31 Mayıs 2019 tarihinde yapılan Özel Hastaneler Yönetmelik değişikliğini üzerinden 60 gün geçti ve bu değişikliğinin “Özel Hastanelerde konsolidasyona” sebep olacağını hissetmiştik. Yönetmelik değişikliği ile ilgili değerlendirmelerimizde de “özel sağlık sektöründeki genel kanının” oluşmasını önemli gördük. Geçen süre içinde farklı ölçek ve farklı lokasyonlardaki sağlık yatırımcıları ile yaptığımız sohbetlerde hissettik ki;
► Hem yatak sayısı 75 yataktan az olan ve Anadolu topraklarında hizmet sunan hastane yatırımcılarının hem de afiliasyon ile planlama kısıtlamalarının etkisini azaltmayı başaran hastane yatırımcılarının bu yönetmelik değişikliği ile geleceğe bakışları karamsar…
► Çünkü bu yönetmelik değişikliğin arkasından gelen “Sağlık sunucularının Basamaklandırma Genelgesi” ile kalp merkezleri ve inme merkezleri hakkında belirlenen kriterler neticesi oyunda yer alan aktörlerinden bazılarının gelecekte var olması mümkün durmuyor...
Öncelikle yönetmelik çok teknik olarak hazırlandığı için yatırımcılar tarafından başta olumlu anlaşılırken yapılan uygulamalar ile farklı sonuçlar doğurabileceği görüldü..
► Kurumsal sözleşmeler ile il dışına hekim gönderebileceğini düşünen sağlık yatırımcıları; Bakanlık tarafından il müdürlüklerine gönderilen talimatlar sonrasında bu işleme imkân olmadığını gördüler. Bu haliyle İstanbul, Ankara, İzmir gibi büyük iller dışındaki Anadolu’daki tüm özel hastaneler için yatırımlarını zora sokacak ciddi bir kısıtlama da gelmiş oldu…
► Ön izin süreleri içinde yatırımlarını tamamlayamayanlar ön izin süresinin “2024” yılan kadar uzadığını düşünürken bu muafiyetin sadece “Geçici 1. Madde” kapsamında yatırım planı yapanları kapsadığını görünce zihinlerine giren “kime” isimli karıncanın etkisindeler.
► Ayrıca yönetmelik değişimi ile iptal edilen herhangi bir maddedeki uygulamalar adına Sağlık Bakanlığına yapılmış başvurulardan doğan haklar; “Geçici Maddeler” ile tarif edilmediği için Sağlık Bakanlığı ile özel sağlık yatırımcıları arasındaki dava sayısı da artıracak gibi durmakta…
► İlginçtir ki; Özel Hastaneler Yönetmeliğinin kapsamında yer almayan Vakıf Üniversitelerine ait hastanelere (eğitim araştırma merkezleri); Ek Madde 8 ile pozitif haklar verilerek afiliasyon yapan hastanelere kısıtlamalar konulması da hukukçuların üzerinde çalışmasını gerektirecek…
75 yatak altı tüm hastaneler kadük kaldı...
Yönetmelik Ek Madde 5 –r ve 5 –s bentlerinin iptali ile;
► 75 yatak altı hastaneleri müracaatları halinde 75 yatak olma ve kadro sayıları 25’i aşmamak şartıyla her artan 6 yatak için 1 uzman hekim kadrosu alma hakları ile
► Diğer özel sağlık kuruluşları ile birleşerek ilave her onaltı uzman hekim kadrosunu sağlamaları halinde elli yatak ilave alma hakları kaldırıldı.
Bu; 75 yatak sayısının altındaki hastanelerden, büyümek isteyen hastanelerin önünü açan bir maddeydi. Fiziki büyüme ile başa baş noktasını yakalamayı amaçlayan tüm 75 yatak altı hastanelerin birleşerek başka bir hastaneyi bedeli karşılığı almadıkça büyümesinin yolu kapandı. Hal böyle olunca bu grupta yer alan hastaneler cerrahi tıp merkezi üstü bir konuma itilmiş olacaklar…
Kadroya eklenen her uzman hekim başına 3 yatak artışı daha önceki yönetmelik değişimleri ile sınırlandırılmıştı.
