Domuz Gribi, dünya genelinde önemli bir sağlık sorunu. Bu hastalığa yol açan virüs, kolayca bulaşabiliyor. Domuz gribinden korunmak ve bulaşma riskini azaltmak için öncelikle hastalıkla ilgili bilgilenmek ve bazı önlemler almak gerekiyor.
Acıbadem Maslak Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Sesin Kocagöz domuz gribi ile ilgili merak edilenleri tüm yönleriyle anlattı…
NEDİR?
1. Domuz gribi nedir?
Domuz gribi, insanlarda mevsimsel gribe benzer şikayetlere yol açan viral bir hastalıktır. Kaynağı, A (H1N1) tipi virüstür.
Bu yeni virüs; insan, domuz ve kuş virüslerinin karışımıdır. Domuz gribi denmesinin nedeni ise, domuzlar arasında görülen grip virüsüne benzemesidir.
BULAŞMA YOLLARI
2. Hastalık nasıl bulaşır?
Domuz gribi, mevsimsel grip gibi, solunum (hava) yoluyla bulaşır. Hastalanan kişi; öksürürken ve hapşırırken havaya virüslü tükürük zerrecikleri yayılır. Hasta olmayan kişiler bu zerreciklerle temas ederse virüs onlara da bulaşır. Şöyle ki; kişi, grip virüsünün bulaşma oranının yüksek olduğu masa, sandalye gibi yüzeylere dokunduktan sonra ellerini, ağız, göz ya da burnuna götürürse hastalık etkenini kendi vücuduna bulaştırmış olur. Bu yüzeylerde virüsün ne kadar süreyle canlı kalabileceğini ısı, nem oranı, yüzey niteliği gibi pek çok faktör etkiler. Ancak her ihtimale karşı, hasta kişinin temas ettiği yüzeylere dokunulmamalı, herhangi bir sebeple dokunulduysa eller mutlaka yıkanmalıdır.
3. Kuluçka süresi (virüsün vücuda girmesinden, hastalık belirtileri ortaya çıkana kadarki süre) ne kadardır?
Kuluçka süresi 1-7 gün arasında değişir.
4. Hastalanan kişi, hastalığı ne kadar süreyle bulaştırabilir?
Erişkinler yaklaşık 7 gün, çocuklar ise 12 gün süreyle virüsü bulaştırabilirler.
BELİRTİLERİ
5. Belirtileri nelerdir?
Domuz gribinin belirtileri, mevsimsel grip belirtilerinden farklı değildir. Ateş, burun akıntısı ya da öksürük gibi solunum yolları bulguları, boğaz ağrısı, vücut ağrısı, baş ağrısı, halsizlik ve yorgunluk en sık görülen yakınmalardır. Seyrek olarak ishal ve kusma da görülebilir. Altta kronik hastalıklar gibi başka hastalıkları olan kişiler, mevsimsel gripte olduğu gibi Domuz Gribi için de risk grubu oluşturmakta ve hastalık bu kişilerde daha ağır seyretmektedir.
6. Çocuklarda ve yetişkinlerde hastalığın belirtilerinde fark var mıdır?
Genelde yoktur; ancak küçük çocuklarda dikkat edilmesi gereken ek belirti huzursuzluk, iştahsızlık ve uyku hali olarak görülebilir.
7. Erişkinlerde acil müdahale gerektiren belirtiler nelerdir?
- Zor nefes almak veya nefes darlığı
- Bilinç bulanıklığı
- Sık ve uzun süreli kusma
8. Çocuklarda acil müdahale gerektiren belirtiler nelerdir?
- Hızlı veya zor nefes alma
- Vücutta solgunluk ya da morarma
- Beslenememe
- Uyarılara cevapta azalma
- Uykuya meyil
- Huzursuzluk
- Ateşle beraber döküntü görülmesi
9. Domuz gribi ile mevsimsel grip arasındaki en belirgin fark nedir?
Aralarında belirgin bir fark yoktur. İkisi de benzer virüsler ile gelişmektedir.
TEŞHİS YÖNTEMLERİ
10. Domuz gribi nasıl teşhis edilir?
Bu hastalığın tanısı, burundan veya boğazdan alınan sürüntü örneğinden çalışılan testler ile konur.
