T.C.
ADALET BAKANLIĞI
Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü
CUMHURİYET BAŞSAVCILIĞI'NA
Sayı: 95895915-975-1619/4517517.03.2014
Konu: Diş Hekimi Hizmeti Satın Alınması
Bilindiği üzere ceza infaz kurumlarının dış güvenliği ile birlikte bu kurumlarda barındırılan hükümlü ve tutukluların tedavi amaçlı sevkleri de dahil olmak üzere tüm sevk işlemlerini yerine getiren jandarma kuvvetleri bu yetkiyi Jandarma Teşkilatı Görev ve Yönetmeliğinin Mülki Görevlerin Esasları başlığı altında yer alan 45'inci maddesinin (h) fıkrasında belirtilen "Ceza infaz kurumlarının ve tutukevlerinin dış korumalarını sağlayıcı önlemler alır. Tutuklu ve hükümlülerin sevk ve nakilleri ile muhafazalarını sağlar" hükmü doğrultusunda kullanmaktadır.
Bu doğrultuda ceza infaz kurumlarında barındırılan hükümlü ve tutukluların tedavi amaçlı (özellikle diş) sevklerinde jandarmanın planlaması gereği kimi zaman araç yetersizliği gerekçesi ile kimi zaman da jandarma personeli yetersizliği gerekçesiyle jandarma kuvvetleri tarafından iptal edilmesi neticesinde tedavilerde aksama meydana gelebilmekte, bu durum gerek hükümlü ve tutuklular tarafından, gerekse bunların yakınları ile çeşitli heyetler veya basın tarafından şikayet konusu edilebilmektedir.
Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi'nin Ceza İnfaz Alanındaki Tavsiye Kararları içerisinde yer alan Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi'nin Üye Devletlere Avrupa Cezaevi Kuralları Hakkında REC (2006) 2 Sayılı Tavsiye Kararı'na Ek 1. Bölüm 5'inci maddesinde belirtilen "Cezaevi yaşamı, genel toplum yaşamının olumlu yönlerine mümkün olabildiğince yaklaşmalıdır" ifadesi ile Sağlık başlığı altında yer alan Cezaevi Sağlık Hizmetlerinin Organizasyonu alt başlığıyla ceza infaz kurumlarındaki sağlık hizmetlerinin amacını ortaya koyan 3.Bölüm 40.4. maddesindeki "Cezaevlerindeki sağlık hizmetleri, mahpusların yakalanmış olabileceği herhangi bir bedensel veya ruhsal hastalık ya da rahatsızlığı ortaya çıkarmak ve tedavi etmek için uğraşmalıdır." ifadesinin yanısıra 40.5. maddesindeki " Bu amaçla, mahpuslara toplumda mevcut olanlar da dahil olmak üzere gerekli tüm tıbbi, cerrahi ve psikiyatrik hizmetler sağlanmalıdır." ifadesindeki tavsiyeler; ulusal mevzuatımızda yer alması sağlanarak içselleştirilmiştir.
Bununla birlikte; 24.02.2014 tarihli ve 2014/5984 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla kabul edilen Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi İhlallerinin Önlenmesine İlişkin Eylem Planı'nın 2. Sırasında yer alan Kötü Muamelenin Önlenmesi başlıklı maddesinde "Tutuklu ve hükümlülerin fiziksel ve psikolojik muayenelerinin, ceza infaz kurumlarına alınmaları sırasında ve bu kurumlarda bulundukları süre içinde periyodik olarak daha etkili şekilde yapılması ve gerekli tedavi imkanlarının sağlanarak durumlarına uygun ortamda barındırılması." amaç edinilerek, cezaevi yaşamının uluslararası insan hakları kurallarına ilişkin gerekleri pekiştirilmiştir.
Konu Genel Müdürlüğümüz tarafından değerlendirilmiş, ortaya çıkabilecek sorunların giderilmesine yönelik mevzuat hükümleri çerçevesinde bazı düzenlemelerin yapılabileceği sonuç ve kanaatine varılmıştır.
