Gerek dünyada gerekse ülkemizde her geçen gün daha fazla kişiyi etkisi altına alan hastalık erkeklerde kadınlara göre iki kat fazla görülüyor. Özellikle kısa boylu, şişman ve göbekli, kısa boyunlu erkekler çok daha fazla risk altında.
Kulak, Burun ve Boğaz Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Murat Karaman, uyku sırasında 10 saniyeden başlayan solunum duraklamaları anlamına gelen uyku apnesinin bu en sık görülen çeşidinin, tedavi edilmediğinde kişinin günlük yaşantısını olumsuz etkilediği gibi hayati riske de yol açabildiğini belirtiyor. Özellikle de uyku apnesi konsantrasyon bozukluğuna neden olduğundan yaz tatili gibi uzun yolculuklarda trafik kazası riskini 8 kat artırıyor! Doç. Dr. Murat Karaman, modern çağın hızla yaygınlaşan hastalığı uyku apnesine karşı alınabilecek önlemleri anlattı, önemli uyarılar ve önerilerde bulundu.
Kendinizi gün boyu yorgun hissetmeniz, kitap okurken ya da televizyon seyrederken uyuklamaya başlamanız, işlerinizde konsantrasyon bozukluğu yaşamanız işten bile değil uyku apnesinde. Güne hiç dinlenememiş hissiyle uyanıyor ama nedenini bulamıyorsanız hele bir de gece horlamanız olup da bununla ilgili uyarılar alıyorsanız tıkayıcı uyku apnesi ile karşı karşıya olabilirsiniz. Zira uyku apnesi olan kişilerde uyku sırasında 10 saniyeden başlayan solunum duraklamaları bir dakikadan fazla devam edebiliyor ancak hastanın bu ciddi sorunu kendisinin fark edebilmesi oldukça zor oluyor. Genellikle eşi veya aynı evde ‘horlama’ sesine maruz kalan yakınlarının serzenişleriyle haberdar oluyor.
Kulak, Burun ve Boğaz Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Murat Karaman, son yapılan araştırmalara göre ülkemizde görülme sıklığı yüzde 5-10 olan, erkeklerde kadınlara göre iki kat fazla rastlanan, buna karşın 60 yaş üzeri erkeklerde yüzde 28’lere ulaşan uyku apnesinin en az astım ve diyabet kadar yaygın olduğunu belirterek “Günümüzde hızla yaygınlaşan uyku apnesi özellikle kısa boylu, şişman-göbekli, kısa boyunlu erkekleri daha fazla tehdit ediyor. Buna karşın ‘orta yaştaki kilolu erkeklerin hastalığıdır’ şeklindeki izlenim yanlıştır. Hastaların dörtte biri şişman değildir” diyor.
Konsantrasyon bozukluğuna neden oluyor!
Kişinin günlük yaşam standardını bozan, tedavi edilmediğinde hayati riske yol açabilen uyku apnesi, hastada yol açtığı aşırı yorgunluk dolayısıyla konsantrasyon bozukluğuna neden oluyor. Yapılan araştırmalar, uyku apnesinin araç kullanan kişilerde konsantrasyon bozukluğu nedeniyle kaza yapma riskini diğer insanlara göre 8 kat artırdığını ortaya koyuyor!
Uyku apnesi hastalığına özellikle büyük dil, yüksek sert damak, sarkık yumuşak damak, uzun küçük dil, küçük ve geride çene yapısı, büyük bademcikler ve burun etleri gibi sorunların zemin hazırladığını belirten Doç. Dr. Murat Karaman “Genellikle hastalığa horlama eşlik eder. 10 saniyeden başlayıp bir dakikadan fazla sürelere kadar devam edebilen uyku apnesinde, solunum durması ataklarının sayısı saatte 5 ila 30 arasında değişebilir. 5-15 hafif, 15-30 orta, 30 üzeri ağır olarak nitelendirilir. 1 saatte 120 yani dakikada 2 kez tıkayıcı uyku apnesi ile karşılaştığımız oluyor” diyor.
Hasta, apneli dönemin ardından gürültülü bir şekilde nefes alarak ve çırpınmaya benzer bir beden hareketiyle tekrar nefes almaya ve horlamaya başlarken, bir süre sonra sorun tekrarlıyor. Hasta genellikle apne döneminin sonunda uyanıyor ancak bunun farkına varmıyor.
Apne sırasında kandaki karbondioksit miktarı artarken, oksijen miktarının düştüğünü belirten Doç. Dr. Murat Karaman “Apne uzadıkça bu düşme ciddi derecelere varabiliyor. Kalbin dakikadaki atım sayısının aşırı hızlanması ve ritmin bozulmasıyla kişide kalp krizi riski ve ölüm ihtimali artıyor” diyor.
6 adımda önlem almak mümkün
• Fazla kilolarınızdan mutlaka kurtulun.
• Yatmadan önceki üç saat içerisinde sakinleştirici ilaç ve uyku ilaçları almayın.
• Yatmadan önce ağır yemek yemeyin ve alkol almayın.
• Günde 45 dakika düzenli, tempolu yürüyüş ya da yüzme başta olmak üzere, sizi zorlamayacak türde spor yapın.
• Sırt üstü yatmak şikayetinizi artırıyorsa yan yatın. Uyku sırasında sırt üstü pozisyona gelmemeniz için size destek olabilecek ‘sırtına pinpon topu dikilmiş’ pijama giyebilirsiniz.
• Üst solunum yollarında darlık yapan bir neden (burunda et büyümesi, kemik/kıkırdak eğriliği, damak veya küçük dildeki sarkmalar, bademcik ve dil kökündeki büyüklükler vb) varsa gecikmeden klasik ve robotik cerrahi tedavileri için başvurun.
