Cep telefonlarının ve baz istasyonlarının zararlı etkileri 2007 yılında kurulan Avrupa'nın en büyük Türkiye'de ise tek olan Hacettepe Üniversitesi Beytepe Kampüsünde bulunan Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu'na (BTK) bağlı laboratuvarlarda teste tabi tutuluyor.
AB'nin ve Dünya Sağlık Örgütü'nün belirlediği standartların altında zararlı elektromanyetik dalga yayan telefonlar piyasadan toplatılıp, imha ediliyor.
Yıllardan beri tartışılan cep telefonlarının ve baz istasyonlarının zararlı etkileri kurulan özel laboratuvarlarda kontrol ediliyor. AB standartların altında olan cep telefonlarını piyasa sunulmasına izin verilmezken bugüne kadar 40 bin cep telefonu imha edildi. AB ile ortak yürütülen ortak proje kapsamında 4.8 milyon avroya mal olan ve uzay üssüne benzeyen laboratuvarda konuya ilişkin İHA'nın sorularını yanıtlayan BTK Teknik Düzenleme ve Standardizasyon Daire Başkanı Ejder Oruç, elektronik cihazların
hemen hemen hapsının çalışırken etrafa elektro manyetik bir dalga ürettiğini, kurdukları laboratuvarla zararlı olan bu elektro manyetik dalga miktarını tespit ettiklerini söyledi. Laboratuvarlarda frekansları sönümlü hale getirecek ve tekrardan yansımayı müsaade etmeyecek fiziksel bir ortam hazırladıkları kaydeden Oruç, "Buradaki limit değerler AB'nin kabul ettiği değerler. Standardın altında cihaz varsa toplatılır.
Türkiye'ye girmek isteniyorsa engellenir. Burada yapılan ölçümlerin hepsinde Dünya Sağlık
Örgütünün belirlediği limit değerler dikkate alınır. Bu limit değerler çevre ve insan sağlığına göre oluşturulmuş standartlardır ve Türkiye olarak bunu biz çok önemsiyoruz. Bizim için tüketici ve tüketicinin yaşamış olduğu ortam ve çevre çok önemli. İkisine de zarar verilmeyecek cihazların Türkiye'de bulundurulmasına ve kullandırılmasına müsaade ediyoruz. Bunu dışındakilerin toplatılması dahil bertaraf edilmesi bizim ilke alanımızdaki husustur" diye konuştu.
Her bir cihaz için limit belirlendiğini kaydeden Oruç, cep telefonları kadar zararlı olduğu belirtilen baz istasyonları içinde bu laboratuvarlarda kontrol yapıldığını söyledi. Baz istasyonun limit değerinin Avrupa'da 41 volt metre olduğunu Türkiye'deki baz istasyonlarının ise bu standardın çok altında 10 volt metre olarak kabul edildiğini kaydeden Oruç, bu limitin altında olan baz istasyonlarına güvenli olduğunu sertifikalarına işlediklerini ifade etti.
Elektromanyetik standardı aşan cep telefonlarını toplattıklarını ve getirildikleri ülkelere menşei iadesine kadar süreçte sorun çözülmezse imha edilmesine karar verdiklerini anlatan Oruç, baz istasyonlarında ise değer 10 volt metrenin üzerinde ise güvenlik sertifikası vermediklerini istenilen standarda getirilene kadar bu istasyonları takip ettiklerini ifade etti. Oruç, "Sertifikalanmış hiçbir baz istasyonu çevre insan sağlığına zararlı değildir. Baz istasyonlarında eğer kurulumuz tarafından ölçülmüş herhangi bir olumsuzluğa rastlanmamış ise yani 10 volt metrenin altında ise hem standartlara uygundur hem de insan ve çevreye zararı yoktur" dedi.
Standartların altında cep telefonlarının imha edilmesini ve halka duyurulmasını sağladıklarını kaydeden Oruç, "Bununla ilgili imalatçı ve ithalatçı televizyon veya gazetede bu duyuruyu yapmak zorundadır" şeklinde konuştu.
İki aşamalı olan laboratuvarda elektromanyetik limitleri ölçülen cep telefonları ve diğer telekomünikasyon cihazları bağışıklık testinden de geçiyor. Yani cihaza dışarıdan elektromanyetik dalga verilerek, cihazların bundan ne kadar etkilenip etkilenmediğine de bakılıyor. Bununla ilgili olarak Oruç, "Aynı insanlar gibi. Bir mikrobik ortamda çocuğumuza ne yaparız? Bu mikroplara karşı bağışıklık olsun diye aşılarla kontrollü olarak mikrop veririz. Burada yapılan işlemde cihazlar için birebir aynısı. Anten vasıtasıyla cihaza istenmeyen bir elektromanyetik dalga veririz. Bu elektromanyetik dalga cihazın çalışmasında herhangi bir olumsuz etki yapıyor ise bu bizim limit değerleri ile mukayese edilir. Belirlenen limitte bir kopmaya sebep oluyorsa bu elektronik cihazların kullanılmasına izin vermeyiz, toplatma kararı ve menşei iadesini isteriz" dedi.
Oruç, telekomünikasyon cihazlarının son derece hassas ortamda denetlendiğini belirterek, "Denetleme sonucunda herhangi bir olumsuzluğa rastlarsak ciddi yaptırımları uyguluyoruz" dedi. Oruç, bu laboratuvarların altyapısının oluşturulması durumunda başta otomotiv olmak üzere pek çok alanda kullanılabileceğini sözlerine ekledi.
