Türkiye’de, sağlık alanında önemli reformlardan birisi olarak kabul edilen “aile hekimliği” uygulaması bugünden itibariyle başladı. İlk olarak 2005’de pilot bölge olarak seçilen Düzce’de başlayan, daha sonra pilot bölge sayısı artırılarak yaygınlaştırılmaya ve oturtulmaya çalışılan aile hekimliği uygulaması bugünden itibaren tüm Türkiye’de yürürlüğe girdi. Bugünden itibaren vatandaşlar 1. sınıf sağlık hizmetlerini kendi aile hekimlerinden alacak. Konya’da uygulamanın ilk günlerinde aksaklığa meydan verilmemesi için vatandaşlar gittikleri sağlık kurumlarından boş çevrilmeyecek ve tedavileri yapılacak ancak çıkışta aile hekimi hakkında bilgi verilerek bundan sonraki sağlık sorunlarında kendi aile hekimine yönlendirilecek.
AİLE HEKİMLERİ NASIL ÖĞRENİLECEK?
Vatandaşlar, aile hekimlerini Sağlık Bakanlığı’nın internet sitesinde bulunan “Aile Hekimim Kim?” linkine tıkladıktan sonra açılan aile hekimi bilgi sistemi (SBAHBS) sorgu sayfasında TC kimlik numarası ve cilt numaralarını girerek öğrenebilecekler. Ancak Sağlık Bakanlığı’nın henüz bütün vatandaşların veri girişlerini tamamlayamaması, birçok vatandaşın AHBS’de aile hekimini görememesine neden olarak hayal kırıklığı yaratıyor. Verileri girişleri tamamlanan vatandaşlar ise aile hekimlerini görebiliyor. Ancak tüm vatandaşlar ikamet ettikleri mahalledeki, bundan sonra “Aile Hekimliği Danışma Merkezi” adıyla hizmet verecek, sağlık ocaklarına gittikleri takdirde aile hekimlerini öğrenebilecek. Bakanlık sitesindeki güncellemelerin en geç bir hafta içerisinde tamamlanacağı öğrenildi.
KONYA’DA 549 HEKİM GÖREV YAPACAK
Konya’da aile hekimliği uygulaması çerçevesinde 549 pratisyen ve aile hekimi uzmanı doktor görevlendirildi. Konya’da aile hekimi başına 3 bin 642 kişi düşecek. Uygulama çerçevesinde aile hekimleri 6 ay içerisinde kendisine kayıtlı hastaların ilk değerlendirmesini yapmak için onları evinde ziyaret edecek ya da iletişime geçerek “aile hekimliği danışma merkezlerinde” yüz yüze görüşecek. Vatandaşın hastanelerde olduğu gibi hekim seçme hakkı aile hekimliği uygulamasında da olacak. Vatandaşlar istedikleri takdirde 3 ay sonra hekimini değiştirebilecek.
GEÇİŞ SÜRECİNDE SIKINTI YAŞANABİLİR
Konya İl Sağlık Müdürü Hasan Küçükkendirci, bugün itibariyle yürürlüğe giren aile hekimliği uygulamasının ilk günlerinde sıkıntı yaşanabileceğine dikkat çekti. Küçükkendirci, “Uygulamanın geçiş sürecinde sıkıntılar yaşanabilir. Biz yaşanabilecek sıkıntıları önüne geçmek ve en aza indirgemek için, bugün ve gerekirse önümüzdeki birkaç gün herhangi bir sağlık kurumuna giren vatandaşların geri çevrilmeyerek tedavilerinin yapılması yönünde talimat verdik. Ancak burada vatandaşlara aile hekimleri söylenerek bundan sonraki başvurularını kendi hekimlerine yapması konusunda bilgilendirecekler” dedi. Küçükkendirci, AHBS’de aile hekimlerini göremeyen vatandaşların kendi mahallerindeki aile hekimli danışma merkezine başvurarak öğrenebileceklerine de söyledi.
