LEYLA ATAMAN KOYUNCUOĞLU - Türk Uyku Tıbbı Derneği (TUTD) Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Fuat Özgen, "Dünyada ve Türkiye'de yapılan araştırmalara göre toplumun yüzde 10'u, yani 10 kişiden 1'i uykusuzluk çekiyor." dedi.
Dünya Uyku Günü dolayısıyla AA muhabirine açıklamalarda bulunan Prof. Dr. Fuat Özgen, Dünya Uyku Günü'nün amacının, kaliteli ve sağlıklı bir uykunun faydalarının vurgulanması, uyku problemleri ve uyku hastalıklarının önlenmesi ile tedavisine dikkat çekilmesi olduğunu kaydetti.
Prof. Dr. Özgen, Dünya Uyku Derneği Dünya Uyku Günü Komitesi tarafından organize edilen Dünya Uyku Günü'nün geleneksel olarak her yıl mart ayının ikinci yarısından önceki cuma günü kutlandığını belirtti. Bu yıl 16 Mart'ta kutlanılan günün sloganının "Daha sağlıklı bir uyku" olarak belirlendiğini ifade etti.
Uykunun insanın temel ihtiyaçlarından biri olduğunu ve uyku sorununun gündüz hissedildiğini belirten Özgen, "İnsomnia ya da uyuyamama hastalığı, bir uyku sorunudur. Uyku hastalığı uyanıklıkta belli olur. Uyanıkken kendinizi iyi hissetmiyorsanız ve uyku ile ilgili sorununuz varsa hekime başvurmanız gerekiyor." diye konuştu.
Özgen, dünyada ve Türkiye'de yapılan araştırmalarda toplumun yüzde 10'unun, yani 10 kişiden birinin uykusuzluk çektiğini vurguladı.
- Günde 7-8 saat uyku
Uykunun, insan vücudunun dengesini sağlayan, fizyolojik ve davranışsal süreçlerin kompleks karışımından oluşan en önemli işlevlerden biri kabul edildiğini belirten Özgen, uyku süresinin, bebeklik döneminde günün büyük bölümünü oluştururken, erişkinlerde gerekli olan uyku süresinin kişiye göre değişmekle birlikte günde ortalama 7-8 saat olduğunu dile getirdi.
Özgen, uluslararası uyku bozuklukları sınıflamasında 7 ana başlık altında toplanmış olan çok sayıda uyku hastalığının yanı sıra kötü uyku hijyeninin de yaşam kalitesini belirgin olarak bozduğuna işaret etti.
Uyku yoksunluğu olduğunda uyku evreleri tamamlanamadığına dikkati çeken Özgen, "Ertesi gün aşırı uyku hali, halsizlik, yorgunluk, dikkat eksikliği, konsantrasyon azalması, duygu durum bozukluğu gibi pek çok şikayet ortaya çıkar." dedi.
Daha sağlıklı uyku uygulamalarının, yaş ve bireysel ihtiyaca göre uyku için yeterli bir fırsat, iyi uyku kalitesi ve güvenliğine elverişli bir ortam sağlanmasını içerdiğini belirten Özgen, daha sağlıklı bir uyku için şu önerilerde bulundu:
"Her gün düzenli olarak uygun saatte yatağa girin ve uyuyun. Sabahları vakitlice ve mümkün olduğunca aynı saatlerde kalkın. Eğer gün içinde uyuma alışkanlığınız varsa süresi 45 dakikadan daha uzun olmasın. Yatağa girmeden en az 4 saat önce alkol almaktan ve sigara içmekten sakının. Yatağa girmeden en az 6 saat önce kahve, çay, soda ve hatta çikolata gibi kafeinli gıdalar yiyip içmekten sakının. Yatağa girmeden en az 4 saat önce ağır, baharatlı, çok şekerli gıdalar almaktan sakının. Hafif bir atıştırma kabul edilebilir. Her gün düzenli egzersiz yapın ama hemen yatağa gitmeden önce değil. Yatmak için rahat, kullanışlı yataklar seçin. Kendiniz için en uygun ve rahat bir oda ısısı ayarlayın ve odanızın havalanması iyi olsun. Odanızı mümkün olduğunca gürültüyü ve ışığı engelleyebilecek malzemelerle döşeyin. Yatağınızı uyumak için kullanın, yatakta iş yapmayın, eğlence için kullanmayın (bilgisayar, televizyon….)"
- Çocuklarda uyku
Çocukların fiziksel ve mental gelişimi için de sağlıklı bir uykunun çok önemli olduğunu vurgulayan Özgen, sağlıklı çocuklarda uyku süresinin yaşa göre değiştiğini söyledi.
Özgen, "Gereken uyku 3-12 ayda 14 -15 saat, 1-3 yaşta 12-14 saat, 3-5 yaşta 11- 13 saat, 6-12 yaşta 10 -11 saat, 12-18 yaşta 8,5- 9,5 saattir. Çocukta sağlıklı bir uyku için öncelikle vücudun sirkadiyen ritmine uygun (ışık ve karanlığa göre ayarlanmış) uyku alışkanlığı olmalıdır. Çocuklar için her gün düzenli bir uyku saati olmalı ve yatak odasında uyumaları gereklidir." diye konuştu.
Özgen, çocukların sağlıklı bir uyku uyuyabilmeleri için de şu önerilerde bulundu:
"Çocuğun yaşına uygun bir yatış saati olmalıdır (akşam 21.00). Hafta içi ve hafta sonu için tutarlı yatma ve uyanma saatleri olmalıdır. Yatarken rahat giysiler seçilmeli, bebekler için güçlü emici özelliğe sahip alt bezleri seçilmelidir. Çocuğun ebeveynden bağımsız yatması ve uyuması sağlanmalıdır. Yatarken ve gece boyunca odanın çok aydınlık olmaması, sabah saatlerinde de güneş ışığına maruz kalabilecek şekilde odanın aydınlatılması gereklidir. Bütün elektronik aletler, bilgisayar, cep telefonları, televizyon çocuğun yatak odasından uzak tutulmalı ve yatma saatinden önce elektronik aletlerin kullanılması önlenmelidir. Çocukların yemek öğünleri ve uyku saatleri için düzenli bir günlükleri olmalıdır. Çocukların gün içinde de yaşına uygun bir uyku saati olmalıdır. Çocuklar gün içinde bol egzersiz yapmalı ve gün ışığı almalıdır. Çocukların gün boyunca kafein içeren kahve, çay, kola ve soda gibi içeceklerden uzak durması sağlanmalıdır. Sonuç olarak, daha sağlıklı bir yaşam ve daha iyi yaşam kalitesi için daha sağlıklı uyku gereklidir."
