Kilo problemini bazen gereğinden fazla büyütüyoruz. Her yaşın bir kilosu, her bedenin bir “kemik-kas-yağ yapılanması” olduğunu unutuyor, bazen “gaza gelerek”, bazen de “panikleyerek” ciddi diyet hataları yapıyor, bunu da sağlığımızı bozarak ödüyoruz.
Oysa kilo sorununu (obezite hudutlarını zorlamadıkça) hayati bir problem olarak görmemek ve gereğinden fazla büyütmemek gerekiyor.
Kilo probleminin gerçekten ciddiye alınması ve çok hızlı çözülmesini gerektiren koşullar bir elin parmağını geçmez. Bu nedenle kilo sorununuz olduğunu düşünüyorsanız, bu sorunu çözmeden önce çözüm alternatiflerini ciddi bir şekilde incelemenizde fayda var. Bunun nedeni, önünüze konan alternatiflerin bazılarının sizi bir “diyet gazisi” haline getirme, hatta “hasta etme” ihtimalinin olması.
Fazla kilolarınızdan kurtulmaya karar verdiğinizde kaybetmeniz gereken kilo eğer o andaki ağırlığınızın yüzde 3’ünden, hele hele yüzde 5’inden çoksa (örneğin 90 kilo biriyseniz ve 4-5 kilodan fazla vermeyi düşünüyorsanız) bu kararınızın vücudunuzun genel dinamikleri metabolik ve hormonal dengeleri bakımından ona yapılacak tıbbi bir müdahale anlamına geldiğini aklınızdan sakın çıkarmayın.
Beden ağırlığının yüzde 5’ini geçen kilo kayıpları tıbbi kontrol altında sağlanmalı, dikkatle ve sizin için, size özel olarak planlanmalı, kullandığınız ilaçlar, sağlık geçmişiniz ve daha pek çok şey dikkate alınmalıdır.
Eğer bu yapılmazsa, ortaya çıkabilecek ciddi problemler var demektir. İşte o problemlerden en önemlileri...
YANLIŞ 1
Saç döken, kas yakan diyetler
Bazı beslenme uzmanları ve doktorların pek hoşlandıkları “şok diyetler”in (günlük enerji içeriği 1000 kaloriden az olan diyetler) ciddi sağlık zararları olabilir. 1000 kaloriden az enerji kazanımı, hele bir de diyet içeriği yanlış planlanmışsa, kas yakmaktan saç dökmeye kadar pek çok soruna sebep olur.
Şok diyet yapanlar şunu bilmeli: Ortalama 1000 kalorinin altına indiğinizde vücudunuz saç hücrelerinizi beslemek için gerekli olan besleyici maddeleri (B12, folik asit, bakır, demir) sağlayamaz. Dolayısıyla fazla yağlarımızla birlikte saçlarınız ve kaslarınız da sizi terk eder.
Özellikle yüksek proteinli şok diyetler, kaslarda ciddi erimelere yol açabilir. Kaslarınızın erimesi sadece yorulmanız, bitkin düşmeniz, kramp, yanma, uyuşma gibi yakınmalarla karşılaşmanız anlamına da gelmez. Daha az kas daha düşük metabolizma hızı demektir, bu da verilen kiloların daha sonra fazlasıyla geri kazanılması anlamına gelir.
YANLIŞ 2
Uzun süren diyetler
Eğer bir diyet programı iyi planlanmamışsa, özellikle iki aydan daha uzun sürecekse, demir ve B 12 eksikliği ile sonuçlanabilir. Demir eksikliğinin kansızlığa, tırnak, cilt ve saç problemlerine, bellek zayıflamasına, B12 eksikliğinin halsizlik, yorgunluk, öğrenme ve odaklanma güçlüğü, unutkanlık, kansızlık gibi problemlere yol açtığı biliniyor.
YANLIŞ 3
Açlık oruçları
Sık yapılan hatalardan biri de aç kalarak kilo vermeye çalışmak, özellikle kahvaltıyı atlamaktır. “Açlık kürleri”, kronik diyetçiler arasındaki moda deyimiyle “ölüm oruçları”, hipopotasemiye (yani kanda potasyum seviyesinin aşırı azalmasına) sebep olarak kalp ritmi bozukluklarına -hatta kalp durmalarına-, hipoglisemi nedeniyle baş ağrılarına, bayılmalara, bitkinliklere, hipotansiyon nedeniyle baş dönmesi, halsizlik ve benzeri problemlere yol açıyor. Kahvaltıyı atlayarak ya da herhangi bir öğünü geçiştirerek, hele hele gün boyu aç kalarak diyet yapmayı aklınızdan bile geçirmeyin.
(DEVAM EDECEK...)
Prof. Dr. Osman MÜFTÜOĞLU