► Özel sağlık yatırımcılarına 23.01.2015 yılında tanınan bu hak aslında 22.03.2017 yılında Ek Madde 5 –s bendinde yapılan değişimle “birleşerek 33 uzmana dönüşmesi halinde 100 yatak ya da bir seferde 16 uzman hekimin kadroya eklenmesi halinde 50 yatak ilavesi” olarak tanımlanmak yoluyla sınırlandırılmıştı.
► Son yönetmelik değişimi ile mülga edilen Ek Madde 5 –s bendi ile tamamen son buldu.
► Yönetmeliğin 68. Madde –b bendi son cümlesi “Birleşen hastanelerden kapasitesi daha küçük olan hastanenin yatak sayısının %5’i oranında uzman hekim kadrosu ilave edilir.” Hükmü ile; Artık yatak artırmanın tek yolu özel hastanelerin birleşmesi olup özellikle Anadolu’da hizmet sunan özel hastaneler için büyümek iyice zora girdi ve ciddi bir yatırım bütçesi de gerektiriyor...
Küçük hastanelerin birleşerek satın alınmasına teşvik getirildi.
Yatak artırımları da münferiden ayrı bir planlama kriteri oldu.
► Yönetmeliğin 68. Maddesi –b fıkrasının son cümlesinde yapılan düzenleme ile “birleşen hastanelerin 75 yataktan küçük olması durumunda yatak sayısının % 15’i kadar ilave yatak verilmesi” küçük hastanelerin birleşerek satışını cazip kılacak diye düşünüldü.
Oysa arz ve talep dengelerini piyasalar belirlediği için 2008 sonrasında ve 11 yıldan sonra ilk defa yapılan ikinci bir sert fren ile sektörün tüm aktörleri gelecek kaygısı yaşadığı için bu teşvikte birleşmeleri cazip kılmayacak ve bu düzenleme küçük hastanelerin gelecekte var olmasını zorlaştıracak...
Anadolu’daki orta ve ufak şehirler ile Şehir Hastaneleri olan lokasyonlarda yatak artırımı yapmak kolay değil…
Gelinen noktada “hastanesiniz, hekiminiz var, hastanız var, yatağa ihtiyacınız var ama yatak ilavesi yapamazsınız…”
Ek 5 madde – b bendinde yapılan değişim ile ihtiyacınız olsa da yatak artırımlarınız
► “ ….. öngörülen asgari nüfus ve/veya ilde verilmesi hedeflenen sağlık hizmetleri, uzman tabip dağılımı ile özel hastane ve ildeki toplam yatakların kullanım oranları dikkate alınarak Bakanlıkça uygun bulunması halinde izin verilebilir” denilerek kriterize edildi.
Bu değişimde 2 kriter önemli..
► Birincisi il genelinde kamu otoritesinin kendi için artırdığı her hasta yatağı, aslında özel sağlık yatırımcısına bir kısıtlama olacak.
► İkincisi de asgari nüfus denilerek bulunduğunuz ilde sağlık turizmi kapsamında yatağa ihtiyacınız olsa bile yurt dışından gelen hastalarınız o ilin asgari nüfusunda olmadığı için kendinizi ifade edebilmek için epeyce zorlanmacaksınız…
► Ayrıca hizmet kalitesi nedeniyle hasta teveccühü olmayan özel hastanenin dolduramadığı hasta yatağı o ildeki kaliteli hizmet sunan özel hastaneye bir kısıtlama olarak mı yansıyacak?
Yoğun bakım yatak sayısı; toplam yatak sayısının %30’unu aşanlardan bu maddeye uyum istendi.
