Üfürüm; fizik muayene sırasında steteskopla doktorun duyduğu bir sestir. Kalp seslerini dinlerken doktor birinci ve ikinci kalp seslerini lup-dup, lup-dup diye duyar. Üfürüm dediğimiz, birinci ve ikinci kalp sesleri arasında veya ikinci ve birinci kalp sesleri arasında veya tüm dinleme zamanında duyulan farklı bir sestir. Yabancı dilde murmur veya sufl olarak da adlandırılır. Pek çok üfürümün tam mekanizması bilinmese de, bu sesin kan akım hızı ile ilgili olarak, kanın kalpte veya damarlarda yaptığı aşırı hareketliliğin sesi olduğu düşünülür. Üfürüm steteskopla duyulur, bazen o kadar şiddetli olur ki, göğüs duvarına elimizi koyduğumuzda üfürümü hissedebiliriz.
Ateş sırasında da çıkabilir
Çocukluk çağı boyunca neredeyse çocukları yarısında üfürüm duyulabilir. Bazı üfürümler doğumdan hemen sonra bariz bir şeklide duyulur. Bazı üfürümlerin duyulması ise 4-5 yaşını bulabilir. Bu duyulan sesin %30'unda kalpte veya damar sisteminde bir patoloji tespit edilmez. Sağlıklı çocuklarda duyulan kısa süreli, düşük frekanslı bu seslere masum üfürüm adı verilir. Masum üfürümün soluk alıp verme ve pozisyonla niteliği değişir, çoğu zaman vızıltı şeklinde ve müzikal karakterdedir. Ateş, kansızlık, enfeksiyon sırasında üfürüm duyulabilir. Bu üfürümlere de fonksiyonel üfürüm adı verilir. Ateş masum üfürümün daha da şiddetli duyulmasını sağlayabilir. Üfürüm duyulan çocukların en az bir defa çocuk kardiyoloğunca muayene edilmesi gereklidir.
Üfürümlerin yaklaşık yarısında da kalp veya damarlarda bir anomali olabilir. Kalbimizin duvarları arasındaki veya damarlar arasındaki delikler, kapak darlıkları ve yetersizlikleri, romatizmal kalp hastalıkları, kalpte büyümeler üfürümün nedenidir. Çocukta hızlı nefes alma, morarma, tartı alamama, göğüs ağrısı, eforla zorlanma, eklem şişliği de varsa acil bir durum söz konusu olabilir. Acilen çocuk kardiyoloğuna başvurulmalıdır. Sonrasında hekimin önerilerine göre izlem veya en uygun zamanda girişim yapılmalıdır. Bu nedenle üfürüm deyip geçmeyelim.
Prof. Dr Naci ÖNER
