BM, bu yıl 10'uncusu kutlanan Dünya Albinizm Farkındalık Günü'nün temasını "10 yıllık kolektif ilerleme" olarak duyurdu. Toplumsal farkındalığın düşük olması ve hedef gösterilmeleri nedeniyle albinolar, sık sık insan hakları ihlalleriyle karşılaşıyor.
AA muhabiri, BM'nin albinizmli bireylerin uğradığı ayrımcılığı ve toplumsal şiddeti sonlandırmak, bu genetik rahatsızlığa dair dünya genelinde farkındalık oluşturmak amacıyla 13 Haziran'ı "Dünya Albinizm Farkındalık Günü" ilan etmesi dolayısıyla hastalıkla ilgili veri ve bilgileri derledi.
Kalıtsal, nadir görülen ancak bulaşıcı olmayan bir rahatsızlık olan albinizm; saçta, deride ve gözlerde "melanin" pigmentinin eksikliğinden kaynaklanıyor.
Albinizm, hastalarda güneşe ve güçlü ışığa karşı hassasiyet oluşturduğu için bu durum, albinoların cilt kanserine yakalanma riskini artırıyor. Ayrıca albinolar görme kaybı da yaşayabiliyor.
Vücuda renk veren melanin pigmentinin eksikliğini gidermek için belli bir tedavi yöntemi bulunmuyor.
Melanin eksikliği, albinizmli bireyleri gelişen cilt kanserine karşı oldukça savunmasız bırakırken, bazı ülkelerde albinoların çoğu 30 ila 40 yaşlarında cilt kanserinden yaşamını yitiriyor.
Gerekli sağlık önlemlerini alabilen albinolarda cilt kanseri büyük ölçüde engellenebiliyor.
- Bu yılın teması: "10 yıllık kolektif ilerleme"
BM, 10'uncusu kutlanan Dünya Albinizm Farkındalık Günü'nün 2024 yılı temasını "10 yıllık kolektif ilerleme" olarak duyurdu.
Bu tema kapsamında "albinizm hastaları için geleceğe yönelik atılan adımları kararlılıkla övme", "dünyanın dört bir yanındaki albinizm gruplarının dinmek bilmeyen çabalarını öne çıkarma" ve "albinizmli bireylerin haklardan tam ve eşit şekilde yararlanmasını sağlamak için gerekli olan yasal, siyasi ve pratik değişiklikler üzerinde çalışma" çağrısı yapıldı.
BM verilerine göre, Kuzey Amerika ve Avrupa'da her 17 bin ila 20 bin kişiden birinde bir çeşit albinizm olduğu tahmin ediliyor.
Albinizm, Sahra Altı Afrika'da çok daha yaygın görülürken, burada her 5 bin kişiden birinde, Tanzanya'da ise 1400 kişiden birinde rastlanıyor.
Zimbabve ve Güney Afrika'daki belirli bazı etnik gruplarda da 1000 kişiden birinde albinizm hastalığı görülüyor.
- Albinizmli bireylere yönelik saldırıların "hafife alındığı" düşünülüyor
BM İnsan Hakları Konseyinin Temmuz 2022'de yayımlanan "Albinizmli Bireylerin İnsan Haklarından Yararlanmaları" başlıklı raporunda, özellikle albinolara saldırıların bildirildiği ülkelerdeki korku, bu kişilerin ve ailelerinin başka ülkelere veya bölgelere sığınmalarının temel nedenlerinden biri olarak öne çıkıyor.
Toplumun "beyazları" olarak nitelendirilen albinizmli bireylere yönelik 2006'dan bu yana 30 ülkede 700'den fazla saldırı kaydedildi. Yetkili makamların bu tür suçları sistematik olarak izlemediği ve belgelemediği için bu sayının daha yüksek olduğu tahmin ediliyor.
Albinizm görülme oranının daha yüksek seyretmesi ve hastalığa ilişkin toplumsal farkındalığın düşük olması nedeniyle albinolar, en çok Afrika ülkelerinde insan hakları ihlalleriyle karşı karşıya kalıyor.
Albinizmli çocuklar, Kuzey Amerika, Avustralya ve Avrupa'da daha çok yaşıtları arasında aşağılanmaya maruz kalıyor.
Çin ve bazı Asya ülkelerinde, albinizmli çocuklar, aileleri tarafından reddediliyor.
- Albinolar hedef gösteriliyor
Öte yandan "beyaz" bireyler, Avrupa ve Amerika kıtasında toplumun diğer bireylerinden kolay kolay ayırt edilemezken, çoğunluğun koyu renk deriye sahip olduğu Afrika kıtasında görünümlerinden dolayı daha fazla ayrımcılığa ve hatta toplumsal ve fiziksel şiddete maruz kalıyor.
BM İnsan Haklar Yüksek Komiserliğine göre, bazı ülkelerde albinizmli çocuk doğuran kadınlar, kocaları tarafından reddedilirken, çocuklar ise terk ediliyor ya da öldürülüyor.
Film endüstrisi, albinizmli insanları nadiren doğru şekilde anlatırken, onları "kötü adamlar", "şeytanlar" veya "doğanın ucubeleri" olarak tasvir etmeyi tercih etti.
Genellikle mitlerin ve sapkın inanışların hedefi albinolar, "doğa üstü güçlerinin" olduğuna veya aileye "kötü talih" getirebileceklerine inanıldığı için katlediliyor.
Albinizmli kişilere yönelik şiddet, büyük ölçüde toplumsal sessizlik ve kayıtsızlık nedeniyle yaşanırken, failler nadiren soruşturuluyor.
- Albinizmli bireylerin yaşadığı hak ihlalleri, BM'nin de gündeminde
Albinolar, yaşadıkları fiziksel zorlukların yanı sıra dünya genelinde toplumsal şiddet ve insan hakları ihlalleriyle karşı karşıya kalırken, bu konu BM'nin de gündemine giriyor.
Özellikle BM İnsan Hakları Konseyi oturumlarında, albinizmli bireylerin karşı karşıya kaldığı hak ihlalleri ve mağduriyetler gündeme geliyor.
Bu konuda çalışmalar yürüten insan hakları savunucuları, BM toplantılarında albinoların yaşadığı zorluklara dikkati çekiyor.
