45 yaş altı ücret karşılığı çalışanların, işverenleri aracılığıyla otomatik olarak bir emeklilik planına dahil olmasını içeren Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu'nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı, TBMM Genel Kurulu'nda kabul edilerek yasalaştı. Düzenleme, 1 Ocak 2017 tarihinde yürürlüğe girecek. Buna göre, Türk vatandaşı olup 45 yaşını doldurmamış olanlardan ücret karşılığı çalışanlar, işverenin, kanun hükümlerine göre düzenlediği bir emeklilik sözleşmesiyle emeklilik planına dahil edilecek.
Çalışanların işverenleri aracılığıyla otomatik olarak bireysel emeklilik sistemine dahil edilmesiyle 10 yılda 90 milyar liralık tasarruf sağlanması bekleniyor. Çalışanlar için zorunlu bireysel emeklilik, 250 ve üzeri çalışanı olan kamu ve özel tüm işletmelerden başlayacak. Çalışanların maaşlarından her ay 100 lira kesilecek ancak işveren hiçbir katkı yapmayacak. Çalışanlar isterlerse, 6 ay sonra sistemden çıkabilecek. Çıkarken de hem kendi yatırdıkları paraları hem de getirisini alabilecek. Yani, sisteme giriş zorunlu ancak çıkış serbest olacak.
6 ayın sonunda çalışanlara sistemden çıkış kararı için 2 aylık süre verilecek. Cayma halinde, ödenen katkı payları, varsa hesabında bulunan yatırım gelirleriyle birlikte 10 iş günü içinde çalışana iade edilecek.
KAMUYU DA KAPSAYACAK
Kamu şirketlerini de kapsayacak uygulamanın 13 milyon kişiyi etkileyeceği belirtiliyor. Çalışanın katkı payı, prime esas kazancının yüzde 3'üne karşılık gelen tutar olacak. Bu oranı iki katına kadar artırmaya, yüzde 1'e kadar azaltmaya veya katkı payına maktu limit getirmeye Bakanlar Kurulu yetkili olacak. Çalışan adına bireysel emeklilik hesabına ödenen katkı payları üzerinden devlet katkısı sağlanacak. Şirketlerce, fon işletim gideri kesintisi dışında başka bir kesinti yapılamayacak. İşverenin yükümlülüklerine ve yürürlüğe konulan düzenlemelere uymaması halinde, her bir ihlal için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca 100 lira idari para cezası uygulanacak.
YÜZDE 25'E EK 1.000 TL KATKI
Devlet Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) için sizin adınıza yüzde 25 katkı sağlıyor. Ayrıca bir de ek 1000 liralık katkı var. İlk 3 yıl içinde sistemden çıkanlar hiçbir şekilde devlet katkısını alamıyorlar. 3 ila 6 yıl arasında çıkanlar devlet katkısındaki birikimlerinin yüzde 15'ini, 6 ila 10 yıl arasında çıkanlar yüzde 35'ini, 10 yılı tamamlayanlar yüzde 60'ını alabiliyorlar. 10 yılı tamamlayıp bir de 56 yaşını dolduranlar devlet katkısının tamamını alıp, emekli oluyorlar. Halihazırda bir bireysel emeklilik yaptırmış olsanız da otomatik olarak yine BES'li yapılacaksınız. Sistemden çıkmak isterseniz 2 ay beklemeniz gerekiyor. Mevcut BES'inizi otomatik katılıma geçirme hakkınız yok.
7-8 MİLYON KATILIMCI OLACAK
Otomatik katılımın 2017'de devreye girmesiyle sisteme 13 milyon kişinin katılması ve 10 yıllık dönemde 90 milyar TL'lik tasarruf oluşturulması bekleniyor. Katılımcıların cayma hakkı olsa da sistemde 7-8 milyon katılımcının kalacağı öngörülüyor. BES fonları devlet güvencesi altında. Fonun mal varlığı üçüncü şahıslar tarafından haczedilemiyor, iflas masasına dahil edilemiyor. Yani BES sistemindeki tasarrufun yok olması söz konusu değil.
MAAŞ ESASLI PRİM SİSTEMİ
BES'e dahil olan kişi 10 yıl sonra yani emekli olduğunda örneğin 100 lira aylık ödeme yapıyorsa emeklilik maaşı olarak 152 lira alacak. Bunu toplu para olarak almak isterse 34 bin 500 lira ediyor. Bireysel emeklilik primi asgari ücretliler için, aylık 49.4 TL olacak. Uygulamanın başlayacağı 2017 yılıyla birlikte bu tutarın 50 TL'yi aşması bekleniyor. Primler maaşa göre belirlenecek.
