından yeni yayımlanan Yönetmelik hükümlerinin bazılarının uygulanmasına ilişkin açıklama yapılması gerekliliği hasıl olmuştur.

Bu kapsamda;

1) Diyaliz merkezlerinin yatırım izni dışındaki açılış, kapanış, adres değişikliği, sahip değişikliği, isim değişikliği, cihaz artırımı, cihaz azaltımı, uzman hekim değişikliği, mesul müdür değişikliği, personel ayrılış başlayışları ve denetim gibi tüm iş ve işlemleri Müdürlüklerce yapılması ve ilgili evrakların Müdürlük arşivinde saklanması, sadece merkezin ruhsat, faaliyet izin belgesi ve mesul müdürlük belgelerinde değişiklik olması halinde bu belgelerin birer örneğinin Bakanlığa bilgi mahiyetinde gönderilmesi,

2) Halen faaliyet gösteren müstakil özel diyaliz merkezlerine, Yönetmeliğin yayımlandığı tarihten itibaren 6 (altı) ay içerisinde Yönetmelik Ek-6’da örnekleri verilen Diyaliz Merkezi Ruhsatı, Diyaliz Merkezi Faaliyet İzin Belgesi ve Diyaliz Merkezi Mesul Müdürlük Belgesi,

Özel ve kamu hastaneleri bünyesinde faaliyet gösteren diyaliz merkezlerine ise (akut/ acil hemodiyaliz için kullanılmak üzere en fazla 2 cihaz bulunduran hastaneler hariç olmak üzere) Diyaliz Merkezi Ruhsatı ve Diyaliz Merkezi Faaliyet İzin Belgesi Valilik Makamı veya yetkilendireceği makamlarca onaylanarak düzenlenmesi ve birer örneğinin Bakanlığımıza gönderilmesi,

3) Yönetmeliğin Geçici 1. maddesinin 1. fıkrası gereği yapılacak ruhsat yenilemeleri ve daha sonra yapılacak ruhsat değişikliklerinde belge üzerindeki ruhsat onay tarih ve sayısı kısmına alınacak olan onayın tarih ve sayısının verilmesi gerektiği,

Faaliyet İzin Belgelerindeki diyaliz teknikeri veya hemşire sayısı ve yardımcı personel sayısı kısımlarına merkezin ruhsata esas asgari sayının belirtilmesi, merkezin personel sayısı asgari sayının altına düşmesi halinde denetim formunda belirtilen yaptırımların uygulanması,

4) Yönetmeliğin 20. maddesi 3. fıkrası hükmü gereği düzenlenmesi gereken Personel Çalışma Belgelerinin sadece özel diyaliz merkezlerinde görev yapan sağlık çalışanları için düzenlenmesi,

5) Yönetmelik hükmü gereği Yönetmeliğe uyum sağlayacak Diyaliz Merkezi Ruhsatlarında merkezlerin adres, sahiplik veya cihaz sayısı değişikliği yok ise ruhsat değişikliği bedeli alınmayacaktır. Kamu hastaneleri bünyesinde faaliyet gösteren diyaliz merkezleri için de düzenlenecek ruhsatlardan ruhsat bedeli alınmayacaktır.Ayrıca faaliyet izin belgesi, mesul müdürlük belgesi ve personel çalışma belgesi bedelleri Bakanlığımızca yapılacak çalışma sonrası belirlenerek duyurulacak olup, duyuru sonrası bahse konu belgelerden ücret talep edilerek bu ücretler Maliye Bakanlığı Sağlık Bakanlığı Merkez Saymanlık Müdürlüğünün Merkez Bankası Ankara Şubesindeki 350-101-521 numaralı hesabına veya Ziraat Bankası Bulvar Şubesindeki 49531312-5001 numaralı hesabına yatıran şahıs/firma adı (şahsın veya kurumun vergi numarasının bulunması zorunludur), Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü ibaresi ve bedeli ödenmekte olan belgenin adı ve adedi açıklanmak süretiyle Bakanlığımız hesabına yatırılması,

6) Özel diyaliz merkezlerinde tedavileri devam etmekte olan hastaların aylık uzman hekim kontrol ve değerlendirmeleri, merkezde kadrolu (tam zamanlı) veya kısmi zamanlı görev yapan uzman tabipler tarafından yapılabileceği gibi ücreti hasta adına merkez tarafından karşılanmak kaydıyla bünyelerinde nefroloji uzmanı veya sertifikalı iç hastalıkları uzmanı bulunan bir özel hastane veya tıp merkezinden hizmet satın alma yolu ile yaptırılabilir ya da bu hizmetin üniversite veya kamuya ait hastanelerden karşılanabilmesi için diyaliz merkezince gerekli tedbirleri alır.

