Sağlık Bakanlığı Hukuk Müşavirliği tarafından 2013/3 sayılı Bakanlık ve Bağlı Kuruluşlarının Taşra Teşkilatlarının İşleyişi Hakkında Genelge yayımlandı;
T.C.
SAĞLIK BAKANLIĞI
Hukuk Müşavirliği
Sayı: 11045126/010 06.02/ 04.07.2013
Konu: Bakanlık ve bağlı kuruluşlarının
taşra teşkilatlarının işleyişi
GENELGE
2013/3
Vatandaşlarımızın sağlık hizmetlerine daha kolay, kaliteli ve hakkaniyetli şekilde ulaşabilmesi amacıyla gerçekleştirilen reformların sürdürülebilirliğini sağlamak üzere 02/11/2011 talihinde yürürlüğe giren 663 sayılı Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile Bakanlığımız yeniden yapılandırılmıştır.
KHK ile sağlık sistemimizin daha etkin yönetilmesi, ferdi ve kurumsal uzmanlaşmanın sağlanması, bürokrasinin azaltılması suretiyle hizmet sunumu ve karar almada hız ve etkinliğin arttırılması, her kademede idari ve mali verimliliğin geliştirilmesi hedeflenmiştir. Bu çerçevede, Bakanlık ve bağlı kuruluşların merkez ve taşra teşkilatları yeni yapılarıyla faaliyete geçmiştir.
Büyük bir yapısal değişikliğin gerçekleştiği bu dönemde, zamanında alman tedbirler ile çalışanlarımızın yüksek vazife şuuru ve üstün gayreti sayesinde sağlık hizmetleri herhangi bir aksamaya uğramadan verilmeye devam etmiştir.
Bu süre zarfında, yeni yapının merkez ve taşra işleyişi en üst düzeyde yakından takip edilmiş; Bakanlık ve bağlı kuruluşlarının taşra teşkilatı olan İl Sağlık Müdürlüğü, Halk Sağlığı Müdürlüğü ve Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliklerinin ildeki sağlık hizmetinin bütünlük ve işbirliği içerisinde yürütmelerini ve geliştirilmesini teminen aşağıdaki hususların açıklanmasına ihtiyaç duyulmuştur.
Mülki İdare ile İlişkiler:
5442 sayılı İl İdaresi Kanunu'nun 9 uncu maddesinde, "Vali, ilde Devletin ve Hükümetin temsilcisi ve ayrı ayrı her Bakanın mümessili ve bunların idari ve siyasi yürütme vasıtasıdır" denildikten soma, "Valilerin, ilin genel idaresinden her Bakana karşı ayrı ayrı sonumu olduğu" hususu düzenlenmiştir.
Aynı Kanun'un 21 inci maddesinde de, "İl idare şube başkanları kendi şubelerine taalluk eden işlerin yürütülmesinden ve şubeleri memur ve müstahdemlerinin kanun, tüzük, yönetmelik ve Hükümet kararlarıyla belirtilen ödev ve görevlerinin sürat ve intizamla yapılmasından valiye karşı sorumludurlar.
İl idare şube başkanlarının her biri kanun, tüzük, yönetmelik ve hükümet kararlarının verdiği ödev ve görevleri ve valinin emirlerini yürüterek aldıkları işler üzerinde gereken incelemeleri yaparak bilgi ve düşüncelerini zamanında bildirmek ve valinin istediği her türlü malumatı vermekle ödevlidirler" hükmüne yer verilmiştir.
