Maliye Bakanlığı'nın hazırlayıp Meclis'e sunduğu başta vergi kanunları olmak üzere birçok kanunda değişiklik yapan torba yasa adeta her açıklamada sözü edilen yatırım, üretim ve istihdam düzenlemesi haline gelmiş. Düzenlemenin Meclis'ten geçerek yasalaşması halinde şu önemli değişiklikler bizi bekliyor.
ÜRETİM VE YATIRIMIN ÖNÜ AÇILACAK
Maliye Bakanı Naci Ağbal'ın açıkladığı yeni torba yasa üretim ve yatırımın önünü önemli ölçüde açacak. Teşvik belgesi aranmadan makine teçhizat yatırımı yapan işletmeler KDV ödemeyecek. Ar-Ge ve tasarım merkezleri ile araştırma laboratuvarları da aynı teşvikten yararlanacak. Yeni makinelerin amortisman süresi mevcut sürenin yarısı olacak. 2020'ye kadar işe alınan sigortalılara 12 ay gelir ve damga vergisi ile sosyal güvenlik primi desteği verilecek. İmalat ve bilişim sektörlerinde teşvik artacak. Kadın, genç ve engelli istihdamında teşvik 18 aya kadar çıkacak.
Gazete Habertürk'ten Rahim Ak'ın haberine göre; Düzenlemenin Meclis'ten geçerek yasalaşması halinde şu önemli değişiklikler bizi bekliyor:
1- Torba yasanın yatırıma yönelik ilk düzenlemesi sanayi sicil belgesine sahip işletmelerin yatırım teşvik belgesi aranmadan imalat sanayiinde kullandıkları yeni makine ve teçhizat alımının KDV'den muaf tutulması. Düzenleme 31 Aralık 2019'a kadar geçerli. Bu düzenleme ile özellikle sanayide yeni yatırımlarda önemli sıçrama olabilecek.
2- Yatırıma yönelik ikinci düzenleme Ar- Ge, yenilik ve tasarım faaliyetlerinde bulunanlara, teknoparklarda, Ar-Ge ve tasarım merkezlerinde ve üniversitelerin araştırma laboratuvarlarında kullandıkları yeni makine ve teçhizat alımlarında KDV alınmayacak olması. Bu düzenleme de 2019 sonuna kadar geçerli.
SERMAYENİN ERİMESİ ÖNLENECEK
3- Yeni yatırımları özendirecek diğer düzenleme yatırımlarda amortisman avantajı sağlanması olacak. Yatırım teşvik belgeli olsun veya olmasın imalat sanayiinde veya Ar-Ge, yenilik ve tasarım faaliyetlerinde kullanılan ve 31/12/2019 tarihine kadar alınan yeni makine ve teçhizatın mevcut amortisman sürelerinin yarısı kadarlık daha kısa bir sürede amortismana tabi tutularak gider yazılabilmesine imkân sağlanıyor.
4- Yatırımları teşvik edecek önemli bir düzenleme de yurtdışından sermaye olarak gelen paranın değerlenmesinin önlenerek sermayenin vergilenmesinin önünün alın-ması. Buna göre yeni kurulan ve yatırım teşvik belgesi alan sermaye şirketlerince, yurtdışından sermaye olarak Türkiye'ye getirilen dövizin, kuruluşu takip eden hesap döneminin sonuna kadar belli şartlarla kur değerlemesine tabi tutulmaması ve böylece kur değerlemesinden kaynaklanan kazancın vergilenmesinin önüne geçilmesi amaçlanıyor.
5- Organize sanayi bölgeleri ve küçük sanayi sitelerince yapılan veya yaptırılan; altyapı yatırımları (kanalizasyon, su, arıtma, doğalgaz, elektrik, haberleşme, yol) ile küçük sanayi sitelerince işyeri yapımına yönelik kendilerine yapılacak mal teslimi ve hizmet ifalarının KDV'den istisna edilmesi de yatırımlara direkt etki edecek bir diğer düzenleme olacak.
MAĞDUR YAKINLARINA İSTİHDAM ÖNCELİĞİ
Terör eyleminin ortaya çıkarılması, etkilerinin azaltılması veya bertaraf edilmesinin sağlanmasında yardımcı ve faydalı olanlardan hayatını kaybeden sivillerin yakınlarına ikinci istihdam hakkı veriliyor. n 10/6/2003 tarihi ile 13/5/2014 tarihleri arasında kömür ve linyit madenlerinin yeraltı işlerinde meydana gelen iş kazası sonucunda ölen sigortalıların eş ve çocuklarından birisi, eş ve çocuğu yoksa kardeşlerinden birisi olmak üzere toplam bir kişinin kamuda istihdam edilebilmeleri imkânı getiriliyor.
