Milli Eğitim Bakanlığı'nca 15 Ağustos 2011 tarihinde yayınlanan yazıda; "Bedensel gelişimini tamamlayamayan çocukların ilköğretime kayıtlarının bir yıl ertelenebileceği" açıklandı. Buna göre; yaşıtlarına göre boy ve kilo artışı yavaşlayan çocuklar, ya okul öncesi eğitime devam edecek ya da birinci sınıfa kayıtları bir yıl ertelenecek. Sağlıklı büyümenin gündeme taşındığı şu günlerde; Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Pediatrik Endokrinoloji Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Abdullah Bereket ile gelişme geriliği ve boy kısalığını konuştuk:
MEKTUP YOLLUYORLAR
Milli Eğitim Bakanlığı'nın "Büyümeyen çocuk okula başlamayacak" açıklamasına göre; okul çocuklarının ölçümleri nasıl kontrol edilebilir? Sizin öneriniz nedir, öğretmenler de doktor gibi okulda ölçüm yapabilir mi?
Çocukların ölçümlerini her eğitim yılı başında, bu konuda eğitimli bir öğretmen veya varsa okul hemşiresi yapabilir. Ölçümlerin özenli ve usulüne uygun yapılması çok önemlidir. Yıllık ölçümler doğru yapıldığında, pek çok iyi büyümeyen çocuğa zamanında tanı ve tedavi imkanı ortaya çıkabilir. Avrupa'da pek çok ülkede bu uygulanıyor. Hem iyi büyümeyen, hem de kilo alan çocukların ailelerine uyarıcı mektuplar gönderiliyor.
YAZIN ÇOK UZUYORLAR
Anneler çocuklarının büyüdüğünü nasıl takip etsinler?
Büyüme grafiği üzerinden takip edebilirler. Ancak okul çağı çocuklarında sınıf arkadaşlarıyla kıyaslamak da fikir verebilir.
Çocuklar yaz tatili boyunca ortalama kaç santim uzamalı?
Çocukların uzama hızları yaş ve ergenlik durumuna göre değişir. Örneğin 4-9 yaş arası bir çocuk, normalde yılda 5-6 santimetre arası büyür. Ergenlikkeki bir erkek çocukta bu, yılda 12 santimetreyi bulabilir. Dolayısıyla üç aylık yaz tatilinde çocuk yıllık uzama hızının dörtte birini gerçekleştirir. Ancak çocukların çoğunda ilkbahar ve yazı kapsayan altı aylık dönemdeki büyüme sonbahar ve kışı kapsayan 6 aylık döneme göre biraz daha iyidir. Örneğin yılda 6 santim uzayan bir çocuk, bunun 2.5 santimini sonbahar-kış aylarında 3.5 santimini ise ilkbahar-yaz aylarında alabilir. Özetle; 4-9 yaş arası bir çocuk, üç aylık yaz tatilinde 1.5 santim civarında büyür. Ergenlik çağındaki bir çocukta bu gelişme her ay bir santim olabilmektedir.
SAĞLIK GÖSTERGESİDİR
Bir çocuğun boyunun normal olduğu nasıl anlaşılır? En hızlı büyüme dönemi ne zamandır?
Normal büyüme, çocuklarda sağlığın en önemli göstergelerinden biridir. Çocukların büyümesini değerlendirirken, o andaki boyun yaşa ve cinsiyete göre hangi büyüme eğri diliminde olduğuna ve büyüme hızına bakarız. Çocuğun çıplak ayakla ölçülen boyu, kendi normalleri ile karşılaştırılır. Yıllık boy artışının yaşa göre normalden az olması durumunda, büyüme hızı yetersiz olarak değerlendirilir. En hızlı büyüme süreci, ilk bir yaş döneminde gerçekleşir. İlk yıl bebeklerin doğum kiloları üçe katlanır, boyları yaklaşık 25 santim uzar. İkinci yılda 10, üçüncü yılda 8, dördüncü yıldan itibaren de 5-6 santimetre uzar. Eğer 5 santimin altına düşerse sorun olabilir.