Bu kapsamda tüm uzman hekim değerlendirmeleri sonrasında, ekte bir örneği gönderilen ve Bakanlığımız resmi internet sitesinde yayınlanan Diyaliz Hastası Uzman Hekim Değerlendirme Tutanağı düzenlenmesi ve gerektiğinde geri ödeme kurumunada ibraz edilmek üzere ilgili diyaliz merkezinde ayrı bir dosyada saklanması,

Uzman hekim değerlendirmeleri hangi yolla karşılanırsa karşılansın bir uzman hekim aylık en fazla merkez sayısı sınırlandırılmaksızın 400 (dörtyüz) hemodiyaliz hastası değerlendirebilecektir.

Ayrıca uzman hekim kontrol ve değerlendirmelerinin kamu hastanesi tarafından karşılanması halinde hastanın ilgili hastaneye getirilerek uzman değerlendirmesinin hastanede yapılması ve söz konusu ücretin her bir hasta için ayrı ayrı diyaliz merkezine fatura edilmesi,

7) Yönetmeliğin 13/a maddesi hükmü gereği mesul müdür, hemodiyaliz sertifikası sahibi tabipse aynı zamanda merkezin hemodiyaliz sertifikalı tabiplik görevini, nefroloji uzmanı ya da sertifikalı uzman tabip olması halinde ise merkezin mesul müdürlüğü yanında uzmanlık hizmetini de yürütebileceği,

Ayrıca uzman tabibin tam zamanlı çalışması durumda merkezin mesul müdürlüğü ile birlikte 30 cihaz kadar sertifikalı tabiplik ve uzman hekimlik hizmetini aynı anda verebileceği,

8) Yönetmeliğin 13/a maddesi hükmü gereği diyaliz merkezinin idari, tıbbi ve teknik hizmetlernin sorumluluğunu yürüten mesul müdürler merkezde tedavi seanslarının olduğu anlarda merkezde bulunmak zorundadırlar. Ancak Valilikçe belirlenen genel çalışma saatlari dışında veya genel çalışma saatlerindeki kabul edilebilir zorunlu hallerde mesul müdürün yerine, mesul müdürün yazılı şekilde yetki devri yaptığı bir hekimin bulunması zorunludur.

9) Yönetmeliğin 13/c maddesi hükmü gereği diyaliz merkezinde tedavisi devam etmekte olan yetişkin ve 18 yaş altı diyaliz hastalarının en az ayda bir uzman hekim değerlendirmelerinin öncelikle merkezin bulunduğu İldeki ilgili uzman hekimlerce yapılması, İlde uzman hekim hizmeti sağlanamıyorsa Sağlık Müdürlüğünün izni ile diğer illerden karşılanması,

Başka bir ilden uzman hekim hizmetinin kamu hastanesinden sağlanması halinde hastaların hekimin bulunduğu hastaneye transfer işlemleri ilgili merkez tarafından yapılacaktır.

10) Kamu hastanesi bünyesinde faaliyet gösteren ve nefroloji veya sertifikalı iç hastalıkları uzman hekimi bulunmayan merkezlerde tedavileri devam eden hastaların en az ayda bir uzman hekim değerlendirmeleri Sağlık Müdürlüklerince nefroloji veya sertifikalı iç hastalıkları uzman hekimi bulunan başka bir kamu hastanesinde görevlendirme yapılarak sağlanabileceği,

11) Yönetmeliğin 8. maddesinin 6. fıkrası gereği kamu hastanesi bünyesinde 5 (beş) cihaz veya daha az cihazla hizmet veren diyaliz merkezlerinde sertifikalı hekim istihdamının mümkün olmaması halinde hastane başhekimliğince görevlendirilecek hekim sorumluluğunda bu üniteler faaliyetlerine devam edebileceklerdir. Bu hekimler sadece tedavi seansı esnasında doğabilecek komplikasyonlara müdehale edebilecek olup, diyaliz sertifikalı hekimlerce düzenlenebilecek olan reçeteleri düzenleme yetkileri olmayacaktır. Bu merkezlerde tedavisi devam eden hastaların uzman hekim değerlendirmelerinin ve reçetelerinin düzenlenmesinin merkezin bulunduğu hastanedeki nefroloji uzmanı veya sertifikalı iç hastalıkları uzman hekimlerince yapılması, bunun mümkün olmaması halinde Sağlık Müdürlüğünce başka bir hastaneden uzman hekim görevlendirmesi yapması ile sağlanacaktır.

