Didem Seymen
Sağlıklı çocukların yüzde 70-85'inde masum üfürümler duyulabiliyor. Üfürüm duyulduğunda hemen paniğe kapılmamalı ancak ciddi bir hastalığın belirtisi ise çocuk, 1 yaşına gelmeden mutlaka tedavi edilmelidir. Medical Park Bahçelievler Hastanesi, Çocuk Kardiyolojisi Uzmanı Prof. Dr. Tuğçin Bora Polat, üfürümle ilgili bilgiler verdi...
► Üfürüm; steteskop (dinleme aleti) ile kalp muayenesinde normal kalp sesleri dışında kanın kalpte veya büyük damarlarda dolaşırken oluşturduğu titreşimler sonucu duyulan sestir.
► Üfürümün çeşitleri vardır. Bizim duyduğumuz sesler genel anlamda; kalbin kasılması ve kalbin dolumu esnasında duyulan sesler olarak ikiye ayrılır. Bunlara sistol ve diastol adı veriliyor. Kalbin dolumu esnasında duyulan sesler her zaman için anormadir ama sistolik olarak duyulan seslerin büyük bir kısmı özelliği olmayan sesler olarak ifade edilir. Özellikle müzikal tarzda dediğimiz farklı varyasyonları olan seslerin birçoğunun masum olduğu söylenebilir.
► Üfürüm yalnızca steteskopla duyulabilir. Annelerin üfürümü anlaması çok kolay değildir. Genelde üfürümleri çocuk doktorları duyar, çocuğun kalbinde anormal bir durum olup olmadığını tespit etmek için de çocuk, kardiyolojiye yönlendirilir.
10-15 DAKİKALIK MUAYENE YETER
► Üfürüm bir hastalık değildir ancak aydınlanması gereken bir hastalığın belirtisidir. Üfürüm, ya normal bir kalbin değişik varyasyonlarda çalıştığının ya da kalpte bir hastalığın olduğunun habercisidir. Kalbinde sadece üfürüm olan ve kalbinde bir anormalliğe rastlanmayan çocuklara kalp hastasıdır diyemeyiz. Dikkatli dinlediğinde her 100 çocuktan 70'inde üfürüm duyulabilir ancak bunun yüzde 1'inde kalp hastalığı tespit edilir.
► Teşhis edilebilecek hastalığın önemi açısından kalbinde üfürüm duyulan çocuğun kalp muayenesinden geçmesi gerekmektedir. Muayene için ekokardiyografi yapılır ve bu yöntem çocuğa zarar vermez. Bu nedenle rahatlıkla, 10-15 dakikalık bir muayene ile çocuğun üfürümünün sebebi anlaşılabilir.
► Üfürüm eğer patolojikse, sorunluysa o zaman kalpte bir sorun var demektir. Üfürüm, bir hastalığın belirtisi olabilir. Üfürüm duyulan, kalbi gürültülü çalıştığı ifade edilen, kalpte sorun olabileceğinden şüphelenilen çocukların hemen hemen hepsinde başka belirtiler de olabilir.
► Üfürümün neden kaynaklandığı çok önemlidir. Eğer kalbin ortasında bir delik varsa delik, çocuğun büyüme ve gelişmesini engeller. Çocuk terlemeye başlar ve çok çabuk yorulabilir. Eğer akciğer damarlarında daralma varsa yine hastalık yorulmayla kendini gösterebilir.
MORARMA OLUR
► Akciğer tansiyonu yüksekliğinde de yorulma ve kalp yetmezliği bulguları olabilir. Üfürüm tiplerinin bazılarında ve kompleks kalp hastalıkları dediğimiz durumlarda kalpte kirli kan ve temiz kan birbirine karışabilir. Bu da; tırnak uçlarında, ağız etrafında ve çocuk ağladığında tüm vücutta kendini gösteren morarmalara sebep olabilir. Bunlar tabii ki üfürümün de beraberinde olduğu kalp hastalıklarının belirtileridir. Ama normal olarak görülen, hiçbir sorunu olmayan çocuklarda duyulan üfürümlerin çoğu masum üfürümlerdir.
► Kalbin içerisinde ne sebeple üfürüm oluştuysa, onla ilgili sorunları da beraberinde getirir. Bu sorunların en başında, kalpteki büyük deliklerin akciğer üzerindeki olumsuz etkileri gelir.
► Akciğerin yapısı, yüksek tansiyon nedeniyle bozulabilir. Kalbinde delik olan hastalar 1 yaşına kadar fark edilmezlerse ameliyat şansını kaybederler. Ama masum üfürüm dediklerimiz duyulsa da, duyulmasa da kişi adına bir sorun teşkil etmez.
KALP HASTALIĞI ANNE KARNINDA TESPİT EDİLEBİLİYOR
Kalp hastalıklarının yüzde 35'ini girişimsel olarak tedavi ediliyor. Sadece bir veya iki gün içerisinde hastayı tedavi edebiliyoruz. Kalp hastalıkları bundan 10 sene öncesine kadar ameliyatsız yöntemlerle çözülemiyorken, şu anda büyük bir kısmı çocuk kardiyologları tarafından anjio ile çözülebiliyor. Bu tür tedavilerin karar vericisi mutlaka çocuk kardiyologları olmalıdır. Çocuk kardiyologları hastaya bu konuda bir yol çizebilir. Anne karnında 19 ila 22'nci haftalardan itibaren çocuğun kalp hastalığı tanısı konulup tedavi planı çıkarılabilir. Eğer gebeler kontrole gittiklerinde bebeğin kalbiyle ilgili şüpheli bir duruma rastlarlarsa, mutlaka pediyatrik kardiyologlara görünmeleri gerekmektedir.
ÜFÜRÜM KIŞ AYLARINDA DAHA FAZLA DUYULUYOR
Kış aylarında enfeksiyon ve ateşli hastalık şikayetlerinin artması ile birlikte üfürüm de daha sık duyuluyor. Kış aylarında çocuklar hastaneye daha sık gittiği için üfürüm duyulma oranları da artıyor.
ATEŞ, ENFEKSİYON VE TİROİD ÜFÜRÜM SEBEBİ
Ateş, enfeksiyon, tiroid fonksiyonlarındaki bozukluklar ve kansızlık; üfürümün en sık karşılaşılan sebeplerindendir. Kan değerleri düşük olduğunda kalp, yüksek volümle çalışır. Bu da kalpte gürültülü bir çalışmaya sebep olur. Çocuklarda üfürüm, genelde normal kontrollerinde değil, ateşi çıktığında veya kansızlık şikayeti olduğunda duyuluyor. Eğer üfürüm normalde duyulmamasına rağmen çocuğun ateşi çıktığında duyuluyorsa bu durum çok olağandır. 'Çocuğum dört aylık ve kalbinde üfürüm duyuldu' diyenler oluyor. Anne karnında var olan hücreler öldüğünden dolayı kendi kanını yapamayabiliyor ve kansızlık derinleşebiliyor. Bunlara biz fizyolojik yani, normal süreçte oluşan üfürümler diyoruz. Kan değerleri normale getirildikten sonra üfürüm şikayeti ortadan kalkıyor. Bunlar masum üfürümlerde en sık gördüğümüz durumlardır. Bunların dışında, kalbin yaradılışında aksesuvar bant dediğimiz, kalbin içerisindeki kaslar arasında ince iplikcikler gelişebilir. Bunlar aksesuvardır, bir hastalık değildir. Doğumdan itibaren gelen bu sesler de masum üfürüm türlerine girer.