AMATÖR SPOR DALLARI DESTEKLENİYOR
Amatör spor dallarının desteklenmesinde kullanılması şartıyla sporculara kulüpler tarafından ücret ödemeleri üzerinden yapılacak gelir vergisi kesintilerinden vergi dairesine beyan edilerek ödenen tutarların, her bir kulüp bazında açılacak özel hesaba aktarılmak suretiyle iade edilmesi sağlanıyor.
OTOMATİK BES'TE CAYMA SÜRESİ 6 AY
Bireysel emeklilik sisteminin teşvikine yönelik olarak, devlet katkısı tutarlarının nemalandırılması ve nemalarıyla birlikte ödenmesine, Ek Devlet katkısının azami limiti ile iade edilmesine, 1.000 lira ilave devlet katkısının yıllar itibarıyla yeniden değerlemeye tabi tutulabilmesine ve iki ay olan cayma süresinin üç katına kadar artırılabilmesine imkân sağlanıyor.
KONUT HESABINA DEVLET KATKISI 20 BİN TL OLUYOR
Mevcut Konut Hesabı Sistemi'ne işlerlik kazandırılması amacıyla, Devlet katkısı tutarı 15 bin liradan, 20 bin liraya, yüzde 20 olan azami Devlet katkısı oranı yüzde 25'e çıkarılıyor. Ayrıca, bu kapsamda alınacak konutların tapu harcında indirim yapılması, daha düşük kredi faizi imkânı sağlayacak sözleşmelere ilişkin esasların düzenlenmesi için Bakanlar Kurulu'na yetki veriliyor.
ÇEYİZ DESTEĞİ 7 BİN 500 TL
Çeyiz desteğinin artırılması ve bu alanda tasarrufların özendirilmesi için devlet katkısı oranı yüzde 20'den yüzde 25'e, azami katkı 5.000 liradan 7.500 liraya yükseltiliyor.
İSTİHDAMDA DA ÜRETİM İŞLETMELERİ ÖN PLANDA
1- Üretimin artırılması için istihdam desteğinin en önemlisi aynı zamanda sosyal yönü de olan asgari ücret üzerindeki vergi yükü ile ilgili. Gelir vergisi tarifesinin ilk dilimi sabit tutularak kalıcı olarak asgari ücretin yıl boyunca vergi dilimi artışından etkilenmemesi sağlanacak.
2- 1/1/2018 ile 31/12/2020 tarihleri arasında işe alınan sigortalılar nedeniyle ilave istihdam sağlayan özel sektör işverenleri için 12 ay süreyle; gelir vergisi stopajı, damga vergisi ve sosyal güvenlik primi desteği teşviki getiriliyor.
3- İmalat ve bilişim sektöründe faaliyet gösteren işyerlerinde ilave işe alınacaklar için daha yüksek tutarda sosyal güvenlik primi desteği sağlanıyor.
4- Kadın, genç ve engelli istihdamında teşvik süresi 12 ay yerine 18 ay olarak daha uzun belirleniyor.
5- İmalat sektöründe çalışan küçük işletmelere ve esnafa, 2018 yılında uygulanmak üzere, 18 yaşından büyük ve 25 yaşından küçük en fazla iki kişi ilave istihdam sağlamaları halinde gelir vergisi stopajı, damga vergisi, sosyal güvenlik primi ve asgari ücret üzerinden iki ayda bir ücret desteği veriliyor.
ASGARİ ÜCRET DESTEĞİ SÜRECEK
6- Kadınların iş hayatına katılmalarını teşvik amacıyla kadın çalışanlara işverenlerce kreş ve gündüz bakımevi hizmeti verilerek doğrudan veya asgari ücretin aylık brüt tutarının yüzde 15'ini geçmemek üzere sağlanan menfaatlere gelir vergisi istisnası getiriliyor.
7- İşverenlere 2016 ve 2017 yıllarında uygulanan, 100 lira tutarındaki asgari ücret desteği uygulamasına 2018 yılında da devam edilmesi sağlanıyor.
8- Gençlerin istihdam edilebilirliklerini artırmak amacıyla 18-25 yaş arasındaki sigortalılara ait sigortalı işe giriş bildirgesinin, çalışılmaya başlanılan tarih itibarıyla verilmesine imkân sağlanıyor.