12) Yönetmeliğin 8’ici madde 2’inci fıkrası gereği illerin diyaliz hizmet bölgelerinin iki yılda bir gözden geçirilerek yeniden planlanması için, bu yıla ilişkin değişiklik taleplerinin 06.07.2010 tarih ve 27583 sayılı yazımız ile Temmuz ayı sonuna kadar Bakanlığımıza bildirilmesi istenmişti ancak konuya ilişkin bilgi alınamayan Müdürlükler olduğu tespit edilmiş olup, İliniz diyaliz hizmet bölgelerinde değişiklik yapılması ile ilgili bilginin Ekim ayının ilk haftası içinde Bakanlığımıza ulaşacak şekilde gönderilmesi. Ayrıca bundan sonraki diyaliz hizmet bölgeleri güncellemesi için, 2012 yılından itibaren her iki yılda bir Temmuz ayı içerisinde öneri ve gerekçelerin Bakanlığımıza gönderilmesi,

13) Yönetmeliğin 8’ici madde 2’inci fıkrası gereği kaynakların etkin kullanımına ve atıl kapasitenin engellenmesi maksadıyla ülke geneli diyaliz hizmet bölgelerinde ihtiyaç duyulan yeni diyaliz merkezlerinin planlanması Bakanlığımızca yapılarak her yıl Kasım ve Aralık aylarında Bakanlığımız internet sitesinden ilan edilecektir. Planlama çalışmaları için bu yıldan başlamak üzere her yılın Ekim ayı içerisinde Bakanlığımıza ulaşacak şekilde ekte gönderilen ve Bakanlığımız resmi internet sitesinde yayınlanan Diyaliz Hizmet Bölgeleri Hasta/Cihaz Değerlendirme Formunun Müdürlüğünüzce eksiksiz olarak doldurularak yazılı ve [email protected] internet adresine elektronik olarak gönderilmesi,

14) Bakanlığımızca Yönetmeliğin 8’inci maddesi kapsamında ilan edilecek bölgelerde yeni açılacak diyaliz merkezleri için talepler Bakanlığımızca yapılan ilan sonrasında Yönetmeliğin 9’uncu maddesinde belirtilen belgeler ile Sağlık Müdürlüklerine müracaat ederek eksiği bulunmayan talep dosyaları ilanda belirtilecek süre içerisinde Bakanlığımıza gönderilecektir.

Ayrıca Bakanlığımızca 2010 yılı ikinci altı ayı için yeni merkez açılmasına yönelik çalışma yapılmayacaktır. 2011 yılı planlaması ise bu yılın Kasım ve Aralık aylarında yapılacak olup planlamaya ilişkin Bakanlığımızca yapılacak ilan öncesinde yeni diyaliz merkezi açılış taleplerinin kabul edilmemesi,

15) Diyaliz merkezlerinin cihaz artırımları Müdürlüklerce yılda iki (Ocak ve Temmuz) defa Diyaliz Merkezleri Başvuru ve Değerlendirme Komisyonu tarafından Yönetmeliğin 21’inci maddesi çerçevesinde değerlendirilerek gerçekleştirir.

Diyaliz Merkezleri Başvuru ve Değerlendirme Komisyonlarınca cihaz artırımı için yapılacak hasta/cihaz oranı hesaplamalarında; Diyaliz Hizmet bölgesinin hedef doluluk oranı hemodiyaliz cihazı başına düşen hasta sayısı (hasta/cihaz oranının) dört veya üstü olarak kabul edilir. Bölgedeki toplam hasta/cihaz oranları bu sayıların altında ise cihaz artırımına izin verilmez. Bu orana; hepatitli hasta ve cihazlar, hastanelerin rutin diyaliz hizmeti dışındaki acil hizmetler için kullandıkları cihazlar ile kamuya ait diyaliz eğitim merkezleri yirmibeş cihaz sayısına ulaşana kadar hasta ve cihaz dahil edilmez.

Cihaz Artırım Örnek Hesaplama Tablosu:

Bölge No

Sero(-) Hasta Sayısı

Hbs(+) Hasta Sayısı

HCV(+) Hasta Sayısı

Sero(-) Cihaz Sayısı

Hbs(+) Cihaz Sayısı

HCV(+) Cihaz Sayısı

Yedek Cihaz Sayısı

Sero(-) Hasta / Sero(-) Cihaz Oranı

Cihaz Artırımı Uygun / Uygun Değil

1. Bölge

179

4,475

5 (beş) Cihaz Artırımı Uygun

2. Bölge

3,8

Cihaz Artırımı Uygun Değil

3. Bölge

4,1

1 (bir) Cihaz Artırımı Uygun

4. Bölge

4,0

1 (bir) Cihaz Artırımı Uygun

1. Bölge : 179 / 40 = 4,475 en fazla 5(beş) cihaz artırılabilir çünkü 5(beş) cihaz artırıldığında bölgenin hasta / cihaz oranı 179 / 45 = 3,97 (4(dört)’ün altına düşmektedir.)