Görüldüğü üzere, 5442 sayılı Kanun'un 9 uncu maddesi uyarınca vali, il genelinde her bakanlığa karşı doğrudan sorumlu ve bakanlıkların ildeki en üst temsilcisidir. Dolayısıyla, Bakanlığımız ve bağlı kuruluşlarının taşra teşkilatlarının en üst yöneticileri görev alanlarıyla ilgili olarak valiye karşı sorumludur. Ancak, Sağlık Bakanlığı Bağlı Kuruluşları Hizmet Birimlerinin Görevleri ile Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliği'nin 14 üncü maddesinin "Bağlı kuruluşların taşra yönetim birimleri, sağlık kuruluşlarının planlama ve yatırımlarına, kadro taleplerine, başkanlığı vali veya yardımcısı tarafından yürütülen kurul kararları ile önemli ve stratejik görüş ve teklif içeren konulara ilişkin olarak Bakanlık ve kurumlarının merkez teşkilatlarıyla yapacakları yazışmaları, il sağlık müdürü üzerinden valilik kanalıyla yaparlar." hükmü uyarınca, Halk Sağlığı Müdürleri ve Genel Sekreterler, vali ve merkez teşkilatı ile ilişkilerini bu işler bakımından İl Sağlık Müdürü üzerinden yürütürler.
Koordinasyon ve Hakemlik:
Her ne kadar KHK ile Bakanlığımız ve bağlı kuruluşları ile bunların taşra teşkilatları oluşturulmuş ise de, Anayasa ve ilgili kanunların Bakanlığımıza yüklediği görevler ile özellikle KHK'nın 2 nci maddesinde sayılan görevler birlikte değerlendirildiğinde; sağlık hizmetlerinin doğrudan veya dolaylı olarak birbirini etkiler mahiyette olduğu ve niteliği gereği zincirleme ve/veya bütünlük içerisinde verilmesi gerektiği açıktır. Bu nedenle, Bakanlığımız ve bağlı kuruluşlarımızın uyum ve işbirliği içinde çalışması gerekmektedir.
Bunu teminen, taşra teşkilatı genelindeki hizmetlerin bütünlüğünün ve uyumunun sağlanması amacıyla, KHK ile İl Sağlık Müdürü ilin en üst amiri konumundaki valinin sağlık müşaviri ve Bakanlığın validen sonra ildeki en üst yöneticisi olarak belirlenmiştir.
KHK'nın 25 inci maddesinin ikinci fıkrasının "İl sağlık müdürlüğü, bağlı kuruluşların il teşkilatının koordinasyonunu yapar ve uyumlu çalışmasını gözetir. Sağlık hizmetleri yönünden ilin durumunu Bakanlıkça belirlenen aralıklarla Bakanlığa rapor eder" hükmü ile ildeki sağlık hizmetlerinin koordinasyonu ve bağlı kuruluşların taşra teşkilatlarının uyumlu çalışmasını gözetme görevi İl Sağlık Müdürüne verilmiştir.
Diğer taraftan, hastane Öncesi acil sağlık hizmetlerinin yürütülmesindeki sorumluluğunun yanında kamu sağlık kuruluşları gibi özel ve üniversiteler dahil tüm sağlık kuruluşlarının sunduğu hizmetlerin tamamının gerektirdiği koordinasyonu sağlamak İl Sağlık Müdürünün görevidir.
Sağlık hizmetlerinin etkin bir biçimde koordinasyonun sağlanması için İl Sağlık Müdürünün başkanlığında, ayda bir defadan az olmamak üzere taşra teşkilatı en üst yöneticilerinin bir araya gelmesiyle il koordinasyon toplantıları yapılır. Bu toplantılara gerektiğinde üniversite ve özel sağlık kuruluşlarının yöneticileri de davet edilebilir. Geçerli ve kabul edilebilir mazeret halleri ve izinler haricinde, İl Sağlık Müdürü, Halk Sağlığı Müdürü ve Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterlerinin toplantıya iştiraki zorunludur. Koordinasyon toplantılarının sekretarya işlemleri, İl Sağlık Müdürlüğünce yürütülür. Toplantı gündemi, İl Sağlık Müdürü tarafından istişare ile belirlenerek acil haller saklı kalmak kaydıyla toplantı gününden en az üç gün önce toplantıya katılacak yöneticilere yazılı olarak bildirilir. Toplantı gündeme göre gerçekleştirilir ve alman kararlar yazılı hale getirilir.
