DÜNYA MULTİPL SKLEROZ GÜNÜ-2015 (27 MAYIS)
Multipl Skleroz (MS) merkezi sinir sisteminin kronik yangısı ile karakterize bir hastalıktır. Genellikle genç yetişkinlerde engellilik nedenlerinden ve en genel nörolojik bozukluklardan biridir. MS hastalığının coğrafik ve etnik arka planına bağlı olarak prevelans oranları, demografik ve klinik belirtileri değişkenlik göstermektedir. Dünyada 2.3 milyon insanın MS’ten etkilendiği tahmin edilmekte olup, ekvator civarındaki ülkelerde MS insidansı artmaktadır. Genelde 20-40 yaş arası teşhis konulan bu hastalığa kadınlarda erkeklere göre daha sık olarak rastlanmaktadır1.
Belirtiler: Ekstremitelerde güçsüzlük, duysal belirtiler, ataksi, mesane problemleri, yorgunluk, diplopi, görme bulanıklığı gibi görsel belirtiler, dizartri, bellek-konsantrasyon-dikkat bozukluğu gibi kognitif belirtiler sık görülen belirtilerdir. Buna karşılık hareket bozuklukları, epileptik nöbet, baş ağrısı, demans düzeyinde kognitif yıkım, kortikal belirtiler, işitme kaybı, amyotrofi seyrek görülen belirti ve bulgulardır2.
Genel Klinik MS Tipleri: Ataklarla seyreden (RRMS), Sekonder progresif (SPMS), Progresif- Relapsing ve Primer progresif (PPMS) olmak üzere dört klinik tipi bulunmaktadır.
Tedavi: MS’i tedavi edebilen herhangi bir ilaç bulunmamakla birlikte, günümüzde hastalığın ilerlemesinin durduran veya yavaşlatan tedaviler uygulanmaktadır. Yani MS belirtilerinin birçoğu başarılı bir şekilde tedavi edilebilmektedir.
Ülkemizdeki Durum: Türk Nöroloji Derneği tarafından yapılan bir çalışmada hastalığın insidansının 100 bin kişide 1.74, kadın erkek oranının ise 2/3 olduğu tespit edilmiştir3.
Türkiye’de 2014 yılında MS tanısı ile Bakanlığımıza bağlı hastanelerde yatarak tedavi olan hastalarla ilgili TİG veri tabanındaki veriler incelendiğinde;
- 2014 yılında toplam 8.461 kişinin sağlık tesislerimize MS tanısı ile yatış yaptığı görülmüştür. Bunların yaklaşık % 68’i kadın iken (5.746 kişi), % 32’si erkeklerden (2.715 kişi) oluşmaktadır. Dolayısıyla ülkemizde de kadınlarda sık görüldüğü anlaşılmaktadır.
- 2014 Yılında MS rahatsızlığı tanısı ile tedavisi yapılan kadınların en çok 31 – 40 yaş aralığında (1.949 kişi), erkeklerin de aynı 31-40 yaş aralığında (969 kişi) olduğu göze çarpmaktadır.
- MS hastalığında teşhiste gecikme, hastalıkta ilerleme, yaşam kalitesinde düşme ile birlikte komorbidite yani birden fazla hastalığın aynı anda seyri artmaktadır. TİG verileri çerçevesinde ülkemizde hastaların MS tanısı yanında % 40’ında sinir sistemi hastalıklarının eşlik ettiği, solunum, böbrek ve kas iskelet sistemi hastalıklarının ise bunu takip ettiği görülmüştür.
- MS tanısı ile 2014 yılında Bakanlığımıza bağlı hastanelerde tedavi görmüş hastalarımızın illere göre dağılımı ise şöyledir:
1 MS International Federation, http://www.msif.org/about-ms/what-is-ms/ (Erişim Tarihi: 20/5/2015)
2Multipl Skleroz Tanı ve Tedavi Kılavuzu, http://www.noroloji.org.tr/html/file/MS%27KILAVUZ%282%29 .pdf (Erişim Tarihi: 20/5/2015)
3Karabudak et al. “Treatment Experience, Burden And Unmet Needs (TRIBUNE) İn MS Study: Results From Turkey”, Journal of Medical Economics, Vol. 18, No.
