Acıbadem Adana Hastanesi Çocuk Hastalıkları Uzmanı Dr. Hakan Erkman, Akdeniz Bölgesi’nde yaz mevsimi sıcaklık ortalamasının üzerinde seyrettiğine dikkat çekerek “Çocuklarda özellikle güneş çarpması sıklıkla yaşanıyor. Aşırı sıcaklar özellikle 4 yaş altı çocukları etkiliyor. Ayrıca başta mide-bağırsak enfeksiyonları olmak üzere çeşitli rahatsızlıklar da yazın artıyor” diyerek anne babalara dikkat etmeleri gereken konular hakkında ayrıntılı bilgi veriyor.
Yazla gelen risk: Güneş Çarpması
Yaz mevsimi ve sağlık sorunu deyince akla ilk gelen tehlike, güneş çarpması. Güneşin tam tepede olduğu ve yeryüzü ışıklarının dik olarak geldiği öğle saatlerinin en riskli zaman dilimi olduğunu anlatan Dr. Hakan Erkman, “Çocuklar oyuna daldıkları için havanın ne kadar sıcak olduğunu fark edemeyebiliyor. Ancak ateş, baş dönmesi, ağızda kuruluk halsizlik, bıkkınlık, yorgunluk, baş ağrısı, baş dönmesi, bulanıklaşma, kas güçsüzlüğü, kas krampları, sürekli uyku hali gibi belirtiler olabiliyor. Çocuklar bu şikayetlerini ifade etmede güçlük yaşıyor. O nedenle anne babaların ya da çocuğa bakım verenlerin bu belirtiler hakkında dikkatli olması gerekiyor. Çünkü bu ilk işaretler gözlemlenemezse, daha ileri düzeyde bayılma ve bilinç kaybı yaşanabiliyor” diye uyarıyor.
Peki, bu belirtiler ortaya çıktığında ne yapmalıyız? Öncelikle sıcaktan aşırı etkilenen kişinin serin ve gölge bir ortama alınması gerektiğini kaydeden Dr. Hakan Erkman, “Ardından üzerindeki fazla giysileri çıkararak başı vücudundan yüksek konuma getirilmeli. Koltuk altı, boyun ve kasık bölgesinin nemli bez ile soğutulması, hastanın bilinci yerindeyse su içmesinin sağlanması önemli. Ancak güneş çarpması yaşayan kişinin bilinci yerinde değilse asla sıvı verilmemeli. Çünkü boğulmaya neden olabilir. Ayrıca zaman kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna gidilmeli” diye devam ediyor.
Güneş çarpmasına karşı 8 önlem
Çocukların sıcak havalarda araç içinde bırakılmasının çok büyük sorun olduğuna dikkat çeken Dr. Hakan Erkman, güneş çarpmasına karşı alınabilecek önlemleri şöyle sıralıyor:
- Çocuğa açık renkli, bol kıyafetler uzun kollu tişörtler giydirilmeli,
- Koruma faktörü en az 30 olan güneş koruyucu kremler kullanılmalı ve bu kremler çocuğunuz güneşe çıkmadan yarım saat önce sürülmeli,
- Başın direk güneşe maruz kalmasını önlemek için açık renk şapka tercih edilmeli,
- Çocuklarımıza gölge kuralı öğretilmeli ve gölgenin kendi boyunda kısa olduğu saatlerde dışarıya çıkılmasını uygun olmadığı hatırlatılmalı,
- Çocuklarımızın saat sabah 10:00 ile öğleden sonra 16:00 arası güneş ışığına direk maruz kalması önlenmeli,
- Dış ortam aktiviteleri sabah erken saatlerinde veya güneş batımından sonra yapılmalı,
- Çocuğumuzun yeterli sıvı alımına özen gösterilmeli, susamadan dahi sıvı tüketilmesi çalışılmalı.
Hepatit A
Kirli su ve gıdalarda bulunan Hepatit A virüsünün bulamasıyla oluşan hastalık, ateş, karın ağrısı, bulantı, kusma ile birlikte cilt renginde sarılık belirtileriyle kendini gösteriyor. Bu durumda muhakkak doktora gidilmesi gerektiğinin altını çizen Dr. Hakan Erkmak, “Hastalıktan kaçınmak için el ve tuvalet hijyeni özen gösterilmeli, ortak tabak, çatal kullanılmamalı ve Hepatit A aşısı mutlaka yaptırılmalı” uyarılarında bulunuyor.
Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA):
KKKA genellikle kenelerin ısırmasıyla bulaşan ve ölümcül olabilen viral bir hastalık olarak tanımlanıyor. Kene ısırması durumunda ailelerin keneye herhangi bir işlem uygulamadan hemen sağlık kuruluşuna başvurulması gerektiğine dikkat çeken Dr. Hakan Erkman, “Kırsal alanlarda kenelerin vücuda girebileceği açık yerlerin kapatılması gerekir. Ayrıca kenelerin kolay fark edilebilmeleri için açık renk kıyafet giyilmeli” diyor.
Bu enfeksiyonlara dikkat!
Yazın çocukların sağlık açısından keyifsiz günler yaşamasına neden olan enfeksiyonlar da bulunuyor. Bu rahatsızlıkları “mide-bağırsak, dış kulak, idrar yolu, mantar ve üst solunum yolu enfeksiyonları” ile Hepatit A ve Kırım Kongo Kanamalı Ateşi olarak gruplandıran Dr. Hakan Erkman’ın verdiği bilgiler her hastalıkta nasıl davranılması gerektiğini de özetliyor.
- Mide-bağırsak enfeksiyonları:
Yazın sıklıkla karşılaşılan bu enfeksiyonlar özellikle, temiz olmayan içme suyu kullanımına bağlı olarak ishal şeklinde ortaya çıkıyor. Bulantı, kusma, ateş ve ishal tablosuna bağlı sıvı kaybı oluşuyor. Vücudun kaybettiği sıvıyı yerine koymak için, ishal olan çocuklara sık sık su içirilmesi ve yoğurt, ayran, haşlanmış patates, muz ile pirinç lapası yedirilmesi gerektiğini ifade eden Dr. Hakan Erkman, “Emziren anneler sık sık emzirmeye devam etmeli, uzun süren bir günde çok sayıda , kan içeren ishallerde ve çocuğun ağzından sıvı almadığı durumda ise mutlaka çocuk doktoruna başvurulmalıdır” diyor.
- Dış Kulak yolu enfeksiyonu:
Özellikle kirli havuz sularından kaynaklanan dış kulak yolu enfeksiyonu “yüzücü kulağı’’ olarak da adlandırılıyor. Enfeksiyona bağlı olarak dış kulak yolunda ağrı, kaşıntı, akıntı ve pis kokuyla kendini belli ediyor. Bu belirtiler görüldüğünde hemen bir uzmana başvurulması gerekiyor.
- İdrar yolu Enfeksiyonu:
Yaz aylarında kirli havuz ve sulara girmek, ıslak ve kirli mayoları değiştirmemek gibi etkenler, özellikle kız çocuklarında idrar yolu enfeksiyonlarına yol açıyor. Bulantı, kusma, karın ağrısı, kanlı idrar, ateş şikayetleri ortaya çıktığında mutlaka çocuk doktoruna başvurulması gerektiğini vurgulayan Dr. Hakan Erkman, korunma önerileri olarak “pamuklu iç çamaşırı kullanmayı, ıslak ve kirli mayo ile beklememeyi ve hjyenik tuvalet eğitimini” sıralıyor.
- Üst solunum yolu enfeksiyonları (ÜSYE):
Daha çok kış aylarında görülse de üst solunum yolu enfeksiyonları yaz mevsiminde de çocuklar için önemli bir sağlık sorunu olabiliyor. Boğaz ağrısı, öksürük, burun akıntısı ve ateş ile kendini gösteren bu enfeksiyonlardan korunmak için kapalı alanların sık sık havalandırılması, çocukların hasta kişilerle temas ettirilmemesi ve klimaların bakımına, temizliğine önem gösterilmesi gerekiyor.
- Mantar Enfeksiyonları:
Yaz aylarında terlemenin artması ve cildin PH dengesinin bozulması nedeniyle mantar enfeksiyonları da sıklıkla gelişiyor. Mantarın görüldüğü yere yönelik lokal merhem tedavilerinin yeterli olduğunu belirten Dr. Hakan Erkman, pamuklu kıyafetlerin tercih edilmesini, çocuğa düzenli duş yaptırılmasını ve cildine uygun PH özelliğine sahip sabun kullanılmasını öneriyor.