Toplantı sırasında uzlaşmaya varılan konular ve karar tutanağında belirtilen işlerin takibi, İl Sağlık Müdürü tarafından yapılır. Toplantıda uzlaşma sağlanamayan konular ve çözüm önerileri İl Sağlık Müdürü tarafından, en geç toplantıyı takip eden ikinci iş gününün mesai sonuna kadar, Halk Sağlığı Müdürü ve Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterlerinin görüşlerini de içerecek şekilde Bakanlığa (Yönetim Hizmetleri Genel Müdürlüğü'nün bağlı bulunduğu Müsteşar Yardımcısına) ve kurumlarına bildirilir. Bağlı kuruluşların taşra teşkilatı yöneticileri de, en geç toplantıyı takip eden ikinci iş gününün mesai sonuna kadar toplantıda uzlaşma sağlanamayan konuları ve bunlara ilişkin görüşlerini kendi kurumlarına gönderirler. Bakanlık, İl Sağlık Müdürünce bildirilen konuları, bağlı kuruluşlarla istişare ettikten soma sonucunu ivedilikle ve her halükarda en geç 15 gün içinde İl Sağlık Müdürlüğüne bildirir. İl Sağlık Müdürlüğü ve bağlı kuruluşların taşra teşkilatları Bakanlık kararına göre işlem yapmak zorundadır. Bu kararın uygulanması İl Sağlık Müdürlüğünce izlenir ve sonuçları Bakanlığa rapor olarak gönderilir. Gecikmesinde sakınca görülen hallerde ise İl Sağlık Müdürü'nün, sorumluluğu üstlenmek ve gerekçesini yazılı şekilde oluşturmak kaydıyla verdiği karara bağlı kuruluşların il yöneticileri tarafından uyulur.
Taşra Teşkilatları Arasında Personel Görevlendirilmesi:
KHK'nin 35 inci maddesinin dördüncü fıkrasında, "Bağlı kuruluşların taşra teşkilatında çalışan personel, lüzumu halinde bir yılı aşmamak üzere bağlı kuruluşlar arasında 5442 sayılı İl İdaresi Kanunu çerçevesinde geçici olarak görevlendirilebilir. Yapılan görevlendirme personelin Kurumuna bildirilir ve on gün içinde uygun görülmediğine dair bildirim yapılmadığı takdirde görevlendirme işlemi uygulamaya konulur. Gecikmesinde sakınca bulunan hallerde, on günlük süre beklenmeden görevlendirme işlemi uygulamaya konulabilir" hükmüne yer verilmiştir.
07/03/2012 tarihli ve 28226 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Sağlık Bakanlığı Bağlı Kuruluşları Hizmet Birimlerinin Görevleri ile Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin 14 üncü maddesinin ikinci fıkrasında da, "663 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 35 inci maddesinin dördüncü fıkrası hükümleri çerçevesinde, bağlı kuruluşların taşra teşkilatında çalışan personel, lüzumu halinde bir yılı aşmamak üzere bağlı kuruluşlar arasında 5442 sayılı İl İdaresi Kanunu çerçevesinde Bakanlık il sağlık müdürlüklerince valilik onayı İle geçici olarak görevlendirilir." hükmü getirilmiştir.
KHK'nin ve Yönetmeliğin söz konusu hükümlerine göre Halk Sağlığı Müdürlüğü ve Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği arasındaki personel görevlendirilmesi konusunda karar veya görüş uyuşmazlıklarının ortaya çıkması halinde, İl Sağlık Müdürü hakemlik görevi yapar. İl Sağlık Müdürünün işbirliği ve istişare esasına göre vereceği karara göre Yönetmeliğin 14 üncü maddesinin ikinci fıkrası uyarınca personel görevlendirilmesi işlemi tesis edilir.
