30 bin liralık maaş ayrıcalığı bitiyor!

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Türkiye'de sadece 900 civarında bulunan A sınıfı iş güvenliği uzmanının sayısını artırmak için harekete geçti. Sayıca az olmaları sebebiyle bu kategorideki uzmanlar, iş yerleri ile yaptıkları anlaşmalar sayesinde aylık 30 bin lira kazanç elde ediyordu. Bakanlığın üzerinde yaptığı çalışma ile şirketleri de sıkıntıya sokan A sınıfı iş güvenliği uzmanı sayısının, 21 Aralık'ta yapılacak sınavla 5 bine ulaşması bekleniyor. B sınıfı iş güvenliği uzmanlığında da benzer bir durum yaşanırken, şu anda 600 civarında olan uzman sayısının burada da 5 bine çıkacağı tahmin ediliyor. Yapılacak sınav, C sınıfı iş güvenliği uzmanlarının hem A hem de B sınıfı uzmanlığa geçişini öngörüyor. Böylece sayı artacağı gibi, 30 bin lirayı bulan rant kapısı da kapanmış olacak ve iş dünyası rahatlayacak. Bu konudaki ilk adım, teknik iş müfettişlerine sağlanan doğrudan 'iş güvenliği uzmanı' olma hakkının, SGK müfettişleri ve sosyal iş müfettişlerine de sağlanmasıyla atılmıştı. Özellikle kıdemli müfettişlerin, 6331 sayılı kanunda, müfettişlerin 'sosyal' ve 'teknik' olarak ayrılmadığı gerekçesiyle A sınıfı iş güvenliği sertifikası beklentisi içine girdiği biliniyor.Ancak bu durum, teknik müfettişleri rahatsız ediyor. Teknik müfettişlerin iddiası şu: "Üniversitelerin işletme, çalışma ekonomisi, kamu yönetimi, maliye gibi bölümlerinden mezun olan kişilerin, iş yerlerini iş sağlığı ve güvenliği yönünden teftiş etmesine yetki verilerek, adeta Türkiye'nin geleceğiyle oynanıyor. Çünkü eğitim ve iş hayatlarında hiçbir makinenin kullanılması hakkında, kimyasal maddelerin ve inşaatlardaki tehlike hakkında bilgisi olmayan insanlar, iş yerlerine teftişe gidecek. Günümüze kadar müfettiş sayısındaki yetersizlikten dolayı bütün iş yerlerine teftişe gidilemiyordu. Dolayısıyla gidilmeyen iş yerlerinde iş kazaları meydana gelmekteydi. Eğer bu tüzük yasalaşırsa sosyal kökenli müfettiş daha iş yerinden çıkmadan iş kazası meydana gelecektir."

Bakanlık ise iş sağlığı güvenliğinin disiplinlerarası bir uygulama olduğu gerekçesiyle bu düşünceye karşı çıkıyor. Bu konu hakkında görüştüğümüz bakanlık yetkilileri, "Hukuk da, mühendislik de bileceksiniz. Müfettiş yardımcıları alındığında hem iş hukuku öğrensin, hem iş sağlığı güvenliğini öğrensin ve giden bir müfettiş bütün alanları incelesin istiyoruz. İş kazasını yazan müfettişlerin yüzde 90'ı sosyal kökenli" cevabını veriyor. Bakanlık, teknik müfettişlerin kaygıları karşısında, İş Müfettişleri Derneği'nin 2009 yılında hazırladığı raporu ve yurtdışındaki uygulamalarını hatırlatıyor. Buna göre Fransa'daki iş müfettişlerinin yüzde 90'ı sosyal kökenli. Almanya'da ise bir fabrika işçisi bile iş güvenliği uzmanı olabiliyor. Bunun için bir akademide 1000 saat teorik, 6 ay pratik eğitim alması yeterli. Sonrasında girdiği sınavı geçerse, o işçi, fabrikasının iş güvenliği uzmanlığına yükseliyor. Türkiye'de ise Sosyal Güvenlik Kurumu'nun 6 ayı teorik, 2.5 yılı pratik olmak üzere, vereceği 3 yıllık eğitimle bu ayırımın ortadan kaldırılması hedefleniyor.

FATİH VURAL