Kamu kesiminde en yüksek ücret alan gruplar ile bunların Ocak 2018 ayı itibarıyla ne kadar ücret aldıklarını ve nasıl istihdam edildiklerini açıklamaya çalışacağız.
2018 yılı ilk altı aylık dönemde Başbakanlık Müsteşarı ne kadar ücret alıyor?
Başbakanlık Müsteşarı en Yüksek Devlet Memuru olarak tanımlanmakla birlikte kamuda en yüksek ücreti alamamaktadır. Başbakanlık Müsteşarı'nın 2018 yılının ilk altı aylık dönemindeki altı aylık ortalama net ücreti asgari geçim ücreti hariç yaklaşık olarak 10 bin 747 TL'dir. Kamuda bu rakamdan daha fazla ücret alan çok sayıda personel bulunmaktadır. Bizim üzerinde durduğumuz unvan bilişim uzmanları olduğu için onların ücretlerini açıklayacağız.
Bilişim uzmanının ilk uygulaması hangi kurumda başladı?
Kamu kesiminde bilişim uzmanlarının öneminin artması ve bu hizmetlerin düşük ücretlerle yerine getirecek personel bulmadaki zorluklar yeni bir istihdam modeli getirilmesine zemin hazırlamıştır. İşte bu durum, yüksek ücretle bilişim uzmanı çalıştırmanın önünün açılmasına zemin hazırlamıştır.
Kamuda yüksek ücretle bilişim uzmanı istihdamı Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı'nda başlatılmıştır. Bilişim uzmanı istihdamına ilişkin düzenlemeye 5502 sayılı Kanun'un 28'inci maddesinde yer verilmiştir. Buna göre; Sosyal Güvenlik Kurumu'nda bilişim hizmetlerini yürütmek ve 80 kişiyi geçmemek üzere sözleşmeli olarak uzman personel çalıştırılabilecektir.
Bu şekilde çalıştırılacak olanlardan kurumca belirlenecek en fazla beş kişiye ödenecek ücret, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 4'üncü maddesinin (B) bendine göre istihdam edilenlerin sözleşme ücreti tavanının beş katını, diğer beş kişiye dört katını, geri kalanlara ise üç katını geçemez ve bunlara bu fıkrada belirtilen ücret dışında herhangi bir ödeme yapılamaz. Bu personele ödenecek ücret ile sözleşme usül ve esasları Devlet Personel Başkanlığı ile Maliye Bakanlığı'nın görüşü alınarak Yönetim Kurulu'nca belirlenmektedir.
Bilişim uzmanının yaygınlaşması 375 sayılı KHK ile olmuştur
Bilişim uzmanının kamuda yaygınlaşması ise 375 sayılı KHK'nin 6'ncı maddesi ile yaygınlaşmıştır. Buna göre, 375 sayılı KHK'nin ek 6'ncı maddesinde; 190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin 2'nci maddesi kapsamına giren kamu kurum ve kuruluşlarının merkez teşkilatları ile 5018 sayılı Kanun'a ekli (III) sayılı cetvelde sayılan düzenleyici ve denetleyici kurumların büyük ölçekli bilgi işlem birimlerinde, bilişim hizmetlerini yürütmek ve 30 kişiyi geçmemek üzere tam zamanlı, kısmi zamanlı veya kurumların bilişim projeleri ile sınırlı sözleşmeli olarak bilişim personeli çalıştırılabileceği ve bu şekilde çalıştırılacak olanlardan Kurumca teklif edilecek en fazla sekiz kişiye ödenecek ücretin 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 4'üncü maddesinin (B) bendine göre istihdam edilenlerin sözleşme ücreti tavanının dört katını, diğer on kişiye üç katını, geri kalanlara ise iki katını geçemeyeceği belirtilmiştir.
Bu hüküm çerçevesinde çıkarılan Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Büyük Ölçekli Bilgi İşlem Birimlerinde Sözleşmeli Bilişim Personeli İstihdamına İlişkin Esas ve Usuller Hakkında Yönetmelik'te bilişim personeli olarak istihdam edilecek personelin alım süreci ve diğer hususlara yer verilmiştir. Dikkat edileceği üzere, hükmün yazılış şeklinin dahi 5502 sayılı Kanun'daki hükme göre şekillendiği görülecektir.