Halk Sağlığı Müdürlüğü veya Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği personeli olmasına rağmen, mesleki bilgi ve tecrübesine İl Sağlık Müdürlüğünce ihtiyaç duyulan personelin görevlendirilmesi için İl Sağlık Müdürü, ilgili personelin çalıştığı Halk Sağlığı Müdürü veya Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreteri ile görüşür ve uygun görüşlerini İster. Uygun görüş verilirse, gerekli görevlendirmeyi yapar. Görevlendirilmek istenilen personel için on gün içinde cevap veya uygun görüş verilmez ise, İl Sağlık Müdürü ilgili personelin hizmetine duyduğu ihtiyacın gerekçesi var ise, uygun görüş verilmeme gerekçesini yazılı şekilde belirterek izin verilmesi için Bakanlığa (Yönetim Hizmetleri Genel Müdürlüğü'nün bağlı bulunduğu Müsteşar Yardımcısına) teklifte bulunur. Bakanlığın, ilgili bağlı kuruluşla istişaresi sonucunda vereceği karara göre işlem yapılır.
İl Sağlık Müdürünün, bağlı kuruluşların taşra teşkilatlarının kendi içlerindeki personel hareketlerini gerçekleştirme yetkisi bulunmamaktadır. Bu yetki, Kamu Hastaneleri Birliklerinde Genel Sekreterler, Halk Sağlığı Müdürlüklerinde Halk Sağlığı Müdürleri (yetki devri çerçevesinde) tarafından kullanılacaktır.
Planlama:
Bakanlık ve bağlı kuruluşların stratejik planlarında yer alan hedefler doğrultusunda, her ile ait il stratejik planı ile yatırım planı ve insan kaynakları planı, İl Sağlık Müdürünün başkanlığında kurulacak bir komisyon tarafından oluşturulur. Komisyon, İl Sağlık Müdürü, Genel Sekreter(ler) ve Halk Sağlığı Müdürü ile bu yöneticilerin katılımını uygun bulduğu birer personelden oluşur. İl Sağlık Müdürlüğü, söz konusu planların hazırlanmasını koordine eder ve bu çalışmalara yönelik sekretarya hizmetlerini yürütür. Hazırlanan bu planlar, İl Sağlık Müdürlüğü vasıtasıyla Bakanlığa ve bağlı kuruluşlara gönderilir.
Söz konusu planların hazırlanmasına yol göstermek üzere oluşturulan Rehberler ekte gönderilmiştir.
Denetim ve Yaptırım:
KHK'nın 25 inci maddesinin dördüncü fıkrasında, "İl ve ilçe sağlık müdürlüğü yetki devri çerçevesinde Bakanlıkça yürütülen görevleri il ve ilçe düzeyinde yerine getirir, yapılan düzenlemelere uyumu denetler ve gerekli müeyyideleri uygular." hükmü yer almaktadır.
İl Sağlık Müdürlüğü, sağlık hizmeti kalitesi, hasta hakları ve hasta memnuniyeti gibi Bakanlık politika ve düzenlemelerine uyum ile ilgili konularda kamu, üniversite ve özel sağlık kurum ve kuruluşlarını denetler.
İl Sağlık Müdürlüğünün denetimi sırasında, denetlenen kurum ve kuruluşların iç işleyişlerine müdahale edilmez. Denetim, politika ve düzenlemelere uyum denetimi ile sınırlı olmalıdır. Denetimler, objektiflik, oransallık, ayrım gözetmeme ve gizlilik ilkeleri gözetilerek yürütülür. Denetimler sırasında denetime tâbi kurum ve kuruluşlar, denetimin sağlıklı şekilde yürütülmesi ve sonuçlandırılması için denetim elemanlarına her türlü kolaylığı sağlar ve mevzuatla aksi belirlenenler haricindeki bütün bilgi ve belgeleri temin eder.
Denetimin usûl ve esasına ilişkin olarak hazırlanan İl Denetim Rehberi ekte gönderilmektedir.
