Sağlık Bakanlığı; sağlık hizmetleri ve yatırımlarında hedef çıtasını yükseltecek düzenlemelere imza attı.
1. Uzaktan Sağlık Hizmetleri Sunumu Yönetmeliği ile
2. Sağlık Sunucularının Basamaklandırılmasına Dair Yönetmelik…
Öncelikle emeği geçenlere minnettarız, teşekkürlerimizi arz ederiz.
Her iki düzenlemeyi ayrı ayrı, kendi içlerinde değil de bütünsel olarak değerlendirdiğinizde “sağlık hizmet ve yatırımları sil baştan yapılanacak” dersek yanılmayız…
Her iki düzenleme ile Türkiye; sağlık hizmetleri sunumunda global ölçekte önemli bir aktör olacak…
Yapılan düzenlemeler ile sağlık hizmetlerinde yeni iş modelleri karşımıza çıkıyor;
► Artık mekândan ve coğrafyadan bağımsız, çağdaş tıbbi teknolojiye dayalı sağlık hizmetlerinin sunumu başlayacak….
Yeni model sadece hekimin hastası ile yüz yüze görüştüğü dar kapsamlı bir platform değildir.
Sağlık hizmetlerinde ve yatırımlarında hayalinizi büyütün… Zamana ve hayata ayak uydurun…
Tak VR gözlüğünü, yap muayeneyi, tak hastaya smart watch ve topla sağlık bilgisini…
Kilometrelerce uzaktan teşhis, tedavi hatta ameliyat yapmanın planlamasına odaklanma zamanı…
Yönetmeliklerde açılan ufuklar sonrası, üçüncü basamakta yer alacak son teknolojik donanım ve yan dal uzmanlıklarına sahip sağlık kuruluşları ile uzaktan sunulabilecek sağlık hizmetleri; “Metaverse Sağlık” değil de, nedir?
Sağlık hizmetlerinde dönüm noktası: Uzaktan Sağlık Hizmetleri…
10.02.2022 tarihinde Resmi Gazetede yayınlanan Uzaktan Sağlık Hizmetlerinin Sunumu Hakkında Yönetmelik ile sağlık hizmetlerinde yeni bir dönem başlıyor… Bu yeni dönem de;
► Bugüne kadar gördüğümüz, konvansiyonel tıp hizmetleri geride kalacak,
► Uzaktan sağlık hizmetleri sunumu ile teletıp faaliyetleri daha da öteye gidecek…
Yapılan düzenleme ile uzaktan sağlık hizmeti talep eden kişi;
► Uzaktan sağlık hizmetinin elverdiği ölçüde muayene edilebilir;
► Kişinin tıbbî gözlem, izlem ve takibi ile değerlendirmesi uzaktan yapılabilir,
► Teşhis edilmiş hastalıkları ile kronik hastalıkları kontrol edilebilir;
► Bireylere tıbbî danışmanlık verilebilir; konsültasyon yapılabilir, hatta farklı ortamlarda bulunan birçok hekim ile hastaya ikincil görüş verilebilir,
► Hastalıkların uzaktan yönetimi ve takibi için kişinin kan şekeri ve kan basıncı gibi birçok klinik parametreleri değerlendirilebilir, izlenebilir, tedavi ve ilaç yönetimi sağlanabilir,
► Sağlığın korunmasına ve takibine, sağlıklı yaşamın desteklenmesine, psikososyal destek hizmetlerinin sağlanmasına yönelik hizmetler verilebilir,
► Sağlık riski artan veya ileri yaşlı kişilerin çok yönlü değerlendirmesi ve takibi yapılabilir,
► Endemik veya epidemik salgınlarda ulusal nitelikteki kılavuzlar doğrultusunda kişilerin sağlığının korunmasına yönelik gerekli tıbbî işlemler yürütülebilir…
Yapılabilecekler sadece bunlarla da sınırlı değil…
► Teknolojik imkânların elvermesi ve gerekli izinlerin alınması koşuluyla kişilere, uzaktan belirlenen girişimsel veya cerrahi operasyon hizmetleri robotik olarak sunulabilir,
► Giyilebilir teknolojiler ve diğer tıbbî cihazlar ile sağlık hizmeti talep eden kişinin sağlık verileri ölçülebilir ve takip edilebilir,
► Hekim tarafından değerlendirilen kişiye, hekimince e-reçete ve e-rapor tanzim edilebilir.
