Başarılı sporcuların sıradan insanlardan genetik farklılığı var mı?

Londra Olimpiyatları’nda toplam madalya sayısını 22’ye çıkaran Amerikalı yüzücü Michael Phelps, olimpiyat oyunlarında en çok madalya sahibi sporcu unvanına sahip oldu. İngiltere Kraliçesi Elizabeth’in torunu Zara Phillips’in yarıştığı binicilik takımı gümüş madalya kazandı. Amerikalı kadın jimnastik ekibi altın madalya aldı. Bunca başarılı sporcunun sıradan insanlardan genetik farklılığı olup olmadığı tartışılıyor. Amerika’nın Sesi muhabiri Carol Pearson, bunu Mayo Kliniği’ndeki uzmanlara sordu.

Başarılı sporcuların bizlerden farklı olup olmadıkları konusundaki tartışmalar son günlerde arttı.

Minnesota eyaletindeki Mayo Kliniği’nden Doktor Michael Joyner ve Michael Bostwick bu konuyu araşatırıyor: “Birçok başarılı sporcuyu sıradan insanlardan ayıran özellikler var ve bu özellikler onların üst sınırlarda rekabet etmesini sağlıyor.”

Doktor Joyner, “Değişik bünyeler farklı sporlara daha çok uyum sağlıyor,” diyor.

2009’daki dünya şampiyonasındaki Michael Phelps böyleydi.

Doktor Joiner, “Erkek yüzücülerin vücut yapılarında belirgin farklılıklar var,” diyor.

Yüzücülerin boyları uzun, genelde 1,90 ile 2 metre arasında değişiyor. Ortalama kilo 90, ama boy avantajı önemli.

Doktor Joiner'a göre diğer sporlardaysa bunun tam aksi geçerli: “Jimnastik gibi sporlarda ağırlığınız ve gücünüz arasında karmaşık fizyolojik ve fiziki ilişkiler mevcut. Güç ve kilo oranı, jimnastik sporunda kritik hareketleri yapmanızı sağlıyor. Eğer boyunuz kısaysa performansınız daha iyi oluyor.”

Doktorlara göre, koşucularda da kısa boylu olmak bir avantaj.

Joiner, “Birkaç yıl önce 10 bin metreyi 27 dakikanın altında koşan 50 kişiyi inceledik. Bunların 49’u Doğu Afrikalı ve boyları ortalama 1,60; ağırlıkları ise 54-58 kilo arası,” şeklinde konuşuyor.

Doktor Botswick’e göre yüksek bölgelerde yaşayan Doğu Afrikalılar’ın ciğerleri daha geniş, ayrıca tek avantajları bu değil: “Aynı zamanda kalbinizin pompaladığı kanın akciğerlerinizden geçip, kılcal damarlarınıza ulaşması da önemli bir faktör. Çünkü oksijen buradan naklediliyor.”

Motivasyon da çok önemli

Doktor Bostwick, “Kazanmayı istemek zorundasınız. Rekabet edebileceğinizden emin olmanız, kendinize kazanma bilincini aşılamanız gerekiyor,” diyor.

Dr. Joyner’a göre, büyük sporcuların fiziki avantajları var, ancak hiçbiri olağanüstü değil: “Bünyeleri değil, ama beslenmeleri olağanüstü. Kendilerini mükemmel kontrol ediyorlar. Ne zaman gevşeyeceklerini, ne zaman yapacakları işe odaklanacaklarını iyi öğrenmişler.”

Doktorlar, fiziksel yapının sporcunun başarısının yüzde 20’sini oluşturduğu konusunda görüş birliği içinde. Psikolojik dayanıklılık da çok önemli. Ancak uzmanlara göre, şampiyon sporcular ve bizim gibiler arasındaki en ciddi fark, onların aldıkları mükemmel eğitimden kaynaklanıyor.