Çocuk Hematoloji ve Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Birol Baytan, baharın gelmesiyle sofralara girmeye başlayan baklanın bazı çocuklar için oldukça riskli bir bitki olduğunu söyledi. Prof. Dr. Baytan, 'Alyuvarların bütünlüğü için gerekli bir enzim olan glikoz 6-fosfat dehidrogenaz, eksikliğinin görüldüğü hastalarda, bakla alımı derin anemiye (kansızlığa) neden olabilmektedir. Bu enzim eksikliğine sahip çocuklar özellikle bakla tüketmemelidir' dedi.
Emsey Hospital'dan Çocuk Hematoloji ve Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Birol Baytan, özellikle çocuklarda bakla tüketimine karşı aileleri uyardı. Genetik faktörler nedeniyle glukoz 6 fosfat dehidrogenaz (G6PD) enzim eksikliği bulunan çocukların bakla yemesini önermeyen Prof. Dr. Baytan, 'Alyuvarların bütünlüğü için gerekli bir enzim olan G6PD eksikliği bulunan hastaların bir kısmında bakla alımı derin anemiyle sonuçlanabilir. Genellikle erkek çocuklarda görülen bu duruma 'favizm' (bakla zehirlemesi) adı verilir. G6PD enzim eksikliği genelde genetik faktörlere bağlı olarak Akdeniz ülkeleri, Afrika ve Çin yoğunluklu olmak üzere, tüm ırklarda görülmektedir. Türkiye genelinde bu oran yüzde 0,5, Çukurova bölgesinde ise yüzde 8,2 değerlerinde görülmektedir. Bakla tüketiminden 2-24 saat sonra baş ağrısı, bulantı, sırt ağrısı, titremeler ve ateşle başlayıp idrarda kırmızılık ve sarılıkla devam eden şiddetli anemi gözlenebilir' diye konuştu.
BAKLA ZEHİRLENMESİ
Enzim eksikliğinin dünyada yaklaşık 400 milyon kişide görüldüğünün altını çizen Prof. Dr. Baytan, 'Enzimler hücre içerisinde meydana gelen binlerce tepkimenin düzenleyicisidir.Glikoz-6-fosfat dehidrogenaz enzimi, kırmızı kan hücrelerinde bulunan önemli bir enzimdir. Bu enzim kan hücrelerini bir çeşit hücre paslanması, hücre hasarı olarak nitelendirilen ve yaşlanma ölüm sürecini hızlandıran oksidasyon reaksiyonlarından korur. Kişinin vücudubazı maddelerle karşılaştığında 2 saat ile 96 saat arasında kan hücrelerinin aşırı yıkımı gerçekleşebilmektedir. Bu yıkımın sonucunda kansızlık ve sarılık görülebilir. Bazen bu kansızlık çok ağır olabilir ve gerekli tedaviler uygulanıp, kan verilmez ise ölümcül sonuçlara varabilmektedir. G6PD enzim eksikliği Türkiye genelinde yüzde 0,5, Çukurova bölgesinde ise yüzde 8,2 oranında görülmektedir' ifadelerini kullandı.
'YETİŞKİNLER İÇİN SON DERECE FAYDALI'
Vitamin ve protein açısından baklanın çok faydalı olduğunu söyleyen Prof. Dr. Birol Baytan, 'Bakla, baklagiller familyasından gelen bir bitkidir. Vitamin ve protein açısından çok zengin olan baklalar tazeyken de kuruyken de vitamin ve minerallerini korumaktadır. Bakla içerisinde B1, B2, B6 ve K vitaminleri bulundurmakla birlikte magnezyum, demir, kalsiyum ve potasyum açısından da oldukça zengindir. Özellikle ilkbaharda sofraların vazgeçilmezidir.Yetişkinler için de son derece faydalıdır' diye konuştu.
BAKLA ZEHİRLENMESİNİN BELİRTİLERİ
Prof. Dr. Baytan, 'Kanın parçalanması sonucu gelişen kansızlık genellikle ani gerçekleşir ve çok ağırdır. Belirtiler, bakla tüketimini takiben 2-48 saat sonra ortaya çıkar. Glikoz-6-fosfat dehidrogenaz enzim eksikliği sonucu oluşan kırmızı kan hücrelerinin parçalanması ile halsizlik, yorgunluk, beslenme bozukluğu, kalp atışının hızlanması, idrarın, çay veya kola renginde görülmesi, genellikle solukluğa sarılığın eşlik ettiği durumlar en belirgin bulgulardır.Bütün bunların yanı sıra baklaçiçeğinin koklanması, kuru veya taze baklanın yenmesi (çiğ ve pişmiş olarak), bakla bitkisi ile temas ya da süt veren annenin bakla yemesi de özellikle bebeklerde klinik bulgulara neden olabilir' dedi.
