TAMER TOĞANAŞ - Kamu kesimi sabit sermaye yatırımlarının 2015 yılında reel olarak yüzde 2,1 oranında azalacağı öngörülürken, özel sektör yatırımlarının ise yüzde 6,1 artış göstermesi bekleniyor.
AA muhabirinin 2015 Yılı Programı'ndan derlediği bilgilere göre, gelecek yıl kamu, sabit sermaye yatırımlarını kısacak. Kamu yatırımlarında yüzde 2,1 azalma öngörülen 2015 yılında, cari fiyatlarla kamu kesimi sabit sermaye yatırımlarının yüzde 48,1'inin merkezi yönetim bütçesi kapsamındaki idareler tarafından gerçekleştirileceği tahmin ediliyor. Yatırımların yüzde 35,7'sini mahalli idareler, yüzde 13,3'ünü işletmeci KİT'ler, yüzde 0,1'ini özelleştirme kapsamındaki kuruluşlar, yüzde 2,8'ini ise döner sermayeli kuruluşlar ve sosyal güvenlik kuruluşlarının yapması bekleniyor.
Programa göre, gelecek yıl cari fiyatlarla kamu kesimi sabit sermaye yatırımları içinde bu yıla oranla ulaştırma, enerji, eğitim ve sağlık alt sektörleri paylarında düşüş olacak. Konut alt sektörleri payında bir değişme beklenmezken, diğer tüm alt sektörlerin paylarında ise artış görülecek. Bu dönemde, kamu yatırımı içindeki payında en yüksek artışın yüzde 6,4 ile diğer hizmetlerin ve yüzde 1,1 ile tarım alt sektörlerinin payında görülmesi bekleniyor.
Öte yandan, 2015'te özel kesim sabit sermaye yatırımlarının reel olarak yüzde 6,1 artış göstereceği tahmin ediliyor. Programa göre, gelecek yıl cari fiyatlarla özel kesim sabit sermaye yatırımları içinde ulaştırma, imalat ve konut alt sektörleri payları bu yıla oranla artacak, tarım ve diğer hizmetler alt sektörleri payları aynı kalacak, diğer alt sektörlerin payları ise azalacak.
Program dönemi sonunda kamu sabit sermaye yatırımlarının GSYH içerisindeki payının yüzde 4,6'ya, sermaye giderlerinin Merkezi Yönetim Bütçesi içerisindeki payının ise yüzde 8,7'ye çıkarılması hedefleniyor.
- Bu yılki yatırımların durumu
2014 Yılı Programı kamu yatırım uygulamalarında; sektörel, bölgesel ve proje bazındaki öncelikler dikkate alınarak ekonomik ve sosyal altyapıyı geliştirecek yatırımlara ağırlık verilmişti. Bu yıl mahalli idare yatırımları ve yatırım işçilik giderleri hariç olmak üzere, Türkiye'de toplam tutarı 438,5 milyar lira, 2013 yılı sonu kümülatif harcaması 182,9 milyar lira ve 2014 yılı başlangıç ödeneği 47,5 milyar lira olan 2.753 kamu yatırım projesi yürütülüyor. 2014 Yılı Yatırım Programı'nda yer alan 2,753 projenin 12,5 milyar lira tutarındaki 671'i yıl içinde başlanıp bitirilmesi programlanan yıllık projelerden oluşuyor. Ayrıca 2014 yılında toplam proje tutarı 6,4 milyar lira, 2014 yılı ödeneği 985 milyon lira olan 237 yeni çok yıllı proje yatırım programına dahil edildi.
Mevcut proje stokunun tamamlanabilmesi için ilave 255,6 milyar lira gerekiyor. Ödeneklerinin tamamının harcanacağı, kamu yatırımları için sonraki yıllarda da 2014 yılı düzeyinde ödenek ayrılacağı ve programa yeni proje alınmayacağı varsayımıyla, mevcut stokun tamamen bitirilebilmesi 4,4 yılı bulacak.
