Antibiyotik hakkında 14 soruya cevap

'Antibiyotikler masum ilaçlar değil." diyen uzmanlar, "Antibiyotiklerin de istenmeyen yan etkileri vardır. Ciddi alerjik reaksiyonlara, karaciğer veya böbrek toksisitesine, ishale yol açabilirler." uyarısını yapıyor.

Avusturya Sen Jorj Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Dr. Engin Seber, antibiyotikler konusunda uyarılarda bulundu. Geçmişte antibiyotik direncine karşı duyulan endişenin bugün gerçekleştiğini söyleyen Seber, "Tüm antibiyotiklere dirençli bakteriler artık her yerde varlığını sürdürmektedir. Seyahatler, toplantılar gibi nedenlerle insanların bir ülkeden diğerine kolayca ulaşması, hiç beklenmeyen direnç sorunlarının yayılmasına neden olmaktadır. Bunun sonucunda insanların basit bir enfeksiyon geçirmesinde bile, iyileşmede süre uzaması, komplikasyonlarda artma gibi ciddi sorunlar doğabilmektedir." bilgisini verdi.

Uzman Dr. Seber, antibiyotiklerle ilgili 14 kritik soruya verdiği cevap şöyle:

1.Antibiyotik nedir?

Antibiyotikler bakterilerin neden oldukları enfeksiyonların tedavisinde kullanılan, mikroorganizmalardan sadece bakterilere ve bazı parazitlere etkili ilaçlardır.

2. Antibiyotikleri ne zaman kullanabilirim?

Antibiyotikler soğuk algınlığı veya grip gibi virüslerin yol açtığı enfeksiyonlarda etkili değildir. Sadece bakteriyel enfeksiyonlara karşı etkilidir. Doğru tanı ile antibiyotik kullanımına gerek olup olmadığına doktorunuz karar vermelidir. Sadece doktorunuzun reçete ettiği antibiyotikleri alınız.

3. Ateşim olduğunda kendi kendime antibiyotik kullanabilir miyim?

Hayır. Antibiyotikler "ateş düşürücü, kırgınlık giderici, ağrı kesici ilaçlar" değildir. Ateş vücutta bulunan bir enfeksiyonun göstergesi olabilir fakat her enfeksiyon bakteriyel değildir ve antibiyotikler etkisizdir. Antibiyotikler mutlaka hekim önerisiyle kullanılmalıdır.

4. Grip oldum, antibiyotik alabilir miyim?

Hayır. Antibiyotikler soğuk algınlığı veya gripte yararlı değildir.

5. Kendimi gripten korumak için antibiyotik alabilir miyim?

Hayır. Soğuk algınlığı ve grip benzeri hastalıklar virüslerin yol açtığı enfeksiyonlardır. Antibiyotikler virüslerin kişiden kişiye bulaşmasını engellemez.

6. Bakteriyel bir enfeksiyona karşı tedbir olarak antibiyotik alırsam ne olur?

Antibiyotiklerin istenmeyen yan etkileriyle (özellikle ishal gibi) karşılaşabileceğiniz gibi direnç gelişmesine yol açabilirsiniz. Gereksiz antibiyotik kullanımı sonucunda antimikrobiyal direnç ortaya çıkmaktadır.

7. Antibiyotiklere direnç gelişirse ne olur?

Dirençli bir bakteri enfeksiyonu ortaya çıktığında bir yandan bu enfeksiyonun tedavisinde güçlüklerle karşılaşırken, öte yandan dirençli bakterilerin başka hastalara bulaşması ve sorunun büyüyerek devam etmesi kaçınılmaz olarak görülmektedir. Bir antibiyotiğe direnç geliştiğinde önemli istenmeyen sonuçlar olarak; tedavi edilemeyen enfeksiyon, uzamış hastalık, komplikasyonların görülme sıklığında artma, daha fazla doktora başvuru, daha pahalı ilaçların kullanımı, bakteriyel enfeksiyonlardan daha fazla ölüm görülmektedir.

8. Antibiyotik kullandığımda direnç gelişmesi dışında benim için bir riski var mıdır?

Evet. Antibiyotikler masum ilaçlar değildir. Diğer tüm ilaçlarda olduğu gibi antibiyotiklerin de istenmeyen yan etkileri vardır. Ciddi alerjik reaksiyonlara, karaciğer veya böbrek toksisitesine, ishale yol açabilirler. Hatta dizanteriyi taklit edebilen kanlı ishal tablosuyla sizi ve yakınlarınızı endişelendirebilir. Bu yüzden, sadece doktorunuz tarafından size önerilen antibiyotiği kullanınız.

9. Bir başkasının kullandığı antibiyotiği aynı hastalık için ben de kullanabilir miyim?

Hayır. Her hastanın kendine ait özelikleri olduğu gibi her antibiyotiğin de birbirinden farklı özellikleri vardır. Hastaların bilinen kronik hastalıkları dışında yaş, gebelik gibi özel durumları da dikkate alınarak antibiyotik seçilmesi gerekir. Bu yüzden, başka bir hasta için önerilen antibiyotikleri kendi kendinize kullanmayın ve mutlaka doktorunuza danışın.

10. Antibiyotikleri nasıl kullanmalıyım?

Doktorunuz antibiyotik reçete ederse antibiyotiğin doğru olarak alınması çok önemlidir.

11. Doğru antibiyotik kullanımı nedir?

Sadece gerekli olduğunda, doğru seçilen ilaçlarla, uygun dozda ve uygun sürede antibiyotik kullanımıdır.

12. Doğru antibiyotik kullanımı neden önemlidir?

Antibiyotiklerin yanlış kullanımı sadece bakterilerin direnç kazanmasına yol açar.

13. Antibiyotikler ne kadar doz ve sürede kullanılmalıdır?

Hekim tarafından o enfeksiyonun tedavisi için önerilen dozun tamamı önerilen sürede kullanılmalıdır. Kendinizi daha iyi hissettiğiniz için antibiyotik kullanımını sonlandırmamalısınız. Önerilenden daha kısa süreli antibiyotik kullanımı dirençli bakterilerin çoğalmaya devam etmesine neden olacaktır. Bu da enfeksiyonun devamı anlamına gelmektedir. Antibiyotikleri doktorunuzun önerdiğinden daha az veya daha çok kullanmayınız.

14. Antibiyotik tedavime ara verirsem ne olur?

Antibiyotik kullanımına ara verilmesi veya doz atlanması bakterilerin direnç geliştirmesine yol açar. Böylece, tedavi başarısızlığı ortaya çıkar ve hastalık tekrarlar. Hatta antibiyotiklerin etkisiz kalacağı dirençli bakterilerle gelişen enfeksiyonlar ortaya çıkar.