Okan Güray Bülbül
AK Parti seçim öncesi vaatlerini yerine getirmek için iktidarın ilk 100 gününü hedef koydu. Kamuda çalışan taşeron işçilerden 'asıl iş'i yapanlara kadro verilmesi konusunda da önümüzdeki dönemde hızlı adımların atılacağı net şekilde görülüyor. Bakanlar Kurulu kamuda taşeron çalıştırılmasıyla ilgili olarak çok kritik bir liste hazırlayacak.
ÖNCE KRİTER BELLİ OLACAK
Bu listenin hazırlanması gerekliliği 6552 sayılı torba yasa yürürlüğe girdiğinden beri, yani 1 yılı aşkın süredir söz konusu. Ancak seçim öncesi bu konuda herhangi bir adım atılamamıştı. Bakanlar Kurulu'nun oluşumu ile birlikte bu konunun netleştirilmesi hedefleniyor. Bakanlar Kurulu, kamu kurumları özelinde hangi işlerin 'yardımcı iş' olduğunu belirleyecek. Bu liste belirlendikten sonra kamu kurumları listedeki işler dışındaki işlerde taşeron işçi çalıştıramayacak. Listenin dışındaki işlerde bir fiil çalışan taşeron işçilere de kadro hakkı doğmuş olacak.
HANGİ İŞLER VERİLEBİLİR?
İş Kanunu hükümleri uyarınca kamu veya özel sektör fark etmeksizin yalnızca 'yardımcı iş'ler ve 'teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren iş'lerde taşeron işçi çalıştırılabiliyor. Ancak ne yazık ki geçtiğimiz dönemlerde kamuda taşeron işçi çalıştırılamayacak işlerde de taşeron işçi çalıştırılması söz konusu olmuştu. Bakanlar Kurulu'nun 'yardımcı iş'leri belirlerken çok hassas olması gerekiyor. Listenin geniş tutulması pek çok taşeron işçisinin kadro hakkının kısıtlanması anlamına gelecek.
Temizlik 'Yardımcı iş'
'Yardımcı iş' listesi belirlenirken kamu özelinde ayrımlar söz konusu olabilir. Kamunun özelliği gereği 'asıl iş'leri ve 'yardımcı iş'leri farklılaşabilir. Bu nedenle tek bir liste yerine kamu kurumları özelinde farklılaşmış bir listenin hazırlanması söz konusu olabilir. Yüksek ihtimalle yardımcı iş niteliğindeki temizlik ve güvenlik taşeronca yürütülmeye devam edilecek.
Kaç kişi faydalanacak?
Net bir rakamdan bahsetmek mümkün değil. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın verilerine göre yaklaşık 650 bin taşeron işçisi kamuda görev yapıyor. Bu işçilerin yine yaklaşık 200 bininin 'asıl iş' niteliğindeki işlerde görev yaptığı tahmin ediliyor. Dolayısıyla Bakanlar Kurulu'nun belirleyeceği liste sonrasında 200 bin kişiye kadro yolu gözükebilir.
Kadro hakkı nasıl doğuyor?
Taşeron kullanımı İş Kanunu hükümleri doğrultusunda belirleniyor. Bu çerçevede yalnızca 'yardımcı iş'lerin ve 'teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işler'in taşerona verilmesi mümkün. Bir işveren asıl işin bir bölümünü veya tamamını taşerona veremez. İş Kanunu taşerona verilmemesi gereken bir işin taşerona verilmesini 'muvazaa' olarak adlandırıyor. İşveren bu ilişkide muvazaa söz konusuysa işçiye en başından itibaren kendi işçisi gibi muamele yaparak tüm hakları uygulamak zorunda. Kamuda 'muvazaa'lı kurulmuş bir alt işveren ilişkisinin söz konusu olması halinde de aynı yaptırım geçerli. Bu yüzden böyle bir işte çalıştırılan taşeron işçilerinin baştan itibaren kamunun işçisi olması gerekiyor.