Herkesin belirli bir hekiminin olacağı uygulama tam anlamıyla hayata geçirilebilirse, sadece tedavi değil koruyucu ve rehabilite edici hekimlik de hayatımıza girecek ve birçok hastalık başlamadan ya da başlangıç aşamasında teşhis edilerek erken tanı avantajlarından yararlanılarak önlenecek. Geçiş sürecinde bazı sıkıntılar yaşanacağının altını çizen uzmanlar, ancak tam anlamıyla hayata geçirilebildiği takdirde, son yıllarda sağlıkta önemli dönüşümlerin yaşandığı Türkiye için bu düzenlemenin devrim niteliğinde bir uygulama olacağını belirtiyor. Uygulamayla ayrıca hem kişisel olarak hem de toplumsal olarak sağlıkla ilgili bir veri bankası oluşacak. Bütün veriler “Aile Hekimliği Bilgi Sistemine (AHBS)” kaydedilecek.
AİLE HEKİMİ HANGİ HİZMETLERİ VERECEK
Sağlık Bakanlığı Aile Hekimliği yönetmeliğine göre aile hekimlerinin yerine getireceği görevler şunlar
*Aile hekimi, kendisine kayıtlı kişileri bir bütün olarak ele alıp, kişiye yönelik koruyucu, tedavi ve rehabilite edici sağlık hizmetlerini bir ekip anlayışı içinde sunacak.
*Bölgesindeki toplum sağlığı merkezi ile işbirliği yapacak.
*Toplum ve çevre sağlığını ilgilendiren durumları bölgesinde bulunduğu toplum sağlığı merkezine bildirecek.
*Kendisine kayıtlı kişilerin ilk değerlendirmesini yapmak için altı ay içinde ev ziyaretinde bulunacak veya kişiler ile iletişime geçecek.
*Kişiye yönelik koruyucu sağlık hizmetleri ile birinci basamak tanı, tedavi, rehabilitasyon ve danışmanlık hizmetlerini verecek.
*Sağlıkla ilgili olarak kayıtlı kişilere rehberlik yapacak, sağlığı geliştirici ve koruyucu hizmetler ile ana çocuk sağlığı ve aile planlaması hizmetlerini verecek,
*Periyodik sağlık muayenesi yapacak.
*Kayıtlı kişilerin yaş, cinsiyet ve hastalık gruplarına yönelik izlem ve taramaları (kanser, kronik hastalıklar, gebe, loğusa, yenidoğan, bebek, çocuk sağlığı, adölesan, erişkin, yaşlı sağlığı ve benzeri) yapacak.
*Evde takibi zorunlu olan özürlü, yaşlı, yatalak ve benzeri durumdaki kendisine kayıtlı kişilere evde veya gezici/yerinde sağlık hizmetlerinin yürütülmesi sırasında kişiye yönelik koruyucu sağlık hizmetleri ile birinci basamak tanı, tedavi, rehabilitasyon ve danışmanlık hizmetlerini verecek.
*Aile sağlığı merkezi şartlarında tanı veya tedavisi yapılamayan hastaları sevk edecek, sevk edilen hastaların geri bildirimi yapılan muayene, tetkik, tanı, tedavi ve yatış bilgilerini değerlendirecek, ikinci ve üçüncü basamak tedavi ve rehabilitasyon hizmetleri ile evde bakım hizmetlerinin koordinasyonunu sağlayacak.
*Tetkik hizmetlerinin verilmesini sağlayacak ya da bu hizmetleri verecek.
*Verdiği hizmetlerle ilgili olarak sağlık kayıtlarını tutacak ve gerekli bildirimleri yapacak.
*Kendisine kayıtlı kişileri yılda en az bir defa değerlendirerek sağlık kayıtlarını güncelleyecek.
*Gerektiğinde hastayı gözlem altına alarak tetkik ve tedavisini yapacak.
*Entegre sağlık hizmetinin sunulduğu merkezlerde gerektiğinde hastayı gözlem amaçlı yatırarak tetkik ve tedavisini yapacak.
*İlgili mevzuatta birinci basamak sağlık kuruluşları ve resmi tabiplerce kişiye yönelik düzenlenmesi öngörülen her türlü sağlık raporu, sevk evrakı, reçete ve sair belgeleri düzenleyecek.
Mustafa Özdemir-memleket.com.tr
