"20 yaş dişi" her yaşta çıkabilir

Toplumun 20 yaş dişi olarak bildiği ve en son çıkan dişler olarak nitelendirilen üçüncü azı dişleri, ortalama 20 yaşında bu süreci tamamladıkları için bu isimle biliniyor. Ancak bazı kişilerde 50 yaşındayken bile 20 yaş dişi çıkabiliyor. Acıbadem Adana Hastanesi’nden Dt. Dilara Önerli Özyörük, bunun nedenini şöyle açıkladı: "Bazı durumlarda dişler çıkmaları gereken yaşta çıkmayarak gömülü kalabiliyor. Diş arkındaki yer darlığı durumlarında dişin çıkabilmesi dişeti, kemik veya komşu diş engeline takılabiliyor. Bu gibi durumlarda diş gömülü kalabiliyor, bu engellerden herhangi biri kalktığında çıkabiliyor. Bu durum 20 yaşından sonra herhangi bir yaşta da olabiliyor."

Bu dişlerin 17 yaşından sonra her yaşta çıkabileceğini belirten Dt. Özyörük, "20 yaş dişinin aslında yaşı yoktur. Dişin çıkması engelleyen faktörler ortadan kalktığında; örneğin öndeki dişin çekilmesine bağlı 20 yaş dişinin çene kemiğinde yer bulması, ileri yaşlarda oluşan kemik erimesi gibi nedenlerle ileri yaşlarda da 20 yaş dişi çıkabilir" diye konuştu.

KİST VE TÜMÖRE NEDEN OLABİLİYOR

20 yaş dişleri ağız sağlığı açısından çeşitli sorunlara neden oluyor. Çenede tam yerini alamamış gömülü ya da yarı gömülü dişlerin yol açtığı sorunlar şunlar:

- Yarısı çıkmış dişlerde dişin gövdesini çevreleyen yumuşak dokuların enfeksiyonu olabiliyor

- Bu bölgedeki dişetleri iltihaplanıp şişebiliyor

- Dişetinde meydana gelen iltihaplanma nedeniyle, ağrı, ağız açmada kısıtlılık, ağız kapatırken acı, yanakta şişlik ve ilerleyen durumlarda yutkunma güçlüğü yaşanabiliyor

- Diş çürükleri oluşabiliyor

- Protez kullanımı engellenebiliyor

- Diş kaynaklı kist ve tümörler meydana gelebiliyor

- Kaynağı belli olmayan ağrılar ortaya çıkabiliyor

- Ortodontik (dişlerde ve çenelerdeki şekil ve dizilim bozukluklarının tedavisi) tedaviyi engelleyebiliyor

NE ZAMAN ÇEKİLMELİ?

20 yaş dişlerinin çekilmesi gereken durumlar şunlar:

- Tekrarlayan dişeti iltihaplanmaları

- Diş çürükleri

- Ağrı ve protetik (yapay diş tedavisi) nedenler

- Ortodontik nedenler

- Enfeksiyonlar

- Diş kaynaklı kist ve tümörler

ÇENEMİZ Mİ KÜÇÜLDÜ?

Zamanımızdan 1-2 milyon yıl önce yaşadığı çeşitli antropolojik araştırmalar neticesinde ortaya çıkan insana benzer, insan öncesi canlıların çene ve dişlerinde yapılan incelemelerde üst ve alt azı dişlerinin günümüz insanınkinden hacimsel olarak çok daha büyük olduğu saptandı. Üçüncü büyük azı dişleri her iki çenede de en büyük dişlerdi. Kafatasının gelişmesi yanında genel olarak yüz bölgesinde gerileme, küçülme, narinleşme söz konusu oldu. Çene yapısı küçüldü. Çenelerdeki küçülme oranı, diş boyutlarının küçülmesinden daha belirgin olduğu için dişler çenelerde daha zor yer bulmaya başladı. Bu nedenle modern insanın çenesinde sıkışıklık, çapraşıklık ve yersizlik problemleri başladı. Yirmi yaş dişleri kısmen veya tamamen gömülü olduğu zaman diş çürüğüne neden olan bakteriler 20 yaş dişlerini etkiliyor. İkinci büyük azı ve üçüncü büyük azı olarak bilinen dişlerde çürük meydana geliyor. Gömülü diş hiç ağızda görülmese, ağız ortamına tek noktadan dişetini açarak temas etse bile çürük yine de oluşabiliyor. Gıda artıkları ve bakteriler burada oluşan cep içerisine yerleşerek dişetini iltihaplandırdığı gibi uzun vadede dişi de çürütebiliyor.