4924 Sayılı Kanun Kapsamında İstihdam Edilen Personel ile ilgili duyuru

Sayı: 13421922/869
Konu: 4924 Sözleşmeli Sağlık Personeli

...... KAMU HASTANELERİ BİRLİĞİ GENEL SEKRETERLİĞİNE

Başkanlığımıza ulaşan çok sayıda yazıdan ve sorulardan 4924 sayılı Kanun kapsamında istihdam edilen sözleşmeli sağlık personelinin mali ve sosyal haklarına ilişkin uygulamada tereddüt yaşandığı anlaşılmıştır. Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliklerine bağlı sağlık tesislerimizde uygulama birliğini sağlamak amacıyla aşağıdaki açıklamalar doğrultusunda işlem tesis edilmesi gerekmektedir.

1) Sözleşme Ücretinin Belirlenmesi:

10/07/2003 tarihli ve 4924 sayılı Kanunun 6 ncı maddesinin birinci fıkrasında; "Sözleşmeli olarak çalıştırılacak personele, 657 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin (B) bendine göre çalışanlar için uygulanmakta olan tavan ücretin 2,5 katını aşmamak üzere, ekli (2) sayılı cetvelde pozisyon unvanları itibarıyla belirlenmiş bulunan taban ve tavan ücret oranları arasındaki oranlar üzerinden hesaplanan miktarlarda aylık ücret ödenir. Taban ve tavan oranlar arasındaki aylık ücretin belirlenmesinde; sözleşmeli olarak çalıştırılacak personelin pozisyon unvanı, hizmet süresi, görev yerinin özelliği ve şartları ile eğitim seviyesi esas alınır. " hükmü yer almaktadır.

Diğer taraftan, 4924 sayılı Kanunun 6 ncı maddesinde; sözleşmeli personele ödenecek aylık ücretin yukarıda belirtilen unsurlar çerçevesinde Maliye Bakanlığı ve Devlet Personel Başkanlığının görüşü üzerine Sağlık Bakanlığı tarafından belirleneceği hüküm altına alınmıştır. Bu çerçevede, Maliye Bakanlığının da uygun görüşü ile Bakanlığımız tarafından yayınlanan ve halen yürürlükte olan Sözleşmeli Sağlık Personelinin Ücretlerine İlişkin Esasların 5 inci maddesinin (a) fıkrasında,

"Sözleşmeli personel ücretleri; Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı tarafından hazırlanan "İlçelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması " (İllere Göre Sıralanmış Liste I İlçelere Göre Sıralanmış Liste) adlı çalışmada yer alan gruplar ile 4924 sayılı Kanunun eki (2) sayılı cetvelde belirtilen unvanlar ve öğrenim durumlarına göre tespit edilmiş taban ve tavan ücret esas alınarak, ekte yer alan " Sözleşmeli Personel Ücret Oran Tablosu I " ve Sözleşmeli Personel Ücret Oran Tablosu II " deki oranlar itibariyle belirlenmiştir. "

(b) fıkrasında;

"Sözleşmeli Personel Ücret Oran Tablosu I " ve " Sözleşme/i Personel Ücret Oran Tablosu II " de belirlenmiş sözleşmeli personel ücret oranları üzerinden hesaplanmak üzere, her grupta; bu oranların , beş yıla kadar (beş yıl dahil) hizmeti olanlara %96'sı, beş ile on beş yıl kadar (on beş yıl dahil) hizmeti olanlara %98'i ve 15 yıldan fazla hizmeti olanlara ise %100'ü ücret olarak ödenir. " Şeklinde belirleme yapılmıştır.

Yukarıda yer alan düzenlemeler çerçevesinde sözleşme ücreti belirlenirken;

a) Personelin unvanı,

b) Hizmet süresi oranı,

c) İl veya ilçenin sosyo-ekonomik gelişmişlik grubu,

esas alınarak, 657 sayılı Kanunun 4/B tavan ücreti Sözleşmeli Personel Ücret Oran Tablosundaki katsayı ile çarpılacak, çıkan sonuca hizmet süresi oranının uygulanması sonucu elde edilecek tutar brüt sözleşme ücreti olarak belirlenecektir.