11. Hangi durumlarda test önerilir?
Soğuk algınlığı belirtileri olanlardan hastaneye yatacak kadar ağır tablosu olanlar ile risk gurubunda olanlara önerilir.
12. Risk grubunda kimler yer alır?
Risk grubunda olanlar; gebeler, 2 yaş altı bebekler, 65 yaş üstü yaşlılar ile, kronik bronko-pulmoner hastalık, kronik kardiyovasküler hastalık, kronik nörolojik hastalık, diyabet, kronik akciğer hastalığı (astımlılar dahil), karaciğer yetmezliği, böbrek yetmezliği olanlar ve bağışıklık sistemi zayıf olan kişiler.
KİŞİSEL KORUNMA YÖNTEMLERİ
13. Hastalıktan korunmak için nelere dikkat etmeli?
· Hasta görünen, ateşli ve öksürüğü olan kişiler ile yakın temas etmek zorundaysanız
(1 metre kadar yakınına gelinecekse) maske takın ve temastan sonra elerinizi sabunlu su ile yıkayın.
- Ellerinizi sık sık su ve sabun ile yıkayın. Özellikle öksürdüğünüzde veya hapşırdığınızda mutlaka yıkayın. Yıkama olanağı yok ise alkol bazlı el dezenfektanları kullanın.
- Öksürdüğünüzde veya hapşırdığınızda ağzınızı kağıt mendil ile kapatın. Mendili çöp kutusuna atın. Ardından ellerinizi yıkayın.
- Ellerinizi gözünüze, burnunuza ve ağzınıza sürmeyin. Virüsün bu yolla yayıldığını unutmayın.
- Eğer hasta iseniz evde kalın ve diğer kişilerle temasınızı sınırlandırın.
14. Soğuk algınlığı yaşayanlar ne tür önlemler almalı?
- Kendinizde soğuk algınlığı belirtileri hissettiğinizde hastalığınız ile ilgili ailenizi ve iş yerinizi mutlaka bilgilendirin.
- Mümkün ise bulaştırma riskini en aza indirmek için evde kalın ve kalabalıktan, okuldan, işten uzak durun.
- İstirahat edin ve bol sıvı alıp, var olan yakınmalarınıza yönelik tedavi uygulayın. Boğaz ağrısı için pastil, yüksek ateş, baş ve genel vücut ağrısı için ateş düşürücü, ağrı kesici alabilirsiniz.
- Hapşırırken ve öksürürken ağzınızı ve burnunuzu tek kullanımlık mendillerle kapayın ve kullanılmış mendilleri uygun şekilde yok edin. Özellikle hapşırdıktan veya öksürdükten sonra, ellerinizi iyice yıkayın.
- Yakınmalarınız artar ve soluk alırken zorlanma da başlar ise en yakın sağlık merkezinin acil servisine başvurun. Mümkün ise önceden, hekiminiz ile temasa geçin ve bilgilendirin.
- Yolculuk sırasında ağzınızı ve burnunuzu maske ile kapatarak etrafa bulaştırma riskini azaltın.
- Yakınmalarınızda artış olursa hekiminiz ile irtibata geçiniz.
AŞI İLE KORUNMA
15. Mevsimsel grip aşısı domuz gribine karşı koruma sağlar mı?
Hayır sağlamaz.
16. Kimler domuz gribi aşısı yaptırmalı?
Sağlık personeli ile enfeksiyonu ağır geçirme olasılığı olan risk grupları bu aşıyı yaptırmalıdır.
17. Domuz gribine karşı korunabilmek için beslenmede nelere dikkat etmeli?
Özel beslenmeye gerek yoktur. Sadece bol sıvı tüketmeye özen gösterilmelidir.
TEDAVİSİ
18. Domuz gribi olgularında kullanılan etkin bir ilaç var mı?
Gerektiğinde doktor kontrolünde kullanılabilecek ilaçlar mevcuttur. Bu ilaçlar doktor tarafından önerilmedikçe, reçetesiz olarak kesinlikle kullanılmamalıdır.
19. Domuz gribi hakkında tedavi uygulamaya ehliyetli kurum var mı?
Sağlık Bakanlığı’nın çeşitli dönemlerde tahsis ettiği hastaneler vardır.
20. Domuz gribi ile ilgili doğru ve resmi bilgi kaynağı neresidir?
http://www.grip.saglik.gov.tr/halka-yonelik-bilgiler-il9.html