Adalet ve Sağlık Bakanlıklarınca 30/04/2009 tarihinde imzalanarak yürürlüğe konulan "Sağlık Bakanlığı ve Adalet Bakanlığı Arasında Ceza İnfaz Kurumlarındaki Sağlık Hizmetlerinin Düzenlenmesi Hakkında Protokol'ün Ceza İnfaz Kurumlarında Aile Hekimliği ve Diğer Sağlık Hizmeti Uygulaması" başlığı altındaki 5'inci maddenin 5'inci fıkrasında "Diş üniti bulunan ceza infaz kurumlarında İl Sağlığı Müdürlüğünce planlanmak suretiyle diş tabipliği hizmeti verilir" hükmüyle hükümlü ve tutukluların diş tedavilerini Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğünce görevlendirilmiş diş tabibi dışında, yeri geldiğinde ihtiyaca binaen dışarıdan İl Sağlık Müdürlüğü tarafından diş tabibi görevlendirilebileceği, bunun mümkün olmadığı durumlarda ise 22/01/2007 tarihli 45/1 no.lu Ceza İnfaz Kurumlarının Tahsisi, Nakil İşlemleri ve Diğer Hükümler Genelgesinin 6'ncı bölümünün Dışarıdan Temin Edilen Hizmetler başlığı altındaki 1'inci fıkrasında belirtilen "Kurumun kendi imkanlarıyla yerine getirilemeyen diş hekimi, berber, elektrikçi, tesisatçı gibi kişiler tarafından verilen hizmetler, güvenlik bakımından tehlike yaratmayacak şekilde gerekli tedbirler alınarak, kurum idaresi tarafından dışarıdan getirtilecek kişiler eliyle yaptırılabilir." hükmü doğrultusunda hükümlü ve tutukluların diş tedavilerinin hizmet satın almak suretiyle serbest çalışan diş tabipleri eliyle gördürülebileceği anlaşılmaktadır.
Bu kapsamda ;
Ceza infaz kurumlarımızda barındırılan hükümlü ve tutukluların diş tedavilerinin aksatılmadan yerine getirilmesi amacıyla Sağlık Bakanlığına bağlı İl Sağlık Müdürlüklerince yeteri kadar diş tabibi görevlendirilmediği ya da görevlendirmeye rağmen yetersiz kaldığı durumlarda ceza infaz kurumu tarafından serbest çalışan bir diş tabibi ile hizmet alımı kapsamında Sosyal Güvenlik Kurumunun diş tedavileri için ödediği ve Türk Dişhekimleri Birliği Asgari Muayene ve Tedavi Ücret Tarifesi'nde belirlenen fiyatlar ölçüsünde ödenecek ücretlerin belirtildiği sözleşmenin imzalanması suretiyle, hükümlü ve tutukluların aşağıda belirtilen maddeler doğrultusunda diş tedavilerinin yaptırılması gerektiği değerlendirilmiştir.
1-) Diş hekimi ile sözleşme imzalanarak hükümlü ve tutukluların diş tedavilerinin yaptırılmasına ilişkin;
a-) Cezaevi yaşamını devam ettirebilmesi için diş tedavisinin zorunlu olduğu diş çekimi, dolgu, kanal ve apse gibi dişin yapısındaki akut veya kronik hastalıkların standart tedavilerine ilişkin giderler kurum bütçesinden,
b-) Hükümlü ve tutuklunun kendi isteği doğrultusunda; diş taşı temizliği, implant, protez gibi komplike tedavilerinin ise, buna ilişkin giderlerin hükümlü ve tutuklu tarafından karşılanmak suretiyle yaptırılması, kişinin bu tedaviye ilişkin gideri karşılamayı kabul etmediği takdirde diş tedavisi yapan ve tedavi giderinin Sağlık Bakanlığı tarafından ödendiği sağlık hizmeti sunucusunda yaptırılması,
2-) Ceza infaz kurumlarında hizmet verecek diş tabibi; kurumun diş ünitesinde bulunan aletlerinden ve sarf malzemelerinden faydalanacağı için alacağı ücretin tespitinde bu konuya dikkat edilmesi,
3-) Hükümlü ve tutuklunun diş tedavisine ilişkin hekim seçme veya kendi doktorunu isteme imkanı olmayacağının kendisine bildirilmesi,
4-) Bahse konu diş hekimi sözleşmesi ile satın alınacak hizmetin 03.5 Hizmet Alımları harcama kaleminden, diş ünitinde bulunan aletlerin giderlerinin 03.7 Menkul Mal, Gayrimaddi Hak Alım, Bakım ve Onarım Giderleri harcama kaleminden veya 06.1 Mamul Mal Alımları harcama kaleminden, sarf malzemelerinin ise 03.2.6.02 Tıbbi Malzeme ve İlaç Alımları harcama kaleminden veya 03.9 Tedavi ve Cenaze Giderleri harcama kaleminden karşılanması gerekmektedir.
Bilgi edinilmesini, gereğince işlem ifası ile durumun mülhakatınız ceza infaz kurumu müdürlüklerine tebliğini, bilgileri bakımından da infaz hakimlikleri ile izleme kurullarına duyurulmasını önemle rica ederim.
Burhanettin ESER
Hakim
Bakan a.
Genel Müdür Yardımcısı
memurlar.net