9- Sigorta primi teşviki, destek ve indirimlerinden geriye yönelik yararlandırılmaması ve yararlanılan teşvikin başka bir teşvikle değiştirilmemesi, teşvikin hak edildiği dönemden itibaren en geç 6 ay içerisinde yararlanılmaması halinde hakkın kaybedilmesi, ancak önceki dönemlere ilişkin olarak bir ay içinde başvurulması halinde geçmişe dönük hakların verilmesi öngörülüyor.
10-Ay içinde otuz günden az çalıştırılan sigortalıların bildiriminde işverenlerin beyanı yeterli görülerek işverenlerin kuruma belge verme zorunluluğunun kaldırılması planlanıyor.
AKARYAKITTA KAÇAKÇILIK ÖNLEMLERİ
Düzenleme ile uzun süredir tartışma konusu olan biyodizel ve diğer başka kimyasal ürünlerden elde edilen yakıtlara Özel Tüketim Vergsi (ÖTV) getiriliyor. Mevcut Özel Tüketim Vergisi Kanununda karşılığı olmayan biyodizel mahiyetindeki diğer mallar ile bunların karışımlarının tamamının ÖTV'ye tabi tutulabilmesi sağlanıyor.
Akaryakıt kaçakçılığı ile mücadele kapsamında akaryakıt yerine kullanılabilmesi mümkün olan bazı yağlama müstahzarları ÖTV Kanunu kapsamına alınıyor.
ÇALIŞAN YETİM ÇOCUKLARA YENİDEN AYLIK
1- Öğrenci olan yetim çocukların, çalışmaları halinde de aldıkları aylık devam ettirilecek ve aylığı kesilmiş olanlara yeniden aylık bağlanacak.
2- Öğrenim görmekte olan çocukların, anne veya babasından dolayı hak kazanmış olduğu pasaport hakkı, çalışması halinde de devam edecek.
3- Vakıf üniversiteleri, okul aile birlikleri ile Sosyal Güvenlik Kurumu'na hizmet sunan özel hastaneler, eczaneler ve diğer medikal hizmet sunucularının sosyal güvenlik mevzuatı ile getirilen prim teşviki, destek ve indirimlerinden yararlandırılması sağlanıyor.
4- Mal ihracatı yapan firmalar için nisbi aidat uygulamasında asgari alt sınırın kaldırılması, hizmet ihracatı açısından ise nisbi aidat uygulamasından vazgeçilerek aylık asgari ücretin brüt tutarı ile bu tutarın 5 katı arasında belirlenen tutarda yıllık aidat tahsil edilmesi esası getiriliyor.
5- İhraç edilmek üzere ihracatçılara teslim edilen ÖTV'ye tabi malların mücbir sebepler veya beklenmedik durumlar nedeniyle üç ay içinde ihraç edilememesi durumunda, katma değer vergisi uygulamasında olduğu gibi, üç aya kadar ek süre verilebilmesi imkânı sağlanıyor.
KAPICILARA DA KOLAY SİGORTA
Ev hizmetlerinde çalışanlarla ilgili getirilen kolaylaştırılmış sigorta bildirim ve prim ödeme işlemlerinin kapıcılık işyerleri ile ilgili de uygulanması getiriliyor.
5 BİN ÖĞRETMEN ALINACAK
Ek ders ücreti karşılığında Milli Eğitim Bakanlığı'nda görev yapmış ve en az 540 gün sigorta primi ödenmiş olanların, belirlenen şartları taşıması kaydıyla yapılacak yazılı veya sözlü sınav sonuçlarına göre sözleşmeli personel olarak atanabilmeleri ve bu şekilde istihdam edilebilecek sözleşmeli öğretmen sayısının 5.000'i geçmemesi planlanıyor.
İSTİHDAM TORBASI
2020'ye kadar işe alınan sigortalılara 12 ay gelir ve damga vergisi ile sosyal güvenlik primi desteği verilecek. İmalat ve bilişim sektörlerinde teşvik artacak. Kadın, genç ve engelli istihdamında teşvik 18 ay olacak.
Gazete Habertürk'ten Esra Nehir'in haberine göre; Akkuyu nükleer santralının yapımı, Türkiye'nin gelecekteki enerji politikasında önemli yer tutuyor.Torba yasa ile enerji verimliliğinin artırılması ve enerji üretimini destek için düzenlemeler yapılıyor.
1- Akkuyu Nükleer Güç Santralı Projesi ve Japonya hükümeti ile Türkiye arasındaki anlaşma kapsamında yapılacak nükleer enerji santralı yatırımlarının 'Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar'da stratejik yatırımlar için öngörülen teşvik ve desteklerden yararlandırılması öngörülüyor.