Sağlıkta yeni ekosistem….
Yönetmelik ile açılan ufka odaklanmalıyız, sağlık hizmetlerinde dünyada olan açmazları daha iyi görmeliyiz, “daha neleri” yaparsak sağlıkta önder ülke Türkiye olabilir diye düşünmeliyiz…
Sağlık hizmetlerinde, sistemlerin iş akışlarının, algoritmaların ve organizasyonların değişim zamanıdır…
Sağlık Bakan Yardımcımız Sayın Şuayip Birinci; yaptığı bir sunumunda,
► Küresel tele sağlık pazarının 2026 yılında 475,5 milyar$ olmasının beklendiğini ve
► Teletıp (uzaktan muayene) pazarının da 2020 yılında dünyada 40,2 milyar$ olup 2030 yıllarında 10 kat artarak 431 milyar$ olmasının beklendiğini ifade etti.
Gelinen noktada, uzaktan sağlık hizmetlerine ülkemize döviz kazandırabilecek bir hizmet olarak bakmalıyız… Düzenlemeleri; yeni bir sağlık ecosisteminin itici gücü olarak görmeliyiz… Çünkü:
Pandemi ile tüm dünyada gördü ki, hekim açığı derinleşecek…
Tüm dünyada bir hekim açığı var. Ülkeler birbirlerinden hekim transfer ediyorlar. Artık hekimler daha çok bedeniyle çalışan olmayacak. Mümkün olduğu kadar hekimlerin mobilizasyonları azaltılacak, bedeni ile yapması gereken işler için farklı meslekler tanımlanacak ve hekimlerin zihni kapasitelerine odaklanan sağlık sistemleri daha çok kazanacak. Uzaktan sağlık hizmetleri ile hekimleri daha efektif kullanabilirsiniz…
Sağlıklı kalmak bilinci daha da geliştirilecek…
Önceden tedavi için süt için derken, genetik gelişmeler ile şimdi sağlık için birilerine süt için derken diğerine sütü sakın kullanmayın diyebiliyoruz. Günümüz her doğrunun, herkese uygulanmadığı bir dönemdir. USA’da 2019 yılında sağlık harcamalarının %n 80’i tedavi bakım hizmetlerine giderken, 2040’a doğru sağlık giderleri bütçe dengesi sağlığın geliştirilmesine doğru kayacağı çalışmalarda yer alıyor. Tedavi bakım giderlerinde USA’da; 2040 yılı hedefi, toplam harcamaların % 60’ına düşebilmek. Tedavi ve bakım giderlerini azaltabilmenin bir yolu da uzaktan sağlık hizmeti sunumunu alternatif olarak kullanmaktır.
Daha güçlü Aile Hekimliği sistemi ile güçlü koruyucu sağlık belki de ilk hedef…
Sağlığın temeli korumaktır, sağlığı kaybetmemektir. Sağlık başarısı hekime başvuru oranının yüksekliği olamaz. Kronik hastalıklar, diyabet, kalp hastalıkları, kanserler vb aldı başını gidiyor. Bu sorunlar ile hızlı mücadelenin yolu koruyucu hekimliktir. Koruyucu hekimliği güçlü kılmanın yolu da dijital sağlık uygulamaları ile hizmet sunumu yapan Aile Hekimliği modelidir.