2. Bölge : 76 / 20 = 3,8 cihaz artırımı yapılamaz çünkü bölgenin hasta / cihaz oranı 4(dört)ün altında olduğu için,

3. Bölge : 82 / 20 = 4,1 en fazla 1(bir) cihaz artırılabilir çünkü 1(bir) cihaz artırıldığında bölgenin hasta / cihaz oranı 82 / 21 = 3,9 (4(dört)’ün altına düşmektedir.)

4. Bölge : 32 / 8 = 4,0 en fazla 1(bir) cihaz artırılabilir çünkü 1(bir) cihaz artırıldığında bölgenin hasta / cihaz oranı 32 / 9 = 3,55 (4(dört)’ün altına düşmektedir.)

Diyaliz Merkezleri Başvuru ve Değerlendirme Komisyonlarınca cihaz artırımı için diyaliz hizmet bölgesinin hasta/cihaz oranı yukarıda örneği verildiği şekilde hesaplanması neticesinde hasta/cihaz oranı 4 (dört) ve üzeri olması halinde özel ve kamu diyaliz merkezleri için bölgede artırılabilecek toplam cihaz sayısıda belirtilerek Müdürlüklerce ilan edilir. Merkezler, ilanı takiben otuz gün içerisinde taleplerini müdürlüğe iletir, Müdürlüklerde bu talepleri başvuru bitiminden sonra otuz gün içinde Yönetmeliğin 21. maddesi kapsamında değerlendirerek sonuçlandırılır ve cihaz artırımı yapacak merkeze yazılı olarak tebliğ eder.

16) Kamu hastaneleri bünyesinde faaliyet gösteren diyaliz merkezleri için cihaz artırımlarında; öncelikle cihaz artırımlarının Diyaliz Merkezleri Başvuru ve Değerlendirme Komisyonlarınca değerlendirmesi yapılarak uygun bulunması halinde cihaz ihtiyacı hastane başhekimliğince karşılanamıyor ise Bakanlığımızdan cihaz veya alınacak cihazlar için ödenek talebinde bulunulması,

17) Yönetmeliğin 33. maddesi gereği ülke genelinde 2010 yılı için tatil diyalizi yapılacak iller 19.07.2010 tarih ve 29293 sayılı Makam Onayı ile belirlenerek Bakanlığımız resmi internet sitesinde yayınlanmış ve 27.07.2010 tarih ve 30485 sayılı yazımız ile Sağlık Müdürlüklerine duyurulmuştur.

2011 yılı ve daha sonraki yıllar için tatil diyalizi yapılacak illerin belirlenebilmesi için her yılın Ocak dönemi komisyon raporlarında ilinizin tatil diyalizi kapsamına alınıp alınmayacağının karara bağlanarak Bakanlığımıza bildirilmesi,

18) Diyaliz hastalarına yapılması gereken tetkikler ile ilgili olarak Yönetmelik Ek-3’te belirtilen periyotlarda tetkikleri yapılan hastalar başka merkezde diyalize girdiğinde Hbs Ag, Hbs Ab, HCV ve Anti HIV tetkikleri dışındaki tetkiklerin yeniden yapılmasına gerek olmadığı,

19) Yürürlükten kaldırılan Diyaliz Merkezleri Hakkında Yönetmeliğe istinaden 27.04.2010 tarih ve 17317 sayılı yazımızla istediğimiz diyaliz merkezleri formlarının içeriği, süresi ve Bakanlığımıza gönderilme şekli tamamen değişmiştir.

Yeni Diyaliz Merkezleri Yönetmeliğinin 25. maddesine göre Diyaliz merkezleri; Bakanlığımız resmi internet sitesinde 2010 yılının Kasım ayında yayınlanacak olan yeni Hemodiyaliz Merkezleri Tıbbi Bilgi Formu, yeni Periton Diyalizi Merkezleri Tıbbi Bilgi Formu, yeni Diyaliz Merkezleri Bilgi Formu ve yeni Diyaliz Hastaları Ölüm Bilgi Formu’nu her altı ayda bir (Ocak – Temmuz) yazılı veya elektronik ortamda doldurup Müdürlüğünüze bildirmesi gerekmektedir.

Müdürlüğünüzün 6 ayda bir diyaliz merkezlerinden gelen bu dört formu, 6 aylık form süresinin bitmesinden itibaren en geç 15 gün içinde Temel Sağlık İstatistikleri Modülü (TSİM) programına doğru ve eksiksiz olarak girmesi gerekmektedir. Bahsedilen formların Bakanlığımıza yazılı veya elektronik posta ile gönderilmemesi, formların sadece TSİM programına girilmesi gerekmektedir. Ayrıca TSİM programı ile gerekli teknik bilginin Bakanlığımız 0 312 585 24 44 nolu telefonundan alınabileceği hususunda;

Bilgilerinizi ve yukarıda belirtilen şekilde gereğini önemle rica ederim.