KAÇAK MADENCİLİK YAPANA HAPİS
2- Kaçak madencilik faaliyetlerinin önüne geçilmesi için, bu faaliyetlere hapis cezası verilmesi ve 10 yıl boyunca madencilik faaliyetinden men edilmesi düzenleniyor.
3- İhalesi iki defa yapılmasına rağmen, maden sahasına müracaat olmaması halinde gerçek anlamda madencilik faaliyeti yapılabilecek sahaların aramalara açık hale getirilmesine imkân sağlanıyor.
4- Kamu kurum ve kuruluşlarının iştiraklerinin işlettirdikleri yeraltı maden işletmelerinde çalışan rödovansçılara, çalışma saatindeki azalma, ücret artışı ve yıllık izin düzenlemeleri gibi iyileştirmelere bağlı olarak oluşan maliyet artışlarının karşılanması için destek verilecek.
5- İthal edilebilen doğalgaz arzına esneklik kazandırılması bakımından uzun dönemli bir kontrat şartı aranmaksızın kısa dönemli spot boru gazı ve CNG ithalatının yapılmasına imkân sağlanıyor.
6- Belirli bir büyüklük seviyesini yakalayana kadar küçük LPG dağıtıcı lisans sahiplerinin ulusal petrol stok mükellefiyeti kapsamındaki stok yükümlülüğünden muaf tutulması öngörülüyor.
7-Petrol hakkı sahibi şirketlerin mücbir sebep hallerinin kapsamının kısmi veya genel seferberlik hali, genel salgın hastalık, faaliyet ve yükümlülüklerin yerine getirilmesini engelleyen ve yükümlünün kendisi dışındaki nedenlerden kaynaklanan diğer benzeri halleri kapsayacak şekilde tanımlanması suretiyle ruhsat sürelerinin, yatırımlarının ve bu yatırımlara karşılık alınmış teminatlarının korunması sağlanıyor.
8-Ulusal Bor Araştırma Enstitüsü görevlerinde düzenleme yapılarak Eti Maden tarafından ihtiyaç duyulan Ar-Ge çalışmalarının, Eti Maden desteği ile iki kurum işbirliğinde yapılması ve bor ile ilgili araştırma, geliştirme, yatırım ve üretim çalışmaları için Eti Maden'in Ulusal Bor Araştırma Enstitüsü'ne finansman desteği verebilmesi ve enstitünün yurtdışında da Ar-Ge faaliyetleri yürütmesine imkân sağlanıyor.
9- Ulusal Bor Araştırma Enstitüsü'nün Ar-Ge projelerinde; desteklerin açılacak özel hesaplara aktarılarak harcamaların proje yürütücü idareler tarafından gerçekleştirilebilmesi, görev alan personele teşvik edici ücret ödenebilmesi ve lisansüstü öğrencilere ve doktora sonrası araştırmacılara burs verilebilmesi ile diğer kamu kurum ve kuruluşları ile özel kuruluşlardan destek alınabilmesi sağlanacak.
10- Elektrik piyasası düzenlemeleri kapsamında, sahibi oldukları veya kiraladıkları meskenlerde kurulu gücü azami 10 kW olan, çatı ve cephe uygulamalı yenilenebilir enerji üretim tesislerinden ürettikleri elektrik enerjisini tedarik şirketlerine satanlara gelir vergisi ve buna bağlı KDV muafiyeti getiriliyor.
6 MİLYON ARAÇ SAHİBİNE 10 BİN TL ÖTV DESTEĞİ
Yasa teklifiyle, kaza riskini artıran ve eski motor teknolojileri ile çevre kirliliğine neden olan 'yaşlı araçların', trafikten çekilmesi hedefleniyor. Buna göre, 16 yaş ve üzerindeki aracını hurdaya çıkarana, yeni alımlarda ÖTV teşviki verilecek.
Gazete Habertürk'ten Yiğitcan Yıldız'ın haberine göre; TBMM'ye sevk edilen, Vergi Kanunları ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkındaki Kanun tasarısında, taşıt sahiplerini ilgilendiren önemli maddeler bulunuyor. Torba yasanın içinde yer alan maddelere göre, 16 yaş üstü aracını hurdaya ayıranlara 10 bin liraya kadar Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) indirimi yapılacak. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 2017 yılındaki trafiğe kayıtlı araç sayısı 22.2 milyon adeti buluyor. Bu araçların 7.8 milyonu 16 yaş ve üzerinde, yani en yeni 2002 model iken, traktör ve motosikletler çıkarıldığında ise ÖTV indiriminden yararlanabilecek araç sayısı 6 milyon adede yaklaşıyor. TÜİK verilerine göre, 16 yaş ve üzeri 4.4 milyon adet otomobil, 812.6 bin adet kamyonet, 377.2 bin kamyon, 177.4 bin minibüs ve 75 bin adet otobüs bulunuyor.
31 Ocak 2019 tarihine kadar uygulanmak üzere tasarıya giren maddenin, ikinci el araçların trafikten çekilmesi ve yeni araç alımının teşviki amacıyla düzenlendiği belirtiliyor. Yasanın Meclis'ten geçmesi halinde, 16 yaş ve üzerindeki otomobil, panelvan, minibüs, otobüs, kamyonet ve kamyon sahipleri araçlarını trafikten kaydını sildirme yoluyla hurdaya çıkartarak, karşılığında yeni araç alımlarında 10 bin lirayı geçmemek kaydıyla ÖTV indiriminden faydalanabilecek.
"YÜRÜRLÜĞE HEMEN GİRMELİ"
Torba yasaya giren maddeleri değerlendiren Otomotiv Distribütörleri Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Bayraktar, "Yaşlı araç parkının gençleştirilmesi amacıyla torba kanun tasarısı kapsamında otomotiv sektörüne yönelik atılan adımın, çevrenin korunmasının sağlanması, yüksek akaryakıt ve bakım maliyetlerinin önüne geçilmesi ve trafik kazalarının azaltılması yönünden çok önemli olduğuna inanıyoruz" dedi. Düzenlemenin 2017 yılında yakalanan büyümeyi destekleyerek, 2018 ve 2019 yıllarına yönelik pozitif katkıda bulunacağını ifade eden Bayraktar, "Vergilere yönelik yapılacak düzenlemeler, tüketicilerde bir beklenti yaratacak. Bu nedenle yapılacak düzenlemenin bir an önce hayata geçirilmesi, otomotiv sektörünün satış ritminin bozulmaması açısından önem taşıyor" diye konuştu.
ELEKTRİKLİ OTOMOBİLDE MTV SÜRPRİZİ
Tasarıdan elektrikli araçlara Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV) sürprizi çıktı. Elektrikli otomobiller için benzinli ve dizel araçların MTV'sinin yüzde 25'i oranında vergi ödenecek. Elektrikli otomobiller için şu an MTV ödenmiyor. MTV belirlenirken, benzer motor gücüne, taşıt değerine ve yaşına sahip benzinli ve dizel araçların MTV'sine bakılacak. Motor gücü 70 kW'ı geçmeyen 40 bin liranın altındaki elektrikli otomobil için 185.75 lira MTV ödenecek. Değeri 40- 70 bin lira arasında olan 70 kWh'ın altındaki elektrikli otomobilden 204.25 lira MTV alınacak. Yurtiçinde taşıtların imalat sürecinde kullanılan hoparlör, radyo, navigasyon cihazı, gibi mallar için ödenen ÖTV imalatçılara iade edilecek.
KÖYLÜ ESNAFA KREDİ VERİLECEK
Tarımsal üreticilere ve esnafa verilecek Hazine faiz destekli krediler, faizsiz fon kullandırımını da içerecek biçimde kamu sermayeli bankaların iştiraki olan katılım bankalarınca da verilebilecek ve buradan doğacak gelir kayıpları Hazine Müsteşarlığı bütçesinden karşılanacak.
TÜM KAMU AYNI HESAPTA TOPLANACAK
Genel bütçeli idareleri kapsayan mevcut tek Hazine hesabı sisteminin, Bakanlar Kurulu Kararı ile diğer idareleri de kapsayacak şekilde genişletilerek kamu nakit yönetiminin etkinliğinin artırılması, kapsama alınacak kamu idarelerinin mevcut tüm hesapları kapatılarak Merkez Bankası nezdindeki Hazine adına açılacak "Tek Hazine Kurumlar Hesabı"na aktarılması ve nemalandırılması öngörülüyor.
KIDEM TAZMİNATINA KADAR VERGİ YOK
Hizmet erbabına iş sözleşmesinin sona ermesine bağlı olarak yapılan; iş kaybı, iş sonu, karşılıklı sonlandırma tazminatı gibi ödemelerin ücret geliri kapsamına alınması ile bu ödemelerin kıdem tazminatı tutarına kadar olan kısmının vergiye tabi tutulmaması sağlanıyor.
USULSÜZLÜK CEZASINDA UZLAŞMA YOK
Özel usulsüzlük cezaları tarhiyat öncesi uzlaşma kapsamından çıkarılıyor, usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarında bu cezaların ödeme aşamasında uygulanan mevcut indirim oranı 1/3 den 1/2'ye yükseltilerek indirim müessesesinden yararlanılması teşvik ediliyor.