Örneğin: Giresun / Tirebolu Devlet Hastanesinde 657 4/a kapsamında 8 yıllık hizmeti bulunan bir pratisyen tabip 4924 sayılı Kanun kapsamında yeni sözleşme imzalamıştır.

Personelin Unvanı                                 : Tabip

İlçenin Sosyo/Ekonomik Gel. Düzeyi       : 3. Grup

3. Gruba Dahil Ücret Oranı                     : 1,31

Hizmet Süresi                                      : Beş yıla kadar (beş yıl dahil) hizmeti olanlar

Hizmet Süresi Oranı                              : %96 olarak tespit edilmektedir.

Bu durumda brüt sözleşme ücreti aşağıdaki şekilde belirlenir:

2) Sözleşme Ücretinin Ödeme Zamanı

Gerek 4924 sayılı sayılı Kanunun 6 ncı maddesinde gerekse Sözleşmeli Sağlık Personelinin Ücretlerine İlişkin Esasların 5 inci maddesinin (d) fıkrasında sözleşmeli personele yapılacak ödemelerin çalışmayı takip eden ay sonunda yapılacağı hükme bağlanmıştır.

Diğer taraftan 3472 sayılı Devlet Memurları İle Diğer Kamu Görevlilerinin Aylıklarının Ödeme Zamanının Değiştirilmesine Dair 9.9.1987 Tarih Ve 289 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Kabulüne Dair Kanun, 100 seri nolu Devlet Memurları Kanunu Genel Tebliği ve 6 sıra nolu Muhasebat Genel Müdürlüğü Genel Tebliği ile getirilen düzenlemeleri birlikte değerlendirdiğimizde; "ay" kavramının içinde bulunulan ayın 15'i ile takip eden ayın 15'i arasındaki dönemi kapsadığı, "ay başı" kavramının her ayın 15'i olduğu, "ay sonu" kavramının her ayın 14'ü olduğu sonucu elde edilmektedir.

Buna göre; aylık ve ücretleri çalışıldıktan sonra ödenen 4924 sayılı Kanun kapsamında istihdam edilen sözleşmeli sağlık personelinin sözleşme ücreti ödemelerinin her ayın 14'ünde yapılması gerekmektedir.

3) Sosyal Güvenlik Kurumu İle İlişkilendirilme

4924 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinde, sözleşmeli personelin istekleri üzerine Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı ile ilişkilendirileceği düzenlenmiştir. Öte yandan Ekim 2008 tarihinde 5510 sayılı Yasa yürürlüğe girmiş ve 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanunu'nun sandıktan faydalanmayı, iştirakçi olmayı, kesenek ve karşılıklarını düzenleyen maddeleri yürürlükten kalkmıştır.

Ancak 5510 sayılı Kanunun 5434 saydı Kanuna ilişkin geçiş hükümleri başlıklı geçici 4 üncü maddesi ile 5434 sayılı Kanuna tabi iştirakçiler hakkında yürürlükten kaldırılan hükümleri de dahil 5434 sayılı Kanun hükümlerine göre işlem yapılacağı düzenlenmiştir.

Ayrıca 5510 sayılı kanunun diğer kanunlardaki atıflar başlıklı 104 üncü maddesinin ikinci fıkrasında; "... diğer kanunlarda T.C. Emekli Sandığına, Sosyal Sigortalar Kurumuna, Bağ-Kur'a yapılmış atıflar Kuruma yapılmış sayılır. " Hükmüne yer verilmiştir.

Buna göre hâlihazırda 657 sayılı Kanun 4/a bendi kapsamında kadrolu olarak çalışmakta olanlardan sözleşmeli personel olarak istihdam edilenlerin istekleri halinde 5510 sayılı Kanunla ilişkilendirilmeleri ve 5510 sayılı Kanun 4/c bendi kapsamında sigortalı sayılmaları gerekmektedir.