Güçlü Aile Hekimliği ile kronik hastalıkların takip ve kontrolü de hem iş yükü hem de maliyet olarak azalacaktır. Güçlü Aile Hekimliği için de verimli yol, uzaktan sağlık hizmetleri sunumu değil midir?
Zaman; yaşamın içinde hastane dışı sağlık hizmeti sunumu zamanı…
Bireyin sağlığa ulaşım hakkı daha da önem kazanacak. 2019 yılında ülkemizde yapılan aile hekimliği hariç muayene sayısı 524 milyon 801 kişi iken hastaneye yatan hasta sayısı 13 milyon 806 bindir. Yani uzman hekimlere başvuran hastaların % 2,63’ü hastane yatağına ihtiyaç duymuştur.
► Böyle bir sonuca göre bireyleri hekime götürmek yerine, hekimi bireyin yaşam alanına getirecek teknolojik yaklaşımlar değer kazanacaktır.
Covid sonrası yaşamda ve sağlıkta yeni ekosistem…
Artık, hayatımızda iletişim teknolojileri daha çok yer alacak, akıllı şehirlerde yaşayacağız, akıllı sağlık uygulamaları kullanacağız. Kişiselleştirilmiş sağlık uygulamaları hayatımızın daha çok içinde olacak, genetik gelişmeler ile birlikte dijital sağlık uygulamaları, giyilebilir teknolojiler ile elde edilen sağlık verileri ile yapılan tıbbi değerlendirmeler neticesi artan hasta deneyimleri sağlık hizmet sunum modellerini belirleyecek ve konvansiyonel modeller yavaş yavaş ağırlığını kaybedecek. Belki de İstanbul’da bulunan bir cerrah, İngiltere’de yaşayan bir hastayı robotik yöntem ile ameliyat edecek.
Tamda bu yeni sağlık ekosisteminin çözüm odağı, nitelikli sağlık kuruluşları tarafından sunulan uzaktan sağlık hizmetleridir.
Stratejileri belirleyen finanstır…
Sürdürülebilirliğin kritik parametresi finansal verimliliktir. Nitelikli sağlık kuruluşları tarafından sunulacak uzaktan sağlık hizmetleri, sağlık ekonomisine de nefes aldıracak bir modeldir… Artık sadece sağlık çıktılarını ödeyen, SUT tabanlı bir sistemin de değişim zamanıdır. Değerin, bedelinin ödenme zamanıdır. Sonuç üretmeyen hizmete, para ödenmeme zamanının yakınlaştığının da habercisidir.
Özel sağlık sigorta şirketleri, kamu sağlık sigortacılığına yön veren bürokratlar, sağlık sektörüne/endüstrisine yatırım yapan tüm aktörler bir araya gelerek, dijital sağlık uygulamaları ve genetik bilimindeki gelişmeler ile farklı bir sağlık finans ekosistemi oluşturabilirler… Ve bu yeni ekosistem, orta ve uzun vadede sağlık hizmetleri giderlerinin de düşmesine olanak sağlayacaktır.
Yapılan düzenlemenin eksikleri olabilir, tamamlanması gereken hususları olabilir… Bugünkü hukuki mevzuat dijital sağlık uygulamalarındaki uyuşmazlıklarda yetersiz olabilir. Lakin hiçbirinin önemi yoktur… Bu modeli geliştirmek hepimizin görevidir…
Uzaktan sağlık hizmeti sunmak ve bu hizmeti alabilmek, çağımızın normalidir.
Dr. Feza Şen
0 532 277 88 27
Mail: fezasen@megamed.org & info@fezasen.com
Web: www.fezasen.com
Sağlık Aktüel - www.saglikaktuel.com
YASAL UYARI: Yayınlanan köşe yazısı/haberin tüm hakları Sağlık Aktüel’e (www.saglikaktuel.com) aittir. İzin alınmadan aktif bağlantı kurulsa bile içerik kullanılamaz. Yapılan alıntılar için 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununun 36. maddesi uyarınca yasal işlem uygulanacaktır.