Tıptaki baş döndüren ilerlemeler insan ömrünü ve hayat kalitesini artırırken bir yandan da sağlık sorunlarının görülme aralığını genişletiyor. Stres, çevresel faktörler ve beslenme alışkanlıklarındaki değişiklikler artık her yaş grubunu etkilese de özellikle sindirim sistemi rahatsızlıkları genellikle 50 yaş civarında daha belirgin hale geliyor. Uzun süren şişkinlik, kabızlık, ishal, kilo kaybı gibi durumların yaşa bakılmaksızın kolonoskopi gerektiğini söyleyen Acıbadem Adana Hastanesi Gastroenteroloji Uzmanı Dr. Türker Egesel, “Nasıl ki 40 yaşını geçen kadınların mutlaka mamografi yaptırması gerekiyorsa 50 yaşını geçen herkesin, hiçbir şikayeti olmasa dahi muhakkak kolonoskopi yaptırması gerekiyor” diyor.
Daha konforlu işlem, daha detaylı görüntüleme
Kalın bağırsağın ve gerektiğinde ince bağırsağın son kısmının (terminal ileum) incelenmesi işlemine kolonoskopi adı veriliyor. İlk duyulduğunda ürkütücü bir işlem gibi gelse de artık çok daha konforlu şartlarla yapılan bu inceleme bağırsaklardaki rahatsızlıkların kesin teşhisi açısından hayati önem taşıyor. Ucunda ışık bulunan, esnek bir alet aracılığı ile yapılan kolonoskopi işlemi, son teknolojik gelişmeler sayesinde kısa süreli anesteziyle, patolojik ön tanıya bile imkan tanıyan oldukça detaylı görüntüler sağlıyor. Hastanın yaşına ve rahatsızlığına bağlı olarak erişkin gastroenteroloğu, pediatrik gastroenterolog, formal eğitim almış iç hastalıkları uzmanı veya genel cerrahi uzmanı tarafından yapılabilen ve ortalama 10 ila 20 dakika süren kolonoskopi işleminin başarıya ulaşması için öncelikle bağırsaklarda iyi bir temizlik süreci şart.
İşleme hazırlık için özel diyet
Kolonoskopi işleminden 3-4 gün önce hekim tarafından verilen diyete sadık kalınmasının önemli olduğunu vurgulayan Gastroenteroloji Uzmanı Dr. Türker Egesel, hastanın yaşına, başka bir rahatsızlığı ve kullandığı ilacı olup olmadığına bakılarak en uygun bağırsak temizleyici ile temizlik işleminin yapılması gerektiğinin altını çiziyor. İyi temizlenmiş bir bağırsakta hem kolonoskopinin süresi daha da kısalıyor hem de görüntülerin tanısal değeri daha yüksek oluyor.
Ağır yemeklere 3 günlük mola
Kolonoskopi sonrası ortalama 1 saat kadar hastanın dinlenmesi gerekiyor. İşlem sonrasında 4 saate kadar hafif bir gaz rahatsızlığı görülebiliyor ancak belirgin bir ağrı beklenmiyor. Verilen bağırsak temizleyicilerinin etkisiyle bazı hastalarda ağrı ve gaza duyarlılık artabileceğinden işlemden sonraki 3 gün boyunca ağır yemeklerden kaçınılması tavsiye ediliyor.
50 yaşından sonra her 5 yılda bir tekrar
Kolonoskopi sonrası herhangi bir patoloji saptanmasa bile 50 yaş üstü hastalarda her 5 yılda bir işlemin tekrarlanması öneriliyor. 50 yaş altı bireyler için bu aralığın 7-10 yıl olabileceğini söyleyen Dr. Türker Egesel, ailesinde kolon kanseri öyküsü olanlarda kolonoskopi yapılma yaşının ise, kanserin ortaya çıkış yaşına bağlı olarak hesaplandığını belirtiyor. Dr. Egesel, “Örneğin ailede 57 yaşında kolon kanseri gelişimi olan bir hasta varsa diğer aile üyelerinin kolonoskopik tarama yaşı 47 olmalıdır” diyerek ailevi öyküsü olan hastaların bu durumu dikkate almaları gerektiğinin altını çiziyor.