Bilişim personeline ödenecek ücret tutarı ne kadardır?
2018 yılında Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü'nce çıkarılan mali ve sosyal haklara ilişkin genelgede; Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslar'ın 3'üncü maddesinin ikinci fıkrasında yer alan ücret tavanı 5.011,63 TL olarak belirlenmiştir. Bu Genelgede yer alan sözleşmeli personele ödenecek 5.011,63 TL ücret tavanına göre;
1-Bilişim personelinden tavan ücretin iki katını alacak personele brüt 10.023 TL ücret ödenecektir. Bu ücretin neti Ocak ayında 7.318 TL civarında olacaktır. Vergi dilimindeki artışlar dikkate alındığında Haziran ayında 6.295 TL'ye düşecektir.
2- Bilişim personelinden tavan ücretin üç katını alacak personele brüt 15.035 TL ücret ödenecektir. Bu ücretin neti Ocak ayında 10.901 TL civarında olacaktır. Vergi dilimindeki artışlar dikkate alındığında Haziran ayında 9.367 TL'ye düşecektir.
3-Bilişim personelinden tavan ücretin dört katını alacak personele brüt 20.047 TL ücret ödenecektir. Bu ücretin neti Ocak ayında 14.951 TL civarında olacaktır. Vergi dilimindeki artışlar dikkate alındığında Haziran ayında 12.968 TL'ye düşecektir.
4- Bilişim personelinden tavan ücretin beş katını alacak personele brüt 25.058 TL ücret ödenecektir. Bu ücretin neti Ocak ayında 18.922 TL civarında olacaktır. Vergi dilimindeki artışlar dikkate alındığında Haziran ayında 15.256 TL'ye düşecektir.
KİT genel müdürleri en yüksek devlet memurundan daha fazla ücret alıyor
Başbakanlık Müsteşarı için "En Yüksek Devlet Memuru" ifadesi kullanılmaktadır. Buna ödenen gösterge ve ek gösterge tutarı olan 1500+8000 rakamı toplamının memur maaş katsayısı ile çarpımından oluşan tutara ise "En Yüksek Devlet Memuru Aylığı" ifadesi kullanılmaktadır. Ancak, kamuda ek göstergesi en yüksek kamu görevlisi Başbakanlık Müsteşarı değil 9000 ek göstergeli Genelkurmay Başkanı ve Bakan Yardımcısıdır.
Kamuda En Yüksek Devlet Memuru aylığını Başbakanlık Müsteşarı alsa da en yüksek ücreti Başbakanlık Müsteşarı alamamaktadır. Yeni düzenlemeyle KİT Genel Müdürlerinin ücreti Başbakanlık Müsteşarı'nın aldığı ücretin oldukça üzerine çıkarılmıştır. KİT Genel Müdürlerinin Ocak ayı için aldıkları ücret; 10.002 + 7.364 (Yönetim Kurulu Başkanlığı ücreti) = 17.366 TL'dir.
Bakanlık müsteşarı ise 2018 yılı Ocak verilerine göre 11.472 TL, müsteşar yardımcısı ise 10.002 TL ücret alırken müsteşar yardımcısına bağlı olarak görev yapan bir KİT genel müdürü, müsteşar yardımcısından 7.364 TL daha fazla ücret ödenerek 17.366 TL ve üzeri ücret alabilmektedir. Bu durumun adil veya rasyonel olduğunu izah etmek mümkün değildir diye düşünüyoruz.
Bakan Yardımcıları ne kadar ücret alıyor?
3046 sayılı Kanun'un 21/A maddesine göre; bakan yardımcılarına en yüksek devlet memuruna mali haklar kapsamında yapılan ödemelerin yüzde yüzellisi oranında aynı usul ve esaslar çerçevesinde aylık ücret ödenmektedir.
Bakan yardımcılarına milletvekillerine ödenen ücret kadar ödeme yapılmaktadır. Yani bakan yardımcıları 2018 yılında yaklaşık olarak brüt 21.061 TL, net ise 18.691 TL maaş alacaklardır.
Ahmet Ünlü