Yoğun bakım yatak sayıları toplam yatak sayısının %30’unu aşanlara 2 yıl süre verilmek suretiyle süre sonunda uyum istense de hukuken mevcut oluşmuş müktesep hakların kısıtlanması olarak görülen bu uygulama 2 yılın sonunda nereye doğru evrilecek aslında bilinmiyor.
► Günü geldiğinde süresi mi uzayacak? Ya da o gün geldiğinde
► Ülke genelinde daha çok yoğun bakım yatağına ihtiyaç olursa ne olacak?
► Ekonomik yükü düşünülerek yoğun bakım hizmetleri Şehir Hastanelerine doğru mu yönlenecek?
Özel sağlık yatırımlarında konsolidasyon kaçınılmaz ise;
► Yapılan kamusal düzenlemeler ile geri dönüşümü kamu otoritesine pahalıya mal olacak bir asimetrik büyüme oluşmamalı,
► Sağlıkta Dönüşüm Programı sonrasında özel sağlık yatırımı yaparak, emek ve para harcayarak hizmet üreten özel sağlık yatırımcılarının yatırımları da Sağlık Bakanlığının planlama misyonu doğrultusunda kamu sağlık hizmetleri sunumunda projelendirilerek değerlendirilmelidir.
Küçüklerin kazanımları korunmalıdır… Çünkü büyüklük ve küçüklük göreceli kavramdır, esas olan yararlı olandır.
Yönetmelik değişiminde hukuki yapılacak başvurular için son tarih 5 Eylül…
Özel sağlık yatırımcılarının kendi işletmeleri adına sorumlu idareye soracak sorularına alınacak cevaplara açılacak idari davalar hariç olmak üzere sağlık yatırımcıları da mustarip oldukları yönetmelik maddeleri için hukuken Danıştay’a dava açma hakkına sahipler…
Bu hususta süre 5 Eylül de son buluyor.
Özel sağlık yatırımcıları sivil toplum örgütlerine inanıyor…
Her sağlık yatırımcısı öncelikle üyelerinin menfaatlerini korumayı misyon edinmiş üye olduğu dernek ve yönetimlerine inanıyor ve onların yapacağı müzakerelere güveniyor.
Bu inanç ve güvenin nedeni ise ülkenin her köşesinde;
► Ekonomik koşullara rağmen
► 15 yıldır artmayan SUT fiyatlarına rağmen
► 15 yılda en az 4 kat artan asgari ücret ve döviz fiyatlarına rağmen özel sağlık yatırımcısının Sağlık Bakanlığının üçte biri kadar elemanı istihdam etmesi, uluslararası platformlarda sağlık hizmet ihracatı yaparak ülke ekonomisine değer katmasıdır.
Sabrın sonu selamettir diyerek dünyaya örnek bir sağlık hizmetini organize eden ve yöneten Sağlık Bakanlığımızın son yönetmelik değişimi gözden geçirmesini ve bizlerin anlayamadığımız hususlarda ise mutlaka en kısa zamanda tüm sektörü bir araya getirerek bizlere yol göstermesini arz ediyoruz…
Yönetmelikte yapılan madde bazlı değişimlere yönetmeliğin bütünü ile veya birbiri ile ilintili olan madde değişimlerine birlikte baktığımızda özellikle 75 yatak altı küçük hastanelerin vay haline…
Saygılarımla...
Dr. Feza Şen
0 532 277 88 27
Mail: fezasen@megamed.org & info@fezasen.com
Web: www.fezasen.com
Sağlık Aktüel - www.saglikaktuel.com
YASAL UYARI: Yayınlanan köşe yazısı/haberin tüm hakları Sağlık Aktüel’e (www.saglikaktuel.com) aittir. İzin alınmadan aktif bağlantı kurulsa bile içerik kullanılamaz. Yapılan alıntılar için 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununun 36. maddesi uyarınca yasal işlem uygulanacaktır.