Bu durumda 5510 sayılı Kanunla ilişkilendirilen sözleşmeli statüde çalışan kişilerin, ayrıldıkları kadro unvanları dikkate alınmak suretiyle 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine tabi olmaya devam etmeleri ve bu kadroları üzerinden emekli keseneği ve sosyal güvenlik primi hesaplanması gerekmektedir.

5510 Kanunun 4'üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında ilişkilendirilmeyi kabul etmeyenler ise 5510 sayılı Kanunun 4'üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılacaktır.

4) Performansa Dayalı Döner Sermaye Ek Ödemesi

4924 sayılı Kanunun 6 ncı maddesinde; "Sözleşmeli personele, aylık sözleşme ücreti dışında görev yaptıkları birimde bulunan döner sermayeden ilgili mevzuatı dahilinde ödeme yapılabilir" şeklinde düzenleme mevcuttur.

Aynı şekilde 209 sayılı Kanunun 5 inci maddesinin birinci fıkrasında; "...döner sermaye gelirlerinden, döner sermayeli sağlık kurum ve kuruluşlarında görev yapan memurlar ve sözleşmeli personel ile açıktan vekil olarak atananlara mesai içi veya mesai dışı ayrımı yapılmaksızın ek ödeme yapılabilir. " İkinci fıkrasında; "Sözleşmeli olarak istihdam edilen personele yapılacak ek ödemenin tutarı ise, aynı birimde aynı unvanlı kadroda çalışan ve hizmet yılı aynı olan emsali personel esas alınarak belirlenir ve bunlara yapılacak ek ödeme hiçbir şekilde emsaline yapılabilecek ek ödeme üst sınırını geçemez. " Hükümleri yer almaktadır.

Buna göre 4924 sayılı Kanun kapsamında istihdam edilen sözleşmeli sağlık personeline performansa dayalı döner sermaye ek ödemesi yapılması gerekmektedir.

5) Tabip Personele 209 sayılı Kanun Ek-3 DSSÖ ve 375 Ek-9 Ek Ödemesi ve Ödeme Zamanı

209 sayılı Kanunun Ek-3 üncü maddesinde; "Bakanlık ve bağlı kuruluşlarının kadro ve pozisyonlarına (döner sermaye dâhil) atanan ve 5 inci madde (altıncı fıkrası hariç) gereğince döner sermaye gelirlerinden ek ödeme alan eğitim görevlilerine en yüksek Devlet memuru aylığının (ek gösterge dâhil) % 4I0'u, uzman tabip, tıpta uzmanlık mevzuatına göre uzman olanlar ile uzman diş tabiplerine % 335 'i ve pratisyen tabip ve diş tabiplerine ise % 180 'i oranında, her ay herhangi bir katkıya bağlı olmaksızın döner sermaye gelirlerinden ek ödeme yapılır.        

Bu madde kapsamında yapılan aylık ek ödeme tutarı, 5 inci madde ile Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşların Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 33 üncü maddesi uyarınca aynı aya ilişkin olarak yapılacak ek ödeme tutarından mahsup edilir.

Bu maddeye göre yapılan ek ödemenin 5 inci madde .....  uyarınca aynı aya ilişin olarak yapılacak ek ödemeden fazla olması halinde aradaki fark geri alınmaz. Bu madde kapsamında ödeme yapılanlara 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 9 uncu maddesi hükümlerine göre ek ödeme yapılmaz " hükmü yer almaktadır.

Diğer taraftan 14 Ağustos 2013 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan "Kamu Görevlilerinin Geneline ve Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Sosyal Haklara İlişkin 2014 ve 2015 Yıllarını Kapsayan 2. Dönem Toplu Sözleşme'nin "Sağlık Ve Sosyal Hizmet Koluna ilişkin Toplu Sözleşme" başlıklı üçüncü bölümünün ek ödeme başlıklı 8 inci maddesinde; "209 sayılı Kanunun ek 3 üncü maddesinin birinci fıkrası uyarınca personele her ay yapılacak ek ödemenin net tutarı, 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 9 uncu maddesi uyarınca kadro ve görev unvanı veya pozisyon unvanı itibarıyla belirlenmiş olan ek ödeme net tutarından az olamaz. " Hükmü yer almaktadır.

Buna göre, 4924 sayılı Kanun kapsamında tabip pozisyonunda istihdam edilen sözleşmeli sağlık personeline 209 sayılı Kanun Ek-3 üncü maddesinde yer alan oranlar üzerinden DSSÖ yapılması gerekmektedir. DSSÖ ek ödeme tutarının her ayın 15'inde peşin olarak ödenmesi gerekmekte olup, aynı aya ilişkin yapılacak performansa dayalı ek ödeme tutarından mahsup edilecektir. Bu şekilde yapılacak ek ödemenin net tutarı 375 sayılı KHK Ek-9 uncu maddesi uyarınca belirlenmiş olan ek ödeme net tutarından az olmayacak şekilde hesaplanacaktır.

Ayrıca bunlardan 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı bulunanlardan, 5510 sayılı Kanunun ek 3'üncü maddesi gereğince sigorta priminin işveren payı dahil tamamını kendileri ödemek kaydıyla, 209 sayılı Kanunun Ek 3 üncü maddesinde yer alan katsayılara göre hesaplanarak kendilerine ödenen tutar üzerinden malullük, yaşlılık ve ölüm sigortasıyla sınırlı olacak şekilde ilave olarak % 20 oranında sigorta primi kesilmesi gerekmektedir.

5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı bulunanlara 209 sayılı Kanunun Ek-3 üncü maddesi kapsamında yapılacak DSSÖ ödemesinden ise 5510 sayılı Kanunun 80, 81 ve 82'nci maddeleri uyarınca sigortalı payı %14, işveren payı %20,5 olmak üzere prim kesintisi yapılacaktır. Her iki sigortalının da yalnızca DSSÖ ödemeleri prime esas kazanca dahil edilecek; DSSÖ ödemesini 375 sayılı KHK Ek-9 uncu maddesi uyarınca belirlenmiş olan ek ödeme net tutarından az olmayacak şekilde tamamlayan tutar ile ilgili dönemin performansa dayalı ek ödemesinin ertesi ay mahsuptan sonra kalan tutarı üzerinden ayrıca prim kesintisi yapılmayacaktır.

6) Ayın 15'inden Önce Sözleşme İmzalanması Halinde Kist Ödeme ve Çalışılmayan Kısmın İadesi

Devlet memuru olarak çalışmakta iken; ayın 15'inden önce sözleşme imzalayarak 4924 sayılı Kanun kapsamında sözleşmeli statüde göreve başlayanlar hakkında;

a) Sözleşme tarihi ile ayın 14'ü arasındaki günlere ilişkin kist sözleşme ücreti ödenmesi;

b) İlgili aya ilişkin ayın 15'inde peşin ödenen aylığın çalışılmayan kısmına isabet eden tutarın fazla ve yersiz ödeme kapsamında geri istenilmesi;

c) Gerek 209 sayılı Kanun Ek-3 kapsamında DSSÖ ve gerekse 209 sayılı Kanun 5"inci madde kapsamında performansa dayalı ek ödeme için herhangi bir geri isleme işlemi yapılmaması;

d) 4924 sayılı Kanun kapsamında sözleşme imzalanması yalnızca sözleşme ücreti yönünden bir değişiklik getirmekte olup, DSSÖ veya performansa dayalı ek ödeme ödenmesi ve mahsuplaşması yönünden uygulamada herhangi bir değişikliğe gidilmemesi;

gerekmektedir.