İzleme ve Değerlendirme:
İl Sağlık Müdürlüğü, KHK'nın 25 inci maddesinin ikinci fıkrasına göre il genelindeki sağlık hizmetlerinin yürütülmesini izler. İl Sağlık Müdürlüğünce, sağlık hizmetlerinin Bakanlık politikalarına, stratejik plan ve hedeflerine ve programlarına uygunluğunu izler; sonuçların ve değerlendirmelerin yer aldığı rapor hazırlanarak Bakanlığa gönderilir.
İzleme ve Değerlendirme Raporu Hazırlama Rehberi çalışması tamamlandığında illere gönderilecektir.
Bilgi İsteme ve Paylaşma:
Bakanlık ve bağlı kuruluşlarının taşra teşkilatları arasındaki veri ve bilgi paylaşımının, mevcut bilgi sistemleri alt yapısı üzerinden gerçekleştirilmesi esastır. Bu amaçla, Bakanlığımız ve bağlı kuruluşlarının il yöneticilerinin Bakanlıkça oluşturulan genel bilgi sistemlerine (ÇKYS, IKYS gibi) erişimi sağlanacaktır. Bilgiye erişim konusunda ortaya çıkan aksaklıklar Bakanlığımız Sağlık Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğüne iletilecek ve adı geçen Genel Müdürlükçe gerekli tedbirler ivedilikle alınarak problem çözülecektir.
Bakanlık bilgi sistemlerine girilecek bilgilerin doğru, zamanında ve eksiksiz girilmesinden ilgili il yöneticileri birinci derecede sorumludur. Bilgi sistemleri alt yapısı üzerinden temin edilemeyen, işlenmesi ya da yorumlanması gereken ve İl Sağlık Müdürlüğünün izleme ve değerlendirme görevleriyle ilgili olan rapor ve benzeri bilgilerin istenmesi durumunda verilmesi zorunludur. Bilgi istenmesinde ve toplanmasında Halk Sağlığı Müdürlüğü ve Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği gerekli bütün kolaylığı sağlamalıdır. Ancak, İl Sağlık Müdürlükleri bilgi istemede, yürütülen faaliyetin sonucuyla orantılı olması anlamına gelen "oransallık" ilkesini gözetecektir.
Temsil, Protokol ve Yazışma:
Yukarıda da belirtildiği gibi İl Sağlık Müdürü, il genelindeki sağlık hizmetleri bakımından valiye ve Bakanlığa karşı en üst düzeyde sorumlu olduğundan, bunun gereği olarak da Bakanlığımızın ildeki en üst düzeydeki yöneticisidir.
İl Sağlık Müdürü, il protokolünde Halk Sağlığı Müdürü ve Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterinden daha ön sırada yer alır.
İl Sağlık Müdürü tarafından, Halk Sağlığı Müdürlüğü ve Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliğine gönderilen yazılar "rica" kaydıyla; Halk Sağlığı Müdürlüğü ile Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliğinin birbirine göndereceği yazılar "arz" kaydıyla; Halk Sağlığı Müdürlüğü ve Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliğince İl Sağlık Müdürlüğüne gönderilen yazılar ise "arz" kaydıyla imzalanacaktır.
Ekler, Bakanlığımızın kurumsal internet sitesi olan www.saglik.gov.tr adresinden temin edilecektir.
Gereğinin buna göre ifasını ve aksaklığa meydan verilmemesini rica ederim.
Dr. Mehmet MÜEZZİNOĞLU
Bakan
EKLER:
1- İl Yatırım Planlama Rehberi
2- İl İnsan Kaynaklan Planlama Rehberi
3- İl Stratejik Plan Rehberi
4- İl Denetim Rehberi
DAĞITIM:
Gereği:
A Planı
2013/3 sayılı genelgenin aslı için tıklayınız
Genelge ekleri:
İl Yatırım Planlama Rehberi
İl İnsan Kaynakları Planlama Rehberi
İl Stratejik Plan Rehberi
İl Denetim Rehberi
Sağlık Aktüel - www.saglikaktuel.com
