Kokusu Meksika sınırından dünyanın her tarafına yayılan ve gıdadan kozmetiğe pek çok alanda kullanılan hoş kokulu vanilya, aromasıyla olduğu kadar lezzetiyle de damaklarda cezbedici bir etki yaratıyor.
Anavatanı Meksika, Madagaskar, Cava ve Antiller olan vanilya, konu tatlı olunca şüphesiz vazgeçilmezler arasında yerini alıyor. İçine katıldığı tüm lezzetlere kattığı aromasıyla bizleri peşinden sürükleyen vanilya, vanilya bitkisinin yeşil halde toplanıp, suda haşlandıktan sonra kurutulan meyvelerinden elde ediliyor. Özel kokulu bir vanilya ise ancak fermentatif bir kurutma sonucunda meydana geliyor. Evlerimizde kullandığımız paket içindeki toz vanilya aslında doğal vanilya değil. Marketlerde paketler halinde satılan vanilyalar, bazı işlemlerden geçtikten sonra mutfaklarımıza geliyor. Genellikle de, puding, çikolata, dondurma, bazı tatlı hamur işleri, şekerleme, kahve, kakao, kola, likör gibi ürünlere tat vermek için tercih ediliyor.
Vanilya, ticari olarak en çok Meksika kökenli vanilya orkidesinden elde ediliyor. Dünyada en çok vanilya üretilen yer ise Madagaskar. 16’ncı yüzyılda İspanyol ve Portekiz kaşiflerle denizciler vanilyayı Meksika’dan alıp Afrika ve Asya’ya getirmişler. 19’uncu yüzyıl ortalarına kadar Meksika vanilya üretiminde lider ülkeyken şimdilerde Madagaskar bu şanı elinden aldı. Günümüzde kullanılan üç ana vanilya çeşidi bulunuyor; Bourbon-Madagaskar (ince ve tatlı), Mexican (kalın ve baskın aromalı) ve Tahitian (en kalın ama en az aromalı). Hazırlayacağınız tatlılarda vanilya tadını, vanilya özütü ekleyerek veya vanilya çekirdeklerini hazırlanan karışıma pişirmeden önce ilave ederek elde edebilirsiniz. Kullanım miktarına bağlı olarak gıdalara kahverengi veya sarı renk verir.
Vanilya ve…
Gıdalarda vanilyanın aroma verme özelliğinden başka kullanımları da vardır.
Emülsiyonlaştırıcı: Yumurta içeren hamur karışımlarına, pankek ve waffle hamurlarına veya krema soslarına vanilya özütü eklendiğinde pürüzsüz karışım elde edilir.
Tatlandırıcı: Yeni ve özgün lezzetli tatlar oluşturmak için, mevsimlik, tadı olmayan meyvelere veya diğer tadı az gıdalara vanilya tozu eklenir.
İlave tatlandırıcı: Deniz ürünleri, kümes hayvanları eti ve kırmızı et için pişirme işlemleri sırasında vanilya özütü ilave ederseniz farklı bir tat elde edebibirsiniz. Kozmetik endüstrisinde ise vanilya, parfüm yapımında, vücut kremlerinde, losyonlarda ve duş jellerinde kullanılıyor.
Vanilyanın faydaları
Mide ve sinir sistemi üzerinde uyarıcı etkilere sahiptir. Hazmı kolaylaştırır. Vücudu kuvvetlendirir, ateş düşürür.
Afrodizyak özelliği vardır. Sinir bozukluğunu giderir.
Bronşları temizler ve öksürük söktürür.
Ruh bunalımını dindirici etkisi vardır.