Örneğin: Burdur Devlet Hastanesinde 657 sayılı Kanun 4/a statüsünde devlet memuru olarak çalışan bir pratisyen tabip 05 Mayıs 2015 tarihinde mevcut görevinden ayrılmış, 06 Mayıs 2015 tarihinde 4924 sayılı Kanun kapsamında sözleşme imzalamış ve sözleşmeli statüde görevine başlamıştır.

Bu durumda ilgili hekime 14 Mayıs 2015 günü, 06 Mayıs-14 Mayıs arası 9 günlük kist sözleşme ücreti ödenmesi; ayrıca 15 Nisanda aldığı peşin aylığın çalışılmayan kısmına isabet eden 06 Mayıs-14 Mayıs arası 9 günlük kısmının geri istenilmesi gerekecektir.

Ayrıca bu hekim hakkında, DSSÖ veya performansa dayalı ek ödeme ödenmesi ve mahsuplaşması yönünden mevcut uygulamada herhangi bir değişiklik olmayacaktır.

7) Nöbet Ücreti

5947 sayılı Kanunla değiştirilen 657 sayılı Kanunun Ek-33 üncü maddesinde. Yataklı tedavi kurumları, seyyar hastaneler, ağız ve diş sağlığı merkezleri, aile sağlığı merkezleri, toplum sağlığı merkezleri ve 112 acil sağlık hizmetlerinde haftalık çalışma süresi dışında normal, acil veya branş nöbeti tutarak, bu nöbet karşılığında kurumunca izin kullanmasına müsaade edilmeyen memurlar ile sözleşmeli personele, izin suretiyle karşılanamayan her bir nöbet saati için (nöbet süresi kesintisiz 6 saatten az olmamak üzere), belirlenen gösterge rakamlarının aylık katsayısı ile çarpılması sonucu hesaplanacak tutarda nöbet ücreti ödeneceği, İcap nöbeti tutan ve bu nöbet karşılığında kurumunca izin kullanmasına müsaade edilmeyen memurlar ile sözleşmeli personele, izin suretiyle karşılanamayan her bir icap nöbeti saati için, icap nöbeti süresi kesintisiz 12 saatten az olmamak üzere, yukarıda nöbet ücreti için belirlenen ücretin yüzde 40'ı tutarında icap nöbet ücreti ödeneceği hüküm altına alınmıştır.

Anılan Kanun maddesinde değişiklik yapan 5947 sayılı Kanunun ilgili madde gerekçesinde; sağlık kurum ve kuruluşlarında sağlık personelinin yanı sıra diğer hizmet sınırlarındaki personelin de nöbete kaldığı, bu personelin mağduriyetinin giderilmesi amacıyla bunlara da nöbet ücreti ödenmesine imkan tanındığı belirtilmektedir. Bu itibarla 4924 sayılı Kanun kapsamında sözleşmeli statüde nöbet tutan sözleşmeli personel de madde kapsamına dahil edilmiştir.

Bu çerçevede, 4924 sayılı Kanun kapsamında istihdam edilen sözleşmeli personele tutmuş olduğu nöbet ve icap nöbeti karşılığı izin kullandırılması esas olup, nöbet karşılığında kurumunca izin kullanmasına müsaade edilmeyen personele 657 sayılı Kanunun Ek-33 üncü maddesi çerçevesinde, tuttuğu nöbet karşılığı nöbet ve icap nöbeti ücretinin ödenmesi gerekmektedir.

8) Harcırah

4924 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinde "Sözleşmeli personel, emsali Devlet memuru dikkate alınarak 6245 sayılı Harcırah Kanunu hükümlerinden yararlandırılır. " Hükmüne yer verilmiştir.

Buna göre sözleşmeli personelden, nakil, becayiş ve benzeri nedenlerle memuriyet mahalli dışına sürekli görevle yer değişikliği yapan veya memuriyet mahalli dışında geçici bir görevle görevlendirilen personele harcırah kanunu hükümleri uyarınca emsali devlet memuru gibi sürekli ve geçici görev yolluğu ödenebilecektir.

