Akdeniz Üniversitesi (AÜ) Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı'nce çeşitli kurumlarla işbirliği içinde yapılan ve geçen eğitim dönemimde farlı okullarda tekrarlanan araştırmalar sonucu, çocukların yüzde 28'inin fazla kilolu olduğu ortaya çıktı.
Sonuçları değerlendiren araştırma görevlisi Dr. Meltem Akdemir, AÜ Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı, Beden Eğitimi ve Spor Yüksek Okulu, Milli Eğitim Müdürlüğü, Büyükşehir Belediyesi, Tarım İl Müdürlüğü ve Diyetisyenler Derneği ile ortaklaşa, 31 okulda 3 bin 906 öğrencide, iki yıl önce ''İlköğretimde obezite sıklığı''nın araştırıldığını hatırlatarak, geçen eğitim döneminde de, iki farlı okulda aynı araştırmanın tekrarlandığını söyledi.
İlk araştırmada, ilköğretimde okuyan çocukların yüzde 28.6'sının kilolu ve fazla kilolu (obez) olduğunun ortaya çıktığını hatırlatan Akdemir, geçen eğitim döneminde, Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı olarak iki farklı okulda toplam bin 349 öğrenci üzerinde gerçekleştirilen araştırmada da çocukların yüzde 27.3'ünün kilolu ve fazla kilolu olduğunun belirlendiğini anlattı.
Her iki araştırmada ortaya çıkan sonuçların benzerlik gösterdiğini dile getiren Akdemir, ''Araştırmada ilköğretimde eğitim gören her 4 çocuktan birinin obez olduğu ortaya çıktı. Çocukların yüzde 28'i fazla kilolu. Bu oran çok yüksek. ABD'de obezlik oranı yüzde 40, Almanya'da ise yüzde 19, Türkiye'de yüzde 28. Yani giderek ABD gibi obez bir toplum olma yolunda ilerliyoruz'' dedi.
Akdemir, çocukların düzensiz beslenmesinin obezlikte önemli rol oynadığının ortaya çıktığını belirterek, şunları kaydetti:
''Günde iki öğün yiyen çocuklar, günde 4 öğün yiyenlere göre 3 kat fazla kilo alıyorlar. Az öğün yenmesi obezite sıklığını artırıyor. Cips, çikolata, tatlı, şeker gibi sağlıksız gıda tüketenlerde, sebze, süt, yoğurt gibi sağlıklı gıda tüketenlere göre obezite sıklığı 2.5 kat fazla görülmekte.''
Akdemir, anne ve babaları fazla kilolu olan çocukların da fazla kilolu olduğunu, eğitimsiz annenin çocuklarına göre eğitimli annelerin çocuklarında obezitenin 1,8 kat daha fazla görüldüğünü bildirdi.
"Dışarda yiyenler 8 kat fazla kilo alıyor"
Haftada 3 veya 4 kez dışarda yemek yiyen ailelerin çocuklarının evde yiyenlerin çocuklarına göre 8 kat fazla kilo aldığını belirtern Akdemir, evde yemek yemenin daha sağlıklı olduğuna, sürekli dışarıda yemek yiyen çocuklarda daha fazla obezite görüldüğüne dikkati çekti.
Geçen eğitim döneminde, biri 675, diğeri 680 öğrencili iki ayrı okulda gerçekleştirilen araştırmanın ortaya koyduğu sonuçların şayırtıcı olduğunu ifade eden Akdemir, şunları kaydetti:
''Bir okuldaki 675 öğrenciye ve ailesine 'Sağlıklı beslenme ve fiziksel aktiviteyi artırma' eğitimi verdik. 680 öğrenci olan diğer okula ise eğitim vermedik ama beslenmelerini kontrol ettik. Bilinçli beslenme eğitimi görmeyen çocuklarda görenlere göre 2.5 kat daha fazla obezite görüldü. Eğitim gören okuldaki çocuklara ve ailelerine bir yıl boyunca dengeli beslenme, gıda maddeleri alırken neye dikkat edilmeli ve fiziksel aktiviteler hakkında bilgi verdik. Bu dönemde eğitim gören çocukların günlük öğün sayısı artırıldı. Çocuklar kahvaltı yapmaya başladı. Kahvaltı yapmayan çocuklarda obezite artıyor. Çocukların günlük yedikleri sebze ve meyve miktarları da arttı. Meyve yemeyen çocuklarda 10 kat fazla meyve tüketimi olmaya başladı. Çocukların fast food tüketimi azaldı, beslenme kaliteleri arttı. Çocuklar düzenli spor yapmaya başladı. Ancak çocukların bilgisayar başında geçirdiği süre azalmadı. Eğitim verilmeyen okuldaki çocuklar fazla kilo alırken, eğitim gören çocuklar kilo almadı.''
Akdemir, Antalya'da 8 yıl önce de ilköğretimde okuyan çocuklarda beslenme araştırması yapıldığına değinerek, şu bilgileri verdi:
''8 yıl önce yapılan araştırmada çocuklarda obezite sıklığı yüzde 18 civarında görülmüştü. Geçen eğitim döneminde yapılan araştırmada ise bu oran yüzde 28'e yükseldi. Yani son 8 yılda ilköğretimde okuyan çocuklarda obezleşme oranı yüzde 10'dan fazla arttı. Bu oran çok fazla. Çocuklar hızla obezleşiyor. Çocuklardaki obezleşme oranı bu hazla artmaya devam ederse, birkaç yıl içinde ABD gibi obez bir toplum haline geliriz.''
Ne yapılmalı?
Meltem Akdemir, çocukların obez olmaması için yapılması gerekenler hakkında da şöyle konuştu:
''Herkes mutlaka kahvaltı etmeli. Okullarda gerekirse beden eğitimi dersleri daha fazla verilmeli. Çocuklara sadece okullarda değil diğer zamanlarda da spor yapma olanağı sunulmalı. Okullarda rekabete dayalı sınav anlayışının değiştirilmesi gerekir. Okul kantinleri ve okul çevresinde gıda satan yerler sık sık denetlenmeli. Okullarda ücretsiz kahvaltı, ara öğün yiyecekleri ve öğle yemeği verilmeli. Bu konuda Avrupa'da bazı ülkelerde başarı sağlandı. Reklamlar besin seçiminde etkili oluyor. Bu nedenle de sağlıklı besin reklamları yapılmalı. Meyve sebze tüketimi artırılmalı.''