9) Sosyal Haklar

4924 sayılı Kanunun 6 ncı maddesinde; "Sözleşmeli personele. Devlet memurlarına ödenen aile, doğum, ölüm yardımları ödeneği verilir ve bu personel 657 sayılı Kanunun 209, 210, 211 ve 212 nci maddelerindeki yardım ve haklardan yararlandırılır. " Hükmü mevcuttur.

Buna göre sözleşmeli personele devlet memurları gibi 657 sayılı Kanunun 202, 203, 204, 205 ve 206 ncı maddeleri kapsamında aile yardımı ödeneği; 207 nci maddesi kapsamında doğum yardımı ödeneği; 208 inci maddesi kapsamında ölüm yardımı ödeneği verilmesi gerekmektedir. Ayrıca bu personel yine devlet memurları gibi cenaze giderlerinden, giyecek ve yiyecek yardımlarından yararlandırılması gerekmektedir.

10) Yabancı Dil Tazminatı

4924 sayılı Kanunun 6 ncı maddesinde sözleşmeli personele hangi ödemelerin yapılacağına ilişkin düzenlemeler yapılmış, maddenin son fıkrasında; Sözleşmeli personele bunların dışında herhangi bir ad altında ödeme yapılamayacağı ve sözleşmelere bu hususta hüküm konulamayacağı hükme bağlanmıştır.

Buna göre, söz konusu personelin yararlanacağı mali haklar arasında yabancı dil tazminatının belirtilmemiş olması ve 4924 sayılı Kanunun 6 ncı maddesinin son fıkrasındaki başka bir ad altında ödeme yapılamayacağı hükmü gereği, sözleşmeli personele yabancı dil tazminatı ödenmesine imkan bulunmamaktadır.

11) Diğer Hususlar

a) Brüt sözleşmenin belirlenmesine esas hizmet süresinin tespitinde memuriyette veya diğer statülerde geçen süreler hesaplamaya dahil edilmeyecek yalnızca 4924 sayılı Kanun kapsamında sözleşmeli statüde geçen süreler esas alınacaktır.

b) DPT ilçelerin sosyo-ekonomik gelişmişlik düzeyi listesinde yer almayan merkezler 1. Grup olarak kabul edilecektir.

c) 4924 sayılı Kanun kapsamında sözleşme imzalanması yalnızca sözleşme ücreti yönünden bir değişiklik getirmekte olup, DSSÖ veya performansa dayalı ek ödeme ödenmesi ve mahsuplaşması yönünden mevcut uygulamada herhangi bir değişiklik olmayacaktır.

d) Devlet memuru olarak çalışmakta iken sözleşmelerinin bitiminde devlet memurluğuna geri dönmek isteyenler hakkında 4924 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin üçüncü fıkrasına göre işlem tesis edilmesi gerekmektedir.

e) Sözleşmeli personel hakkında; 2946 sayılı Kamu Konutlan Kanunu, 3628 sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanunu, 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun ile 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları Kanunu hükümleri de uygulanır.

Bilgilerini ve gereği ile konunun birliğinize bağlı tüm sağlık tesislerine duyurulmasını rica ederim.

Uzm. Dr. Zafer ÇUKUROVA
Kurum Başkanı

DAĞITIM:
Gereği:
89 Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği

EKLER:
EK-1: Sözleşmeli Sağlık Personelinin Ücretlerine İlişkin Esaslar
EK-2: Sözleşmeli Personel Ücret Oran Tablosu "I" ve "II"
EK-3: DPT İlçelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması

- 4924 Sayılı Kanun Kapsamındaki Personel ile İlgili Genel Yazı için tıklayınız
- EK-1 Sözleşmeli Sağlık Personeli Ücretlerine İlişkin Esaslar için tıklayınız
- Ek-2 Sözleşmeli personel ücret oran tablosu I ve II için tıklayınız
- Ek-3 DPT ilçelerin sosyo ekonomik gelişmişlik sıralaması araştırması 2004 için tıklayınız

Sağlık Aktüel - www.saglikaktuel